میدان توپخانه در سال 1301ق/1263ش ساخته شد و از آنجا که قبل‌تر به میدان ارگ، میدان توپخانه گفته می‌شد، این میدان را میدان توپخانه جدید نامیدند.
ابعاد میدان 220 در 110 متر بود و پنج خیابان ناصریه (ناصرخسرو امروزی)، چراغ گاز (چراغ برق، امیرکبیر امروزی)، لاله‌زار، امین‌السطان (علاء الدوله، فردوسی امروزی)، امیریه (مریضخانه، سپه، امام خمینی امروزی) به آن متصل می‌شدند.
میدان توپخانه جدید که منظر عمومی آن میدان نقش جهان اصفهان را به یاد می‌آورد، ماهیت حکومتی داشت. سه ضلع این میدان – به جز ضلع شرقی – متشکل از حجره‌هایی در دو طبقه بود که به عنوان محل نگهداری توپ‌ها و اتراق توپچیان استفاده می‌شد. عملکرد نظامی میدان با گذشت زمان دچار تغییر شد. در پایان دوره قاجار، بناهای موجود در میدان، علاوه بر حجره‌های توپچیان، عبارت بود از تلگرافخانه، عمارت بانک شاهی، اداره پست‌خانه، اداره بلدیه و اداره نظمیه.
میدان توپخانه جدید در دوره پهلوی در چند نوبت دچار گرگونی‌های اساسی شد و اکنون هیچ نشانی از عصر ناصری ندارد.
گروه تاریخ