“آژنگ نیوز”:خلیج فارس شعبه‌ای بزرگ از اقیانوس هند است که بر سر راه کلیه خطوط دریایی به سمت مشرق واقع شده است و از زمان های دور محل و معبر مبادله کالا و تجارت میان شرق و غرب بوده و به همین جهت از ابتدای شکل گیری تمدن در این منطقه وبرقراری حکومتها،صحنه رقابت و کشمکش‌های ملل ذینفع و استعمارگران بوده است.همچنین به سبب ویژگی های جغرافیایی منطقه؛ خلیج فارس بیش از هر دریای دیگری مورد توجه دانشمندان محیط زیست،زمین شناسان و باستان‌شناسان و مورخان و جغرافیا‌نویسان قرار داشته است.
به همین جهت قدر مسلم این است که از چهار هزار سال ق.م تجارت دریایی میان اقوام ساکن این منطقه جریان داشته است.اکثر مورخان یونانی (از جمله هرودوت ) معتقدند که بابلیها وسایل مورد نیاز خود را که از عربستان و هندوستان تهیه می‌کردند، ازطریق خلیج‌فارس حمل می‌نمودند.در مجموع، طی سالهای ۵۵۰تا ۳۳۰قبل از میلاد ،مصادف با حاکمیت اولین امپراتوری پارس در خاورمیانه از منطقه خلیج فارس به طور مکرر نام برده شده و براستیلای کشور پارس بر این منطقه تاکید شده است.
پیشینه نام
از سده‌های هفتم وهشتم ق.م نام این منطقه همواره با عبارت فارس و پارس همراه بوده و تحت عناوین اسامی: خلیج فارس، خلیج پارس، دریای فارس، بحرالفارس، بحر فارس و.. یاد کرده‌اند.این نام علاوه بر متون تاریخی در اسناد دولتی وروابط سیاسی دولتهای مختلف همواره از قدیم تا به حال حاضرنیز ثبت شده است.به عنوان مثال حکومت شوروی در سال ۱۹۶۷ اطلسی به مناسبت پنجاهمین سالگرد انقلاب اکتبر منتشر کرد که در آن نام دریای واقع در بین ایران و عربستان با عنوان خلیج‌فارس و سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک با عنوان جزایر متعلق به ایران مشخص شده بودند.این اقدام درحالی بود که انگلیس هنوز برنامه خروجش را از شرق سوئز و نیزاز جمله خلیج‌فارس اعلام نکرده و وضعیت سه جزیره که ایران طی نزدیک به صد سال بر ایرانی بودن آنها تاکید کرده بود،هنوز تعیین تکلیف نهایی نشده بودند.همچنین این امردرشرایطی بود که شاه ایران به عنوان متحد غرب در منطقه عمل می‌کرد.
البته این موضوع مربوط به روابط شوروی با ایران نبود زیرا از همین نام خلیج‌فارس نیز در بیانیه مشترکی استفاده شد که حدود 6 ماه قبل از آن (آوریل ۱۹۷۲) در پایان سفر صدام به مسکو منتشر شده بود.ازهمین جهت است که از کشورهای نفت خیز (به استثنای عراق) که دارای خط ساحلی در خلیج فارس هستند به عنوان کشورهای خلیج فارس یاد می شده است.
خلیج فارس در نقشه ها
از اولین کسانی که اقدام به ترسیم نقشه جهان نمودند، هکاتاپوس پسر هگساندروس جغرافیدان اهل ملیته بوده است. برخی از پژوهندگان تاریخ علم، به او لقب پدر جغرافیا لقب داده اند. در نقشه جغرافیایی که هکاتایوس ترسیم کرده، دریای خزر وخلیج فارس و دریای سرخ، دریاهایی آزاد و مرتبط با اقیانوس بیکران ترسیم شده‌اند.
همینطور درنقشه های جهان نمای بعدی و نیز منابع تاریخی و جغرافیایی منتشرشده از قرن سوم و چهارم هجری به بعد، نام خلیج فارس آمده است. در مجموع حداقل از ۲۲۰۰ سال پیش خلیج فارس ازهویت ایرانی برخوردار بوده است.
در قرن بیستم ، کشف ذخایر عظیم نفت در خلیج ، این منطقه را بار دیگر به تلاقی دنیای مدرن تبدیل کرد. در این دوران،خلیج فارس و مناطق ساحلی آن بزرگترین منبع نفت خام در جهان به شمار می آیند.همچنین یافته های بزرگی از گاز طبیعی نیز درآن کشف شده است.
تحولات خلیج فارس
البته در سالهای اخیر در وضعیت خلیج فارس تغییراتی ایجاد شده است. مثلا ترکیب جمعیتی حاضر در این کشورها تغییر یافته است.یعنی ملل دیگری نیز در منطقه به عنوان کارگران فعال در حوزه های نفتی در حوزه خلیج فارس ساکن شده اند. از طرف دیگر نسبت به سالهای قبل از اهمیت سوخت نفت کاسته شده است.
به گونه ای که کشورهای منطقه ازجمله عربستان و امارات به دنبال تولید هیدروژن و انرژی های نوهستند.آنها می خواهند بعنوان صادرکننده عمده هیدروژن آبی وسبز جهان تبدیل شوند.
در مورد مسیر های ارتباطی با جهان خارج نیز اقداماتی در دست انجام است .مثلا یکی از برنامه های توسعه عربستان۲۰۳۰ ساخت یکی از مهمترین گذرگاه های زمینی جهان است که قاره آسیا و آفریقا را بهم پیوند میدهد.این پل استراتژیک منطقه تبوک رابه شرم الشیخ در دریای سرخ در شبه جزیره سینا متصل میکند .
اما علیرغم این اقدامات واقعیت این است که اهمیت و موقعیت استراتژیک منطقه خلیج فارس،همچنان حفظ گردیده و ایران نیز نقش مهم واصلی در خلیج فارس دارد.
گروه گزارش