تاریخ معاصر کشورمان مدیون تلاشهای محققان و پژوهشگرانی است که به صورت خستگی ناپذیر در این زمینه فعالیت میکنند خانم شیرین بیانی یکی از جمله اساتید حوزه تاریخ و فعالان عرصه تحقیق و پژوهش است.شیرین بیانی به سال 1317ش. در تهران و در خانواده‌ای فرهنگی- سیاسی متولّد شد. پدرش دکتر خانبابا بیانی، استاد ممتاز دانشگاه تهران، بنیانگذار دانشگاه تبریز، بنیانگذار گروه آموزشی تاریخ دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و صاحب تألیفات متعدد در زمینه‌ی تاریخ است. مادر وی باستان‌شناس، متخصّص سکّه‌شناسی، مدرّس رشته‌ی باستان‌شناسی و هنر دانشگاه تهران، موزه‌دار موزه‌ی ایران باستان (موزه‌ی ملّی ایران کنونی)، مؤلّف چند کتاب معتبر در باره‌ی سکّه و مُهر و مقالات متعدّد بوده است.
شیرین بیانی پس از اخذ دیپلم ادبی با رتبه‌ی اوّل از دبیرستان انوشیروان دادگر تهران؛ در سال 1336ش. وارد دانشگاه شد. دوره‌ی کارشناسی را در رشته‌ی تاریخ در دانشگاه تهران با رتبه‌ی اوّل، گذرانید. برای ادامه‌ی تحصیل به فرانسه رفت و در دانشگاه سُوربُن پاریس موفّق به اخذ دکتری در رشته‌ی تاریخ با درجه‌ی بسیار عالی، به سال 1342ش. شد.
🟢 در سال 1343ش. وارد کادر آموزشی دانشگاه تهران، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، گروه آموزشی تاریخ شد؛ و در سال 1356ش. پس از طی مراحل معمول، به مرتبه‌ی استادی رسید. تخصّص وی در زمینه‌ی عهد مغول و مغول‌شناسی می‌باشد؛ ولی به ضرورت کار گروه تاریخ، تدریس تاریخ دوران باستان ایران را نیز از همان ابتدای ورود، عهده دار شد.
تألیفات وی عبارتند از:
1- تاریخ آل‌جلایر2- زن در ایران عصر مغول
3- ایران در برخورد با مغول4- هشت مقاله در زمینه‌ی تاریخ.5- شامگاه اشکانیان و بامداد ساسانیان
6- مجموعه‌ی سه جلدی دین و دولت در ایران عهد مغول؛ که این مجموعه در سال 1375ش. بهترین کتاب سال ایران؛ و در همان سال بهترین کتاب سال دانشگاه تهران شناخته شد.
7- تیسفون و بغداد در گذر تاریخ.8- دین و دولت در عهد ساسانی و چند مقاله‌ی دیگر.9- تاریخ ایلخانان در ایران.10- تاریخ ایران باستان – از ورود آریائیها تا سقوط هخامنشیان.11- دمساز دوصد کیش – درباره‌ی مولانا جلال‌الدّین
12- پنجره‌ای رو به تاریخ – نوزده مقاله
13- سعدی، خاک شیراز و بوی عشق .
ترجمه‌ها:
1- نظام اجتماعی مغولان – فئودالیسم خانه‌به‌دوشی2- چنگیزخان3- تاریخ سرّی مغولان4- تاریخ عیلام
حدود بیست مقاله که در مجموعه‌ها و مجلّات معتبر داخلی و خارجی به چاپ رسیده است. حدود چهل سخنرانی ایراد شده در مجامع بین‌المللی و داخلی؛ که اغلب آنها به چاپ رسیده است.
شیرین بیانی به بیست وهفت کشور سفر تحقیقاتی داشته؛ و به اخذ بیش از بیست تقدیرنامه (لوح تقدیر) از مؤسّسات فرهنگی و دانشگاهها نائل آمده است.
در دی ماه سال 1382ش. طی مراسم بزرگداشتی از جانب “انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران” به اخذ “لوح تقدیر” و جایزه نائل آمده؛ و نام وی در فهرست “مفاخر فرهنگی ایران” ثبت گردیده است؛ و به همین مناسبت تمبر یادبودی از وی به چاپ رسیده است. وی استاد راهنمای هفت رساله‌ی دکتری و بیش از بیست رساله‌ی کارشناسی ارشد بوده؛ و سرانجام در سال 1386ش. به افتخار بازنشستگی نائل آمده است؛ ولی همچنان به کار پژوهش، تألیف کتاب، مقاله، ایراد سخنرانی و راهنمائی دانشجویان اشتغال دارد.همچنین لازم به اشاره است که آقای محمدعلی اسلامی ندوشن همسر خانم شیرین بیانی هستند و کتاب گردونه روزگار را میتوان کتاب زندگینامه خانم بیانی دانست.
گروه گزارش