“آژنگ نیوز”: از بسیاری جهات، صنعتی شدن جمهوری چک امروزی،برگرفته از قلمروهای تاریخی هابسبورگ در بوهمیا و موراویا همراه با بخشی از سیلسیا بوده و نیز این کشوریک مسیر معمولی مشابه با بریتانیا را دنبال کرد.بدین ترتیب که بخش کشاورزی شکوفاُ مازاد تولید ایجاد می کرد که از آن به عنوان سرمایه برای ساختن کارخانه ها استفاده می شد، همچنین رشد جمعیت، نیروی کار لازم را فراهم کرد. با این حال، یک تفاوت قابل توجه ؛تأثیر قوی اشراف بود که مشخصه اقتصاد و جامعه کل امپراتوری هابسبورگ بود. در بوهمیا و موراویا، زمین داران با مسئولیت، نه تنها تولیدات کشاورزی را مدرن کردند، بلکه یک صنعت غذایی قابل توجه، به ویژه تولید شکر از چغندر و صنایع مشابه را ایجاد کردند. آنها همچنین در صنایع نساجی، معدن و آهن سرمایه گذاری کردند که جزو اولین صنایعی بودند که توسعه یافتند.
مکانیزاسیون در این کشوردر سال ۱۷۹۷ آغاز شد، زمانی که یوهان یوزف لایتنبرگر اولین دستگاه ریسندگی پنبه ای با نیروی آب را در Verneřice (Wernstädt سابق راه اندازی کرد. اولین ماشین بافندگی مکانیکی در سال ۱۸۰۱ در وارنسدورف با اولین موتورهای بخار در بوهمیا و موراویا ظاهر شد. تولید نساجی به ویژه در برنو به آلمانی: ( Brünn) که “منچستر موراویا” در نظر گرفته می شد رونق گرفت. هنگامی که صنعت ماشین ابزار در آنجا تأسیس شد، شهر به یکی از مهم ترین مراکز صنعتی امپراتوری تبدیل شد.
معادن و کارخانه های آهن نیز در اوایل برای بهره برداری از ذخایر غنی زغال سنگ و سنگ آهن ایجاد شدند.این مراکز در بوهمیا ،شهرهای لیبرک (رایچنبرگ) و پیلسن، در موراویا عمدتاً در ویتکوویس، جایی که اسقف اعظم رودولف اولوموک کارخانه فولاد را تأسیس کردُشکل گرفتند. فرانتس خاور ریپل، کارشناس راه آهن وین، در سال ۱۸۳۰ یک کوره پودینگ بریتانیایی در آنجا ساخت تا آهن با استحکام بالا برای ساخت ریل و سایر محصولات تولید کند. صنعت شیمیایی نیز در ربع اول قرن، به ویژه به لطف ابتکار کارآفرین بوهمیایی، یوهان دیوید استارک، شکوفا شد.در مقابل، تولید ماشینابزار در منطقه پیلسن با سرمایهگذاری یک نجیبزاده راهاندازی شد: ارنست شاهزاده والدشتاین-وارتنبورگ کارخانهای را در آنجا تأسیس کرد که امیل اشکودا بعداً به یکی از بزرگترین شرکتهای صنایع سنگین اروپا به نام خودش تبدیل شد.
در اواسط قرن نوزدهم، صنعتی شدن به طور محکم برقرار شد: راهآهنهای جدید مراکز بوهمیا و موراویا را به وین متصل کرد، تردد در رودخانه البه رشد کرد و صادرات به اتریش، آلمان و کشورهای همسایه کمتر صنعتی در شرق و جنوب شرقی رونق گرفت. . نواحی چک به سطحی از صنعتی شدن در اروپای مرکزی دست یافته بودند و جایگاهی پیشرو در امپراتوری هابسبورگ داشتند.
با این حال، پیامدهای اجتماعیاین تحولات چشمگیر بود. مکانیزاسیون تولید نساجی به تنهایی صدها هزار کارگر را بیکار کرد و بوهمای داخلی برای مدت طولانی عمدتاً کشاورزی باقی ماند. از آنجایی که جمعیت سریعتر از رشد صنایع،در حال رشد بود و فقر روستایی بسیاری از مردم را به مراکز شهری سوق داد.صاحبان کارخانهها میتوانستند از پرداخت دستمزدی که دریافت کنندگانش به سختی زندگی میکردند، فرار کنند. بنابراین، محلههای فقیر نشین که پرولتاریایی متشکل از کارگران صنعتی، تاجران ورشکسته، گاریها و خدمتکاران در آن ساکن بودند،شکل گرفتند. در همان زمان، درگیری های ملی حادتر شد: هجوم کارگران روستایی چک زبان از بوهمای داخلی، مراکز سابق تحت تسلط آلمان مانند پراگ و برنو را به شهرهای چک تبدیل کرد. و در میان طبقات متوسط چک، مدرنیزاسیون و موفقیت اقتصادی به آگاهی ملی و میل به آزادی دامن زد.
صنعتی شدن در نیمه دوم قرن شتاب گرفت زیرا بخش قوی کشاورزی سرمایه های بیشتری را در دسترس قرار داد. علاوه بر تعاونی ها، بانک های جدید عمدتاً در پراگ تأسیس شدند. یک بورس اوراق بهادار در سال ۱۸۷۱ تأسیس شد، یک بورس کالا در سال ۱۸۸۷ تاسیس شد و شهر به یک مرکز اقتصادی بزرگ تبدیل شد. اولین خودرویی که در زمان سلطنت K.u.K ساخته شد،در سال ۱۸۸۸ در شهر موراویا آداموف (آدامستال) بود. در سال ۱۸۹۵ شرکت سازنده موتورسیکلت و خودرو Laurin & Klement تأسیس شد که پس از جنگ جهانی اول با گروه اشکودا ادغام شد. در اواخر قرن، صنعتی شدن سرانجام به بخش های روستایی بوهمیا نیز رسید.
100 سال صنعت چکسلواکی
با مرور تاریخچه ای که عنوان گردید روشن است که صنعت و مهندسی چکسلواکی همیشه در صدر جهان بوده است. پس از تأسیس جمهوری، شرکتهایی مانند اشکودا پیلسن، پولدی کلادنو، ČKD در پراگ، یا کارخانههای خودروسازی L&K (بعداً اشکودا)، پراگا و تاترا قبلاً واژهای رایج بودند. پتانسیل صنعت چکسلواکی موجب نارضایتی متحدانش و مهمتر از همه فرانسه شد.صنعت هوافضای تازه شکل گرفته همچنین به عنوان پیشرفته ترین و معتبرترین شاخه صنعتی از نظر تکنولوژیکی تایید کرد، در حالی که تنها چند سال پس از جنگ جهانی اول شرکتهایی مانند Avia، Aero یا Letov قبلاً ماشینآلاتی را هم برای نیروی هوایی نظامی و هم برای خطوط هوایی غیرنظامی عرضه کردند.
شرکتهای صنعتی چکسلواکی به طور فزایندهای خود را در رقابت جهانی تثبیت کردهاند، به عنوان مثال، صادرات تجهیزات نظامی آنها به بسیاری از کشورها از اروپای غربی و شرقی از طریق آمریکای جنوبی و مرکزی یا آفریقا به خاور میانه و خاور دور قابل توجه هستند.بسیاری از محصولات مهندسی و نظامی چکسلواکی نیز از تولید دارای مجوز بهره مند شده اند. در نیمه اول دهه ۱۹۳۰ حتی چکسلواکی در میان سه صادرکننده بزرگ تجهیزات نظامی در جهان بود. همچنین تعجبی نداشت که اشغال کشورهای چک توسط آلمان به شدت ظرفیت صنعتی پایگاه صنعتی نازی ها را تقویت کرد.
پس از جنگ ملی و تحت کنترل رژیم کمونیستی، صنعت چکسلواکی برای مدت طولانی از پتانسیل ها و توانایی هایی استفاده می کرد که از جمهوری اول پدیدار شده بودند. به عنوان مثال، وسایل نقلیه یا فناوری های کاربردی قابل مقایسه با خودروهای تولید شده در کشورهای غربی، مانند اشکودا، تاترا، جاوا و زتور، از آن پس تولید شده اند. این کشورهمچنین صنعت هواپیماسازی به نمایندگی از Avia و Aero و نیز تولید نظامی را در نظر گرفت که در آن صنعت چکسلواکی نیز تولید هواپیماهای رزمی مافوق صوت یا ماشینهای جت آموزشی (موتور توربین) را تولید میکرد.
پایان دهه ۱۹۶۰ با ورود نیروهای اشغالگر به معنای وقفه خاصی بود. اقتصاد برنامهریزیشده در مقایسه با اقتصاد جهانی بهطور پیوسته بهرهوری و رشد کمتری را نشان میدهد و منابع فنی و انسانی که ریشه در جمهوری اول داشتند، در این زمان فرسوده شدهبودند. دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ کاهش خاصی را برای صنعت چکسلواکی از موقعیتهای موجود در بازارهای جهانی به همراه داشت. این امر اندکی پس از سال ۱۹۸۹ آشکار شد، زمانی که بسیاری از شرکت های چک بازارهای خود را از دست دادند، تولید را متوقف کردند یا ورشکست شدند، زیرا در شرایط سیاسی و اقتصادی تغییر یافته قادر به ارائه محصولات کافی نبودند. به عنوان مثال، تولید سنتی نظامی خودروهای زرهی از بین رفته است و در جمهوری چک فقط شرکت های تعمیر وجود دارند.
با این حال در آن زمان، پایه های گروه صنعت جدید درچکسلواکی شکل گرفت.سپس گسترش تدریجی و نفوذ اقتصادی فزاینده آن در 20 سال گذشته، و همچنین گسترش نسبتاً سریع فعلی، به نظر میرسید که منعکس کننده رشد تدریجی و بازگشت صنعت چک به بازارهای جهانی باشد. هلدینگ CZECHOSLOVAK GROUP امروز نماینده یکی از بزرگترین گروه های صنعتی در جمهوری چک و اسلواکی است. با ترکیب شرکت ها و ویژگی تولید آنها، هلدینگ CZECHOSLOVAK GROUP امروزه سنت های صنعت چکسلواکی را تجسم می بخشد و همچنین از آنها برای ورود آنها به آینده هدایت می کند.
مترجم:احسان محرابی
گروه گزارش