“آژنگ نیوز”: نصب تیر چراغ برق در تهران قدیم و گسترش استفاده خانواده ها از برق به معنای بهره گیری گسترده از این انرژی موثر در ایران بوده است. به روایت اعتمادالسلطنه به نظر می‌رسد برق‌رسانی در ایران از ساختمان‌های دولتی در زمان ناصرالدین شاه (حدود ۱۲۶۶خورشیدی) با قورخانه دولتی (محل نگهداری و ساخت اسلحه) و اقامتگاه شاه در تهران (کاخ گلستان)آغاز شده است.
سپس چندی بعد و در سال ۱۲۷۹ اولین نیروگاه برق (۶/۶ کیلووات) در ایران در شهر مشهد ساخته شد. دو سال بعد دومی (۱۹ کیلووات) در همان شهر ساخته شد. این کارخانه با هزینه ۸۰۰۰ تومان توسط مظفرالدین شاه تامین شد. این نیروگاه برق توسط حاجی باقر میلانی معروف به رضایوف از روسیه وارد شده بود. از هر دو نیروگاه برای روشنایی حرم امام رضا و بخشی از خیابانی که به بالاخیابان معروف است و بین نیروگاه و حرم قرار دارد، استفاده می شد. در سال ۱۲۸۲ در رشت نیروگاه برق دیگری احداث شد که به طور نامنظم کار میکرد و پس از مدتی تعطیل شد. در سال ۱۲۸۴ یک نیروگاه برق ۹۳ کیلوواتی در تبریز احداث شد .
در سال ۱۲۸۷ بود که حاج حسین امین‌الضرب یک نیروگاه برق (۳۰۰ کیلوواتی) در تهران برای کارخانه آجرپزی خود احداث کرد. این نیروگاه کوچک ازآلمان خریداری شد و برای روشنایی ساختمان های دولتی نیز استفاده می شد. این کارخانه در «خیابان برق»، «خیابان امیرکبیر» امروزی قرار داشت. کارخانه کوچکتر دیگری به قدرت ۲ کیلووات اندکی پس از آن در خیابان آرک احداث شد. همچنین از آن برای روشنایی ساختمان‌های دولتی (عمدتاً اطراف میدان توپخانه) نیز استفاده می‌شد. همه این کارخانه های برق از زغال سنگ به عنوان سوخت استفاده می کردند .
فروش برق امین‌الضرب در تهران به ازای هر لامپ بود. هزینه مصرف شب قبل روز بعد از مصرف کنندگان اخذ می شد. نرخ ها بر اساس نوع مشتری و مدت زمان مصرف برق متفاوت است. شهرداری تهران ۵۰ درصد کمتر از مصرف کنندگان خصوصی پرداخت میکرد.
علاوه بر این، برای هر دو دسته از مصرف کنندگان، با افزایش تعداد لامپ های متصل آنها، نرخ ها افزایش یافت.در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی ۷ نیروگاه برق در تهران به ظرفیت ۶۳۰کیلووات وجود داشت که روشنایی معابر را تامین می کرد. تعداد لامپ های خیابانی مورد استفاده از ۱۴۰۸ عدد در سال ۱۳۱۰ به ۳۰۸۲ عدد در سال ۱۹۲۹ افزایش یافت. علاوه بر این، کارخانه های کوچکی برای تامین خانه های خصوصی و صنایع وجود داشت.
ظرفیت نصب شده آنها در حدود ۴۰۰ کیلووات تخمین زده شد، بنابراین در تهران مجموعاً ۱۰۰۰کیلووات بود که تا سال ۱۳۱۳ خورشیدی به ۱۵۰۰ کیلووات افزایش یافت. در سال ۱۳۱۳ شهرداری تولید برق در تهران را به عهده گرفت. قبل از اوایل سال ۱۳۱۳، برق فقط تا نیمه شب در دسترس بود.
اندکی پس از آن تا ساعت ۲ بامداد در دسترس قرار گرفت. هنگامی که تجهیزات جدید در همان سال وارد شد، برق ۲۴ ساعته در دسترس قرار گرفت. از این زمان به بعد بود که برق کشی شهر تهران گسترش یافت و تیرهای چراغ برق در کوچه ها مستقر شدو برق شبانه روزی در دسترس عموم مردم قرار گرفت.
گروه تاریخ