سازمان جهانی بهداشت ، شیوع بیماری «کووید ۱۹» را که به دنبال ابتلا به ویروس جدید کرونا پدید می آید «بیماری همه گیر» اعلام کرد.
تاکنون نزدیک به ۱۲۰ هزار نفر در بیش از ۱۱۰ کشور جهان به نوع جدید ویروس کرونا مبتلا شده اند. از این تعداد بیش از ۴۳۰۰ نفر جان خود را از دست داده اند.
چین، ایتالیا، ایران، کره جنوبی و فرانسه در صف اول کشورهایی هستند که با شیوع گسترده ویروس جدید کرونا دست و پنجه نرم می کنند.
بیماری های همه گیر در سطح جهان پیش از این نیز سابقه داشته است. در این گزارش شیوع تعدادی از بیماری های همه گیر در طول تاریخ را که تلفات زیادی برجای گذاشتند بررسی کرده ایم.
طاعون ژوستینین
شیوع طاعون در امپراتوری بیزانس (روم شرقی) و امپراتوری ساسانی که در سال های ۵۴۱ یا ۵۴۲ پس از میلاد مسیح آغاز شد تا دو قرن ادامه یافت. این بیماری همه گیر در این مدت جان دست‌کم ۲۵ میلیون نفر را در گرفت. این رقم معادل ۱۳ تا ۲۶ درصد جمعیت جهان در آن زمان بود.
تخمین زده می شود که طاعون ژوستینین جمعیت قاره اروپا را ظرف تنها ۱۲ ماه به نصف کاهش داد.
این بیماری همه گیر در زمان اوج شیوع خود روزانه جان پنج هزار نفر را می گرفت.
طاعون ژوستینین همچنین باعث شد که ۴۰ درصد از جمعیت شهر قسطنطنیه، پایتخت امپراتوری بیزانس بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست بدهند.
طاعون سیاه
شیوع دوباره طاعون که این بار به طاعون سیاه یا «مرگ سیاه» مشهور شد از سال ۱۳۳۴ میلادی آغاز شد. این بیماری همه گیر که در اروپا، آفریقا و آسیا شیوع یافت بین ۷۵ تا ۲۰۰ میلیون کشته بر جای گذاشت.
موش ها نقش مهمی در انتقال این بیماری و شیوع آن داشتند.
بیماری طاعون سیاه ابتدا همانند ویروس جدید کرونا در استان هوبی چین شیوع یافت. پس از شیوع این بیماری در استان هوبی در سال ۱۳۳۴ این بیماری به سرعت به استان های دیگر چین سرایت کرد. تاتارها در سال ۱۳۴۶ میلادی طاعون سیاه را به اروپای شرقی منتقل کردند.
تخمین زده می شود که بین ۳۰ تا ۶۰ درصد جمعیت اروپا به دلیل ابتلا به طاعون سیاه تلف شدند.
آنفلوانزای اسپانیایی
شیوع بیماری آنفلوانزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ میلادی پس از پایان جنگ جهانی اول آغاز شد. از این بیماری به عنوان یکی از مرگبارترین بیماری‌های همه گیر تاریخ یاد می شود. آنفلوانزای اسپانیایی در آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و حتی قطب شمال و برخی جزایر دورافتاده اقیانوس آرام فراگیر شد.
بیش از نیم میلیارد نفر به آنفلوانزای اسپانیایی مبتلا شدند که از این تعداد بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر جان خود را از دست دادند.
یکی از تفاوت های آنفلوانزای اسپانیایی با آنفلوانزاهای قبلی این بود که بسیاری از مبتلایان بزرگسال و جوان جان خود را از دست دادند. این در حالی است که در آنفلوانزاهای قبلی اغلب افراد مسن و کودکان کشته می شدند.
شیوع این بیماری همه گیر تا ماه دسامبر سال ۱۹۲۰ ادامه یافت.
آنفلوانزای آسیایی
شیوع ویروس آنفلوانزای آسیایی که در سال ۱۹۵۶ میلادی آغاز شد در چین، سنگاپور، هنگ کنگ و آمریکا جان دو میلیون نفر را گرفت. نزدیک به ۷۰ هزار نفر از قربانیان آمریکایی بودند.
تخمین زده می شود که در مجموع بین ۲۵۰ میلیون تا یک میلیارد نفر تا سال ۱۹۵۸ به این بیماری مبتلا شدند. اغلب قربانیان افراد مسن بودند. ویروس آنفلوانزای آسیایی نوعی از آنفلوانزای پرندگان بود.
شیوع «اچ آی وی»، ایدز
«اچ آی وی» به عنوان ویروسی که عامل بیماری ایدز است اولین بار در سال ۱۹۷۶ در جمهوری دموکراتیک کنگو مشاهده شد. شیوع ای ویروس از سال ۱۹۸۱ تاکنون جان ۳۶ میلیون نفر را گرفته است.
تخمین زده می شود که هم اکنون حدود ۳۸ میلیون نفر در جهان به «اچ آی وی» مبتلا هستند. پیشرفت های پزشکی باعث شده که امید به زندگی مبتلایان به این ویروس اکنون با مصرف دارو به اندازه افراد عادی است. این در حالی است که مبتلایان در کشورهای توسعه نیافته به دلیل هزینه بالا همچنان برای دسترسی به داروها با مشکل روبرو هستند. در همین راستا در سال ۲۰۱۸ حدود ۷۷۰ هزار نفر به دلیل ابتلا به ایدز جان خود را از دست دادند.
دوره اوج ابتلا به «اچ آی وی» در فاصله بین سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲ بود.
آنفلوانزای خوکی
شیوع ویروس آنفلوانزای خوکی در سال ۲۰۰۹ از مکزیک آغاز شد و تا پایان سال ۲۰۱۰ ادامه یافت. نتیجه یک تحقیق دانشمندان که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد نشان می دهد که بین ۱۱ تا ۲۱ درصد جمعیت جهان به این ویروس مبتلا شدند. کارشناسان سازمان جهانی بهداشت بر این باور هستند که حدود ۲۸۴ هزار و ۵۰۰ نفر از مبتلایان در سطح جهان جان خود را از دست دادند.
سازمان جهانی بهداشت در نوامبر سال ۲۰۰۹ اعلام کرد که موارد ابتلا به ویروس آنفلوانزای خوکی در ۱۹۹ کشور یا منطقه جهان گزارش شده است.
گروه گزارش