“آژنگ نیوز”:گسترش و همه گیر شدن صنعت برق روشنایی و رونق زندگی را در ایران به دنبال داشت.از این رو تنظیم برنامه های توسعه اقتصادی توجه به نیروی برق و ارتباط آن با سایر بخشهای برنامه از دو نظر اهمیت دارد.
یکی از لحاظ تاثیر نیروی برق در تامین بهبود و رفاه زندگی افراد، دیگر از لحاظ اثرات اقتصادی نیروی برق به عنوان عامل زیربنایی در رشد صنعتی و کشاورزی و افزایش درآمد ملی.نگاهی به آمار نشان می دهد که میزان تقاضای نیروی برق در سال ۱۳۴۴ در حدود دو و نیم میلیارد کیلو وات ساعت بوده است .در پایان برنامه سوم یعنی سال ۱۳۴۶ به چهارو نیم میلیارد کیلووات ساعت رسید و در پایان برنامه چهارم یعنی ۱۳۵۱ به ۱۲ میلیارد کیلو وات ساعت بالغ گردید .
در حدود ۱۲۰ سال پیش در سراسر شهر تهران فقط یک مولد ۴۰۰ کیلو واتی برق متعلق به حاج امین الضرب وجود داشت که امتیاز آن را از دولت وقت گرفته بود و برای اداره آن در حدود ده نفر کارمند داشت. پیش از آن برای روشنایی از نفت استفاده میشد. در آن دوران چند پسر بچه صبح تا ظهر با دو پیت حلبی سیاه از کوچه و خیابان عبور میکردند و فریاد میزدند آی نفتی آی نفتی است . آنها که دستشان به دهانشان میرسید برای چراغهای منزل که عبارت از لامپا ی شیشه ای، گرد سوز برنجی، ورشویی، بلور و چینی از نمره ۶ تا ۲۰ بود، نفت می خریدند. ولی طبقه معمولی قادر به خرید نفت نبودند و از روغن چراغ استفاده می کردند .با تاسیس کارخانه برق حاج امین الضرب در اول خیابان امیرکبیر فعلی ابتدا نام خیابان چراغ برق نامیده شد .سپس شبها خیابان با کورسوی چراغهای برق روشن میشد .
در سال ۱۳۱۳ کمیسیونی برای رسیدگی به امر برق در دولت تشکیل شد و در اولین اقدام به خرید کارخانه ۶ هزار کیلو واتی اشکودا منجر گردید. تا آخر سال ۱۳۱۶ و پس از بهره برداری از کارخانه اشکودا برق تهران بیش از ۱۱ مشترک نداشت .این وضع تا سال ۱۳۱۸ ادامه پیدا کرد ولی با شروع جنگ دوم جهانی و رغبتی که مردم برای شنیدن اخبار رادیو پیدا کردن برای گرفتن اشتراک برق هجوم آورد تقاضا ها به شدت اوج گرفت. به گونه ای که در سال ۱۳۵۰ ۸۰۰ هزار مشترک برق از برق پایتخت استفاده می کرد به همین جهت سازمان برق منطقه ای تهران فعالیت خود را آغاز کرد به گونه ای که در سال ۱۳۵۲ نزدیک به ۳۷۰۰ نفر نیروی انسانی در سازمان برق مشغول فعالیت بودند.
در سال ۱۳۳۵ یا زده بنگاه برق تهران زیر نظر وزارت کشور و شهرداری تاسیس شد .طرح تولید و توزیع نیروی برق با مشارکت شهرداری های مناطق مختلف کشور و سازمان برنامه تحت نظر گروهی از مهندسان خارجی اجرا شد این طرح در ۱۶۷ شهر با صرف هزینه ای بیش از ۱۶۸ میلیون تومان اجرا شد .
به این ترتیب کارخانه های برق خصوصی نیز در شهر افزایش پیدا کردند به گونه ای که در سال ۱۳۳۶ تعداد کارخانه های برق خصوصی به ۳۰ واحد و تعداد مشترکین آنها به ۱۲۰۰۰۰ رسید.
اما به دلیل افزایش استفاده از برق در زمینه صنعت ، در سال ۱۳۵۶ خرید کارخانه برق آلستوم از فرانسه انجام گرفت . .پس از نصب نیروگاه طرشت و استفاده از نیروی برق سد امیرکبیر شرکت های برق خصوصی در شرکت برق تهران ادغام شدند و در شهرستانها نیز این کار آغاز شد .در برنامه عمرانی سوم این کشور به نقش نیروی برق برای صنایع کشور توجه خاصی شد این موضوع طراحی یک سازمان جدید را اجتناب ناپذیر سال در دی ماه سال۱۳۴۱ تصویب نامه قانونی تاسیس سازمان برق ایران گذشت و یک سال بعد این سازمان زیر نظر سازمان برنامه قرار گرفت و سرانجام در همان سال وزارت آب و برق تاسیس شد که تا سال ۱۳۴۳تا نود و سه درصد ظرفیت تولید نیروی برق در اختیار این وزارتخانه قرار گرفت
بنابراین توسعه صنعت برق در جهت ایجاد یک شبکه ملی و به هم پیوسته به منظور تأمین نیازمندی های صنعتی کشاورزی خانگی تجاری و شهری بهبود و تکمیل سازمان صنعت برق با استفاده از آخرین اصول مهندسی و مدیریت و برنامه ریزی یک ضرورت بوده است. همچنین زمینه جلوگیری از زیان وارده به صنعت برق و همچنین کاهش هزینه توزیع و تولید برق نیز فراهم می آید .
در نهایت با توجه به اهمیت بهرهبرداری از برق بود که تولید برق توسط نیروگاههای اتمی نیز دستور کار قرار گرفت.
گروه تاریخ