چسب با انواع مختلف همیشه همراه بشراز دوران ابتدایی تا مدرن بوده است. از دوران ماقبل تاریخ، حدود ۲۰۰ هزار سال پیش، تا عصر برنز، چسب های ساخته شده از منابع طبیعی، خدمات بزرگی را به اجداد ما ارائه کردند که توانستند ابزارها، سلاح های بهتری بسازند و فرهنگ خود را با استفاده از کاربردهای متعدد این ترکیبات عالی حفظ کنند. برخی از معروفترین نمونههای استفاده اولیه از چسب در اقلام تشریفاتی و تزئینی عبارتند از:چسب مربوط به ۶ هزار سال پیش،چسب تبر و نوک پیکان از ۵۲۰۰ سال پیش.همچنین به سوابق ۳۵۰۰ ساله از چسب استفاده شده در ساخت پاپیروس و چوبهای چند لایه میتوان اشاره کرد که با هم ترکیب شدهاند. چسب کشف شده در مقبره های ۲۵۰۰ ساله فراعنه مصراز دیگر نمونه های چسب به شمار می آیند.
باستان شناسان در حفاری محل های تدفین مربوط به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد، گلدان های سفالی را کشف کردند که با چسب ساخته شده از شیره درختان تعمیر شده بودند. می دانیم که یونانیان باستان چسب هایی را برای استفاده در نجاری تولید کردند و دستور العمل هایی برای چسب ایجاد کردند که شامل موارد زیر به عنوان مواد تشکیل دهنده بود: سفیده تخم مرغ، خون، استخوان، شیر، پنیر، سبزیجات و غلات. قیر و موم توسط رومی ها برای چسب استفاده می شد.
با ظهور امپراتوریهای یونان و روم، استفاده از چسب در سراسر اروپای مرکزی و جنوبی رایج شد، با استفاده از چسبها از کارهای کوچک روزمره تا ساختمانهای بزرگ که تا به امروز باقی ماندهاند (کفهای موزاییک رومی و دیوارهای کاشیکاری شده با موادی چسبانده میشدند. امروزه هنوز دست نخورده و قوی هستند).
گروهی از باستان شناسان درمورد تنوع چسب چنین استدلال می کنند که چسب های مختلف یافت شده نشان می دهد که چسب های مختلفی ممکن است برای اهداف متفاوتی ساخته شده باشند. به عنوان مثال، یک نیزه رانش دستی به چسبی نیاز دارد که بتواند فشارهای زیادی را بدون شکستگی تحمل کند. در مقابل، یک ابزار پرتابه مانند – مثلاً یک نیزه با نوک سنگ – به چسبی نیاز داشت که اجازه دهد نوک آن پس از برخورد نیزه شکارچی دوره پلیستوسن به طعمه شکسته شود و به آرامی شکار را ناتوان کند.
با پیشرفت تمدن در جنگ جهانی اول ،چندین نوع دیگر از چسبهای طبیعی اختراع و به عموم مردم معرفی شدند (چسب شیر و چسبهای نیتروسلولزی که قابل اشتعال بودند)، اما انقلاب واقعی در دهه ۱۹۳۰با ظهور شیمی و صنعت مدرن رخ داد.
پس از آن بود که دانشمندان و شیمیدانان سرانجام توانستند اسرار چسب های پلاستیک، لاستیک و رزین مصنوعی را کشف کنند. این سپیده دم چسب های صنعتی بود که در طول جنگ جهانی دوم به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند و ارتش دانشمندان و مخترعان را بیشتر به کشف ترکیبات مفید جدید (مانند نئوپرن ها، اپوکسی ها و اکریلونیتریل ها) سوق داد. پس از جنگ، عموم مردم و فعالان صنعتی می توانستند چسب هایی را با هر خاصیتی که دوست داشتند، از جمله چسب های ضدآب پیدا کنند.
آخرین و شاید مهم ترین پیشرفت در تاریخ چسب ها در طول جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد، زمانی که شیمیدان آمریکایی هری کوور جونیور به طور تصادفی اولین چسب سیانواکریلات را به طور تصادفی ساخت. او به سرعت متوجه پتانسیل فوق العاده این خانواده جدید از ترکیبات شد و در اواخر دهه ۱۹۵۰، او و کارفرمایش کداک “Eastmen 910” را به بازار عرضه کردند، اولین چسب فوق العاده ای که به دست مصرف کنندگان رسید. با معرفی این سوپرچسب ها ،جامعه مدرن ما تغییرات زیادی کرده است و ما را قادر می سازد تا شروع به استفاده از کل خانواده جدید چسب های سریع و فوق العاده قوی کنیم که می توان ازآن در هزاران شغل کوچک در فضای اداری یا خانه گرفته تا صنعت، ساخت و ساز، پزشکی و حتی مهندسی فضا استفاده کرد.
امروزه، صنعت تولید چسب، مقادیر عظیمی از محصولات را برای بازارهای هر قاره تولید میکند، با تخمینهایی \یش بینی شده که مصرف جهانی چسب به حدی افزایش خواهد یافت که در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۶۰ میلیارد دلار خواهد رسید.
ترجمه:علی محرابی
گروه تاریخ