تاریخ ساخت مکعب روبیک

“آژنگ نیوز”: با بررسی تاریخ ساخت مکعب روبیک در می یابیم که اولین کسی که مکعب روبیک را حل کرد، یک ماه برای باز کردن آن تلاش کرده بود!

خالق این پازل، یک استاد معماری مجارستانی به نام ارنو روبیک بود. اما وقتی او مکعب را در سال۱۹۷۴ اختراع کرد، مطمئن نبود که هرگز بتوان آن را حل کرد. ریاضیدانان بعداً محاسبه کردند که ۴۳,۲۵۲,۰۰۳,۲۷۴,۴۸۹,۸۵۶,۰۰۰ روش برای چیدمان مربع ها وجود دارد، اما فقط یکی از این ترکیب ها صحیح است.

وقتی روبیک سرانجام این کار را انجام داد، پس از هفته‌ها ناامیدی، «احساس موفقیت و آرامش کامل» بر او چیره شد. او پس از تحمل سختی های زیاد برای ساخت این پازل پیچیده در مورد اهمیت کارش در کتاب جدید خود به نام «مکعب» می‌نویسد: « به یاد داشته باشید، اینکارهرگز قبلاً انجام نشده بود.»

درحال حاضر و حدود پنج دهه پس ازساخت آن، مکعب روبیک به یکی از ماندگارترین، فریبنده‌ترین، دیوانه‌کننده‌ترین و جذاب‌ترین پازل‌هایی تبدیل شده است که تاکنون ساخته شده است. بیش از ۳۵۰ میلیون مکعب در سراسر جهان فروخته شده است. آنها برنامه نویسان کامپیوتر، فیلسوفان و هنرمندان را مجذوب خود می کنند. صدها کتاب، استراتژی‌های حل سریع، تجزیه و تحلیل اصول طراحی مکعب یا کاوش در اهمیت فلسفی آنها منتشر شده است. داگلاس هافستادتر دانشمند روانشناختی در سال ۱۹۸۱ نوشت، مکعب “خیلی بیشتر از یک پازل را تجسم می بخشد. این یک اختراع مکانیکی مبتکرانه، یک سرگرمی، یک ابزار یادگیری، یک منبع استعاره و یک الهام است.”

روبیک در مصاحبه ای در بوداپست گفت: “من نمی خواهم زندگی نامه ای بنویسم، زیرا علاقه ای به زندگی یا اشتراک گذاری زندگی خود ندارم.دلیل اصلی من این بود که سعی کنم بفهمم چه اتفاقی افتاده و چرا اتفاق افتاده است. ماهیت واقعی مکعب چیست؟”

در زمان مصاحبه اش روبیک، ۷۶ ساله، پر جنب و جوش و متحرک است، با عینک خود ژست می گیرد و روی کاناپه تکان می خورد.او به صورت رسمی صحبت می کند و پاسخ های طولانی، مفصل و فلسفی می دهد، و اغلب عبارت “و غیره و غیره” را دنبال می کند. او در اتاق نشیمن خود، در خانه ای که خودش طراحی کرده بود، در مقابل قفسه ای پر از کتابهایی با عناوین علمی تخیلی گفتگو کرده بود.زیرا آثار مورد علاقه او شامل آثار ایزاک آسیموف و نویسنده لهستانی استانیسلاو لم است.

ارنو روبیک در ۱۳ ژوئیه ۱۹۴۴،در زیرزمین یک بیمارستان در بوداپست که تبدیل به پناهگاه حملات هوایی شده بود، به دنیا آمد. پدرش مهندس و طراح گلایدرهای هوایی بود.

روبیک در کودکی عاشق طراحی، نقاشی و مجسمه سازی بود. او معماری را در دانشگاه صنعتی بوداپست خواند و سپس در کالج هنرهای کاربردی تحصیل کرد. وی شیفته الگوهای هندسی شد. او به عنوان استاد، درکلاسی به نام هندسه توصیفی تدریس میکرد که شامل آموزش استفاده از تصاویر دو بعدی برای نمایش اشکال و مسائل سه بعدی بود. این یک میدان عجیب و غریب برای گسترش دریافتهای باطنی بود، البته این تجربیات او را برای توسعه مکعب آماده کرد.

در بهار سال ۱۹۷۴، زمانی که روبیک ۲۹ ساله بود، در اتاق خوابش در آپارتمان مادرش بود و در حال کار بود. او اتاقش را شبیه به داخل جیب یک کودک توصیف می کند که مداد رنگی، نخ، چوب، فنر و تکه های کاغذ در هر سطحی پراکنده شده است. همچنین پر از مکعب هایی بود که او از کاغذ و چوب ساخته بود.

چند ماه بعد، روبیک طرح منحصربه‌فردی را کشف کرد که به او اجازه ساخت چیزی متناقض را داد: یک جسم جامد و ساکن که همچنین سیال است. بعد از اینکه به مکعب چوبی خود چرخشی اولیه داد، تصمیم گرفت به مربع ها رنگ اضافه کند تا حرکت آنها قابل مشاهده باشد. او صورت مربع ها را زرد، آبی، قرمز، نارنجی، سبز و سفید کرد. او آن را چرخاند، سپس یک چرخش دیگر، سپس یک چرخش دیگر، و به پیچیدن ادامه داد تا اینکه متوجه شد ممکن است نتواند آن را به حالت اولیه خود بازگرداند.

او در یک پیچ و خم رنگارنگ گم شده بود، و هیچ سرنخی نداشت که چگونه در آن حرکت کند. روبیک در کتابش در این خصوص می نویسد: راه برگشتی وجود نداشت.

پس از اینکه مکعب به یک پدیده جهانی تبدیل شد، روایت های اشتباهی از روند خلاقیت روبیک وجود داشت. گزارش‌ها شرح می‌دادند که چگونه او خود را منزوی کرد و هفته‌هاو شبانه روز روی مکعب کار کرد. البته این موضوع واقعیت نداشت ودر واقع، او به سر کار رفت، دوستان را دید و در اوقات فراغت خود، برای تفریح، روی حل مکعب کار کرد.

روبیک پس از حل کردن پازل ، درخواستی را در اداره ثبت اختراع مجارستان برای یک “اسباب بازی منطقی سه بعدی” ارائه کرد. سپس یک تولید کننده ست های شطرنج و اسباب بازی های پلاستیکی ۵۰۰۰ نسخه از آن را تولید کرد. در سال ۱۹۷۷، روبیک “Buvös Kocka” یا “مکعب جادویی” در فروشگاه‌های اسباب‌بازی مجارستان عرضه شد. دو سال بعد، ۳۰۰۰۰۰ مکعب در مجارستان فروخته شد.

روبیک با یک شرکت آمریکایی به نام Ideal Toy قراردادی امضا کرد که می خواست یک میلیون مکعب در خارج از کشور بفروشد. در سال ۱۹۸۰، Ideal Toy روبیک را به نمایشگاه اسباب‌بازی به نیویورک آورد. او کاریزماتیک ترین فروشنده نبود – یک استاد معماری خجالتی با تسلط محدود به زبان انگلیسی – اما شرکت به کسی نیاز داشت که نشان دهد این معما قابل حل است.

با این حال فروش روبیک میزان فروش انفجار داشت. زیرادر سه سال ۱۰۰ میلیون مکعب روبیک فروخت. انتشارراهنماهای بی شمار برای حل مکعب،نشانگر این است که روبیک در صدر لیست پرفروش‌ها قراردارد. استیو پترسون، فیلسوف و نویسنده کتاب “Square One: The Bass of Knowledge” که در مورد مکعب نوشته است، می‌گوید: «به نظر می‌رسد که مکعب بسیار بسیار ساده است – فقط شش ضلع و شش رنگ دارد. تجسمی از پارادوکس ها “زیرا در عین سادگی ،در مدت زمان بسیار کوتاه، به طرز باورنکردنی پیچیده می شود.”

روبیک در ابتدا حقوقی از شرکت اسباب‌بازی نداشت و برای مدتی حق امتیاز کمی به او دادند حاصل از مقام . او با حقوق ۲۰۰دلاری استادی اش در ماه زندگی می کرد.

او از مشهور شدن بسیار ناراحت بود. او گفت: “من کسی نیستم که دوست داشته باشم در کانون توجه و غیره باشم. این نوع موفقیت مانند تب است و تب بالا می تواند بسیار خطرناک باشد. واقعیت نیست.“

با این حال شایعاتی شروع شد مبنی بر اینکه او ثروتمندترین مرد مجارستان است یا اینکه تمام پول خود را به دست یاران بی وجدان از دست داده است. (هیچکدام درست نبود). او در این زمان  احساس  میکرد مکعب اختراعی اش باعث گرفتاری او شده است.

روبیک در توصیف این وضعیت گفته است: این مکعب است که توجه را دوست دارد. من نه دوست ندارم. مکعب مشتاق تعامل با همه است. من گاهی اوقات این کار را کمی سخت می دانم. مکعب کاملا جاه طلب است؛ روبیک می نویسد، من کمتر چنین هستم.

تقریباً به همان سرعتی که جنون فروش روبیک شروع شد، با همان سرعت هم فروکش کرد. روبیک های تقلبی‌های ارزان‌قیمت بازار را به تصرف خود درآورد و تقاضا برای جنس اصلی کاهش یافت. در سال ۱۹۸۶، نیویورک تایمز مقاله‌ای منتشر کرد که در حاشیه یک آگهی ترحیم بود و مکعب را «شهابی درخشان که سوخته» نامید.

اما با فروش گسترده مکعب ؛روبیک استودیوی طراحی خود را در مجارستان راه‌اندازی کرد و شروع به کار بر روی پروژه‌های جدید و احیای پروژه‌های متروکه کرد، از جمله پازل‌هایی به نام مار و روبیک.

در دهه ۱۹۹۰، نسل جدیدی از علاقه مندان ابعاد پنهان مکعب روبیک را کشف کردند. رکوردهای جدیدی برای حل این مکعب در زیر آب، در حین چتربازی، چشم بسته و در حین شعبده بازی ثبت شد. انجمن جهانی مکعب در حال حاضر میزبان بیش از ۱۰۰۰ مسابقه مکعب سرعت در هر سال است.

خود روبیک از این کارهای عجیب و غریب  انجام نمی دهد. او می‌تواند مکعب را در حدود یک دقیقه حل کند .اما علاقه‌ای به سرعت ندارد. او گفته: “راه حل ظریف، کیفیت راه حل، بسیار مهم تر از زمان بندی است.”

او این روزها وقت خود را صرف خواندن کتابهای علمی تخیلی، بازی تنیس روی میز، باغبانی و مراقبت از کاکتوس‌هایش می‌کند و می گوید: ؛آن‌ها گل‌های فوق‌العاده‌ای اند و عمر طولانی دارند“. اما ارتباط او با مکعب تمام نشده است. او هنوز در مورد امکانات پیشرفت آن فکر می کند .البته  نه  در زمینه بهبودی در طراحی آن، بلکه در مورد کاربردهای بالقوه آنگه هنوز کشف نشده است.

روبیک در این مورد می گوید:”من این کار را انجام نمی دهم زیرا نمی خواهم قهرمان شوم، یا به این دلیل که انتظار اکتشافات جدیدی از بازی کردن با آن دارم. در عین حال، من منتظر پتانسیل های جدیدی برای ایده های اساسی هستم. من پتانسیل هایی را می بینم که هنوز استفاده نشده است. من به دنبال آنها هستم.“

گروه گزارش

ترجمه :احسان محرابی