“آژنگ نیوز”:بلوچ‌های ترکمنستان بخشی از جمعیت بلوچ ها هستند که در سراسر منطقه جغرافیایی ایران کهن پراکنده شده اند.
در اواخر سدهٔ نوزدهم تا اوایل سدهٔ بیستم میلادی، گروهی از عشایر بلوچ از سیستان (سیستان افغانستان) و خراسان (هرات افغانستان و خراسان ایران)، به وسیلهٔ شتر و الاغ به صورت دسته‌های کوچک در بازه‌های زمانی مختلفی به سوی نواحی شمالی کوچ کردند و در واحه‌های اطراف رودخانهٔ مرغاب (به بلوچی مرگاپ) در استان مرو ساکن شدند. شهرهای عمده ترکمنستان که بلوچ‌ها در آن ساکن هستند شامل مرو (ماری)، سرخس، بهرام‌علی (بایراملی) و عشق‌آباد می‌شود.
آنها گویشوران گویش رخشانی بلوچی هستند و زبان خود را به خوبی حفظ کرده‌اند. در روستاهایی که جمعیت غالب آن بلوچ‌ها هستند زبان بلوچی عمومیت دارد. تعدادی از بلوچ‌های براهویی‌زبان نیز میان آنها حضور داشتند. آنها به ترکمنی (زبان رسمی ترکمنستان) و تا حدودی به روسی (زبان رسمی شوروی)، انگلیسی و فارسی نیز تسلط دارند.
آمار دقیقی از جمعیت آنها وجود ندارد اما گفته می‌شود که در ابتدا پنج هزار نفر بوده و در سال ۱۹۸۹ سی هزار نفر جمعیت داشته‌اند. تعدادی از آنها به ایران و افغانستان بازگشته‌اند.
آنها مسلمان سنی حنفی هستند و از این جهت فرقی با اکثریت جمعیت ترکمنستان ندارند. به طور روزمره در حال ترک پوشاک بلوچی هستند اما در جشن‌های مناسبتی مانند عروسی، عروس‌های بلوچ به پوشاک سنتی بلوچی پایبند هستند. آنها رسم‌های خود را در چنین مناسبت‌هایی به خوبی نگاه داشته‌اند. بلوچ‌ها برخلاف ترکمن‌ها دارای رقص سنتی هستند و به آن بسیار علاقه‌مند هستند. از صنایع دستی، قالیچه‌هایشان بسیار مشهور است.
بلوچ‌های ترکمنستان در ابتدا چادرنشین بودند و در خیمه‌های مویین (سیاه چادر یا گِدام) زندگی می‌کردند. آنها با گله‌های بز و گوسفند خود سالانه دو تا سه مرتبه کوچ می‌کردند، اما در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۲۸ تا ۱۹۳۵ در مؤسسات تعاونی پرورش دام اسکان یافتند. آنها به کشت مکانیزه پنبه نیز گرایش یافته‌اند.
📚منابع:
📘مقالهٔ «بلوچ‌های ترکمنستان» نوشتهٔ گروه فرهنگ و تمدن اسلامی دانشنامه جهان اسلام، جلد چهارم، صفحهٔ ۱۴۶.
📙پتر کوکائیسل، پاولا کوکائیسلووا: «هویت قومی بلوچ‌های ترکمنستان»،
گروه گزارش