“آژنگ نیوز”:این واقعیت وجود دارد که اوستی ها ایرانیان ساکن قفقاز خود را باقی مانده از اجداد ایرانی میدانند.زیرازبان اجداد ایرانی آنها اوستی (یا اوستیایی) یک زبان ایرانی است که در قفقاز مرکزی، عمدتاً در جمهوری اوستی شمالی (Alaniya) فدراسیون روسیه و در منطقه اوستی جنوبی (تا سال ۱۹۹۰، خودمختار) گرجستان صحبت می شود. علاوه بر این، سکونتگاه های کوچک اوستی در نقاط مختلف قفقاز شمالی وجود دارد.همچنین جمعیتی به زبان اوستیکی نیز در چند روستا در آناتولی مرکزی و شرقی (ترکیه) یافت می شود که فرزندان پناهندگانی هستند که در دهه ۱۸۶۰ کشور خود را در قفقاز شمالی ترک کردند. در حقیقت زبان اوستی از شاخه شرقی خانواده زبان های ایرانی است.
اجداد زبانی اوستی های کنونی قبایل آلان بودند که بر اساس منابع یونانی و رومی از آسیای مرکزی به سرزمین های شمال و شرق دریای سیاه در آغاز دوران مسیحیت مهاجرت کردند .آلان ها در اوایل قرون وسطی در دوران شکوفایی خود، مردمی غالب در شمال غربی قفقاز بودند و لهجه های آنها در این منطقه رواج داشت. این زبان به تدریج توسط مهاجران ترک و چرکی از غرب و شمال کنار گذاشته شد و اکنون به منطقه نسبتاً کوچکی محدود شده است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد منطقه اوستی‌زبان کنونی قبلاً توسط قبایل نخ‌زبان (اینگوش-چچن، شمال قفقاز) ساکن بوده است.
حضور قبلی آلان ها در شمال غربی قفقاز توسط تعدادی از نام های مکان ایرانی الاصل در نواحی ترکی و چرکس امروزی اثبات می شود. بر اساس سرشماری شوروی در سال ۱۹۸۹، زبان اوستی توسط حدود ۵۰۰هزار نفر صحبت می شود. از این تعداد، حدود ۳۳۰هزارنفر در اوستیای شمالی و ۱۲۵هزار نفر در گرجستان (حدود ۶۴هزار نفر در اوستیای جنوبی) زندگی می کنند. با این حال، این ارقام را باید با احتیاط در نظر گرفت زیرا بخش بزرگی از جمعیت اوستی دو زبانه هستند و حداقل به یکی از زبان‌های همسایه صحبت می‌کنند – کاباردی (چرکس)، اینگوش (یک زبان نخ، زبان شمال قفقاز)، یا کاراچای-بالکار. زبان های ترکی و البته زبان روسی نیز بسیار گسترده است، به ویژه در شهرها، زیرا روسی به عنوان وسیله ای برای اداره و آموزش و به عنوان زبانی برای ارتباط با مردمان مختلف همسایه عمل می کند. اما دوزبانگی به گذشته‌های دور برمی‌گردد و باید وضعیت عادی اجتماعی را از زمان‌های بسیار قدیم در سراسر قفقاز شمالی مشخص کرده باشد. بنابراین تغییر زبان و تغییر مرزهای زبانی و قبیله ای باید رایج بوده باشد.
در واقع اقوامِ آسی به آستی، اوزتی، اوستی هم شهرت دارند. این اقوام به‌طورِ کلی در ناحیه‌ی قفقاز و در ایالتِ خودمختارِ اوسِتیا(آستی=آسِستان)زندگی می‌کنند. بخشِ اوستیای جنوبی امروزه در گرجستان واقع شده است. کوه‌های قفقاز، عملا این دو ناحیه را از یکدیگر جدا می‌کند که بخشِ شمالی بزرگ‌ترست. در بخشِ اوستیِ شمالی، شهرِ مهمِ《ارژن کیدزه》قرار دارد که سابقا《ولادی قفقاز》خوانده می‌شد. شهر مهمِ بخشِ اوستیِ جنوبی هم《استالین ری》نامیده می‌شود.
امروزه محققان، واژه‌ی آسی یا اوستی را که نامی قفقازی است، با در نظر گرفتنِ تحولاتِ زبان‌شناسی و ریشه‌یابیِ لغت، با واژه و جزءِ《ایر》و《ایران》و لفظِ قدیمیِ《ایرستان》(سرزمینِ ایر)خویشاوند میدانند. اقوامِ آسی هم، همان《آلان》ها بوده‌اند که تاریخِ سرزمینِ آنان قبل از ظهورِ اسلام با سرزمینِ ایران در دورانِ هخامنشی و تسلّطِ ایرانیان بر نواحیِ گرجستان و مناطقِ مجاورِ آن در ارتباط بوده است.
کلمه‌ی《آلان=اَلان》در زبانِ گرجی و نیز روسی،《یاسی، آسی》نامیده می‌شود. اقوامِ آلان از دورانِ باستان در مجاورتِ دریای سیاه، دریای آزوف و ناحیه‌ی قفقاز ساکن بوده‌اند. دانشمندان زبانِ آسی را بازمانده‌ی زبانِ قبایلِ سکاها و سرمات(سَرمت)ها میدانند که در همان دوران به نقطه‌ی شمالیِ قفقاز کوچ کردند.³ مهاجرتِ آنان به منطقه‌ی جنوبیِ جبالِ قفقاز از قرونِ چهاردهم و پانزدهمِ میلادی به عمل آمده است.
با ورودِ اسلام به منطقه‌ی قفقاز، بخشی اسلام را به تدریج پذیرا شدند که در دورانِ حکامِ شیروان گسترش یافت. ترکانِ سلجوقی سببِ کوچِ تعدادِ زیادی از ترکان به منطقه‌ی داغستان شدند و حدودِ دو قرن بر آنجا تسلّط داشتند. حمله‌ی مغولان سببِ افولِ آنان و حکومتِ جدیدِ داغستان در نواحیِ شماخی و شیروان شد. در دورانِ شیروان شاهیان، بخش‌های دیگرِ قفقاز به قلمروِ آنان اضافه شد. در عصرِ صفوی، ناحیه‌ی شیروان مجددا تحتِ اداره‌ی حکومتِ ایران درآمد. از قرنِ دهمِ هجری قمری/شانزدهمِ میلادی این منطقه بینِ ایران و عثمانی تقسیم شده است. از قرنِ دوازدهمِ ه.ق/هیجدهمِ میلادی هم به تدریج روس‌ها در این نواحی نفوذ کردند.
بر اثرِ رویدادهای تاریخی و نفوذِ فرهنگِ روسی به سرزمینِ آسی‌ها در وقایعِ انقلابِ ۱۹۰۵ و ۱۹۱۷ در روسیه، سرزمینِ آسی‌ها واردِ مرحله‌ی جدیدی شد و سرانجام در ۱۹۲۰ م، به کشورِ شوروی ملحق شد و در حرکت‌های سیاسیِ سالِ ۱۹۲۹ و ۱۹۳۶ م، به دو جمهوریِ خود مختارِ《اوستیای شمالی》و《اوستیای جنوبی》تقسیم شد.
هم اینک جمعیت اصلی اوستیای شمالی (بخشی از فدراسیون روسیه) و اوستیای جنوبی را آسی ها تشکیل می دهند. آنها همچنین در سایر مناطق فدراسیون روسیه، در گرجستان، ترکیه و سایر کشورها زندگی می کننداوستی ها پیرو دو دین جهانی (مسیحیت و اسلام) هستند. همچنین در میان آنها طرفداران اعتقادات سنتی اوستیایی وجود دارد. بنابراین، طبق یک نظرسنجی در مقیاس بزرگ از سرویس تحقیقاتی سردا، که در سال ۲۰۱۲ انجام شد، ۲۹٪ از پاسخ دهندگان به دسته “اعتراف به دین سنتی اجدادی” در اوستیای شمالی – بالاترین درصد در فدراسیون روسیه” اختصاص یافتند. در نهایت باید اشاره کرد که زبان اوستی، مانند سلف آلانی خود، برای هزاران سال از زبان های خواهر آسیای مرکزی جدا شده است و در محیط های غیر ایرانی نیز صحبت می شود.
گروه گزارش