“آژنگ نیوز”: رباب یکی از سازهای موسیقی ایرانی است. این ساز هم‌اکنون فقط در استان سیستان و بلوچستان ایران، افغانستان و تا حدودی در پاکستان و تاجیکستان رواج دارد. در استان سیستان و بلوچستان امروزه این ساز در منطقه سرحد (شهرستان‌های شمالیِ میرجاوه، زاهدان و خاش)، منطقهٔ سیستان و منطقهٔ سراوان رواج دارد اما در گذشته تا نواحی ایرانشهر و بمپور نیز می‌توان رد پای آن را دنبال کرد. در بخش جنوبی بلوچستان یعنی مکران این ساز وجود ندارد.
البته رباب از سازهای اصلی بلوچی نیست. سازهای اصلی موسیقی بلوچی از این قرارند: سُروز (قیچک)، تمبورک، تشتک و کوزه، دهل، سرنا، جوره و نل.
سازهایی که از مناطق دیگر به‌ویژه شبه‌قاره هند وارد موسیقی بلوچستان شده‌اند از این قرارند: دهلک معمولی، دهلک نال، هارمونی، بینجو، دونلی، قنجری.
با این حال رباب در بلوچستان کاربردهای مختلفی دارد. در ناحیهٔ سرحد از رباب در محافل و مجالس شادمانی همچون عروسی و ختنه‌سوران استفاده می‌شود. به‌طوری که از رباب هم در تک‌نوازی و هم در گروه‌نوازی استفاده می‌شود. در گروه‌نوازی‌های سرحد اغلب یک یا چند رباب، یک یا دو سُروز، یک یا دو تمبورک، دهلک (معمولی یا نال)، تشتک و کوزه (ساز کوبه‌ایِ اصیل و نسبتاً فراموش‌شده)، هارمونی و بینجو (سازهای مهاجر) نواخته می‌شود.
در منطقهٔ سراوان که شرقی‌ترین ناحیهٔ ایران است این ساز بیشتر در محافل ذکر درویشانِ نقشبندیهٔ صاحبان (ذِگری‌ها) به کار می‌رود. این درویشان عبادات خود را با ذکر گفتن و به همراه موسیقی انجام می‌دهند.
رباب مهم‌ترین سازی است که در این مراسم شرکت دارد و تمبورک، سازِ همراهی‌کنندهٔ رباب است. گاه از بینجو هم استفاده می‌شود. به گفتهٔ موسی زنگشاهی (نوازندهٔ رباب اهل سراوان) وی در مراسم‌های گْواتیِ (مراسم موسیقی‌درمانی و رقص‌‌درمانی) سراوان نیز بارها رباب نواخته است.
گروه گزارش