“آژنگ نیوز”:باستان شناسان چگونه قدمت یک محوطه تاریخی را تعیین میکنند؟زمانی که باستان شناسان می‌خواهند تاریخی را برای یک محوطه باستانی ناشناخته قبلی تعیین کنند، بر روش های بسیار متنوعی تکیه می کنند.
برای شروع، هنگامی که باستان شناسان در مورد “شکل گیری ” یک سایت صحبت می کنند، منظور آنها واقعا این است که آنها سعی می کنند تعیین کنند که چه زمانی سایت توسط مردم اشغال شده است. یک محدوده تاریخ اغلب، هرچند نه همیشه، زمان تقریبی را ارائه می دهد که سایت برای اولین بار توسط مردم سکونت داشته ، تا زمانی که آن را رها کرده اند.
زمانی که باستان شناسان از روش های قدمت گذاری استفاده می کنند، سعی می کنند محدوده زمانی را که فعالیت های انسانی مرتبط با یک سایت یا مکان ها واقعاً رخ داده است، محدودتر کنند. نتیجه نهایی “تعیین قدمت” آن محدوده تاریخ بر اساس بسیاری از عوامل، مانند مقادیر مصنوعات و حفظ مکان، بسیار متفاوت خواهد بود. هر چه یک سایت قدیمی تر باشد، به دست آوردن یک محدوده تاریخی دقیق دشوارتر خواهد بود.
نکته اول این است که چه مقدار مواد از ساکنان باقی مانده است؟ اگر مطالب بیشتری برای تجزیه و تحلیل وجود داشته باشد، تعیین تاریخ بسیار دقیق تر خواهند بود! سطح حفاظت در سایت چگونه است؟ اگر مواد حفظ شوند، این موضوع می تواند به تاریخ گذاری دوره حضور مردم در این منطقه کمک کند.همچنین باید مشخص شود که این چه نوع سایتی است (به عنوان مثال، محل سکونت دائمی/سایت خانگی، سایت اشغال فصلی/موقت، سایت ساخت ابزار/فرآوری ابزار، سایت تشریفاتی و غیره. این یک سوال بسیار مهم است درمورد درک اینکه چه زمانی و چرا یک سایت اشغال شده است؟
استفاده طولانی تر برای مکان‌هایی که مرتبط با دوره استعماری یا بعد از آن شناخته شده‌اند، بهترین «روش تاریخ‌یابی» به خودی خود اغلب تاریخی است که از مطالعه سوابق تاریخی تخمین زده یا تأیید می‌شود. برای مثال، در صورت انجام یک بررسی باستان‌شناسی، باستان‌شناسان می‌توانند نقشه‌های تاریخی را برای شناسایی سازه‌ها مطالعه کنند و سوابق محلی را برای مقایسه تاریخ‌های ساخت و/یا مالکیت سازه‌های مذکور بررسی کنند. وقتی این شیوه به خوبی جواب داد، باستان شناسان می توانند تقریباً بدانند که یک سازه کجا بوده، چه زمانی ساخته شده است، و چه کسی آن را اشغال کرده است، حتی اگر دیگر هیچ مدرکی از آن در سطح وجود نداشته باشد.
البته سوابق تاریخی دارای ایراداتی است که باعث می شود باستان شناسان محدوده تاریخی یک محوطه را با قطعیت ۱۰۰درصد اعلام کنند. همچنین زمانی که روش‌های دیگری برای تعیین محدوده تاریخ مورد نیاز است، می‌توان از روش‌های تاریخ‌گذاری خاص که با تجهیزات تخصصی، محاسبات ساده یا ترکیبی از این دو انجام می‌شود، استفاده کرد. در اینجا دو روش “کلی” وجود دارد: تاریخ یابی مطلق وتاریخ یابی نسبی. ابتدا به تاریخ یابی مطلق اشاره می‌شود. تجزیه و تحلیل در محل با بررسی خاک، زغال چوب باستان شناسی ویا استخوان‌ها انجام می شود. گاهی اوقات موادی مانند سرامیک ها با استفاده از روش های بسیار تخصصی در آزمایشگاه می توانند به باستان شناسان کمک کنند تا به چیزی به نام تاریخ “مطلق” برای یک سایت برسند. البته، تاریخ «مطلق» فقط در اسم مطلق است. یک بار دیگرباید اشاره کرد که در مورد یک محدوده تاریخ صحبت می شود. تاریخ های مطلق به دلیل ماهیت علمی استخراج محدوده تاریخ، “تاریخ مطلق” نامیده می شوند، نه به این دلیل که تاریخ استخراج شده کامل یا ۱۰۰٪ دقیق است. یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌های تاریخ‌گذاری مطلق، تاریخ‌گذاری رادیوکربنی نام دارد. تاریخ‌گذاری رادیوکربن (اغلب به صورت مختصر برای تاریخ‌گذاری C-14 نوشته می‌شود) روشی برای مکان‌یابی با تجزیه و تحلیل مقدار کربن-14 (ایزوتوپ رادیواکتیو کربن) موجود در بقایای آلی مانند زغال چوب یا استخوان‌ها است.
اما تاریخ یابی نسبی چیست؟ به زبان ساده، قدمت نسبی تخمین محدوده تاریخ یک سایت با استفاده از اطلاعات مصنوعات و ویژگی های موجود در محل است. استنباط‌های خوب فقط از مصنوعاتی به دست می‌آیند که از زمان سپرده‌گذاری تخریب نشده‌اند. مثلا یک قطعه سرامیکی که می تواند برای کمک به شناسایی یک محوطه باستانی بر اساس طراحی و شناسایی نوع آن؛ استفاده شود. این مفهوم چگونه در محوطه های باستان شناسی کاربرد دارد؟ اگر یک باستان شناس بخواهد بفهمد که چه زمانی یک محوطه اشغال شده است و چه زمانی ممکن است متروک شده باشد، می تواند تمام سرامیک های موجود را جمع آوری کند و “میانگین تاریخ سرامیکی” آنها را محاسبه کند. باستان شناسان تاریخی سوابق زیادی در مورد اینکه چه زمانی انواع خاصی از سرامیک ها یا تکنیک ها و سبک های دکوراسیون سرامیکی رایج بوده و زمانی که از مد افتاده اند یا دیگر تولید نمی شوند، دارند. هنگامی که یک باستان شناس به مجموعه ای از تمام سرامیک های یک سایت نگاه می کند، می تواند تاریخ تولید “میانگین” تولید مجموعه سرامیک ها را به عنوان یک کل محاسبه کند تا به تخمینی از تاریخ اشغال یک سایت برسد.عه سرامیک ها را به عنوان یک کل محاسبه کند تا به تخمینی از تاریخ اشغال یک سایت برسد.
در مجموع باستان شناسان برای دستیابی به نتیجه نهایی اقدام به ترکیب و اختلاط چندین روش می کنند، تامشخص شود که چگونه می توان با اطمینان یک محدوده تاریخی را به یک دوره تاریخی نسبت داد. البته باید اشاره کرد که آنجه که به آن اشاره شد؛ تنها بخش کوچکی از نحوه تاریخ‌گذاری باستان‌شناسان برای مکان‌ها تاریخی هستند.وان با اطمینان یک محدوده تاریخی را به یک دوره تاریخی نسبت داد. البته باید اشاره کرد که آنجه که به آن اشاره شد؛ تنها بخش کوچکی از نحوه تاریخ‌گذاری باستان‌شناسان برای مکان‌ها تاریخی هستند.
گروه گزارش