“آژنگ نیوز”:در شهر کوچکی در سوئیس، باد شروع به وزیدن میکند. آسمان به رنگ آبی کریستالی روشن می شود. هوا آرام می شود ابرهای کرکی روی قلههای کوه به سمت جنوب پیچ میخورند. این تصویر به اندازه یک کارت پستال کامل است، اما برای چند نفر در شهر پایین تر، این یک فاجعه است. اینها نشانه های یک باد مخصوص به نام فوهن است که در حال ورود است، یک باد گرم و خشک در پایین شیب که شایعه می شود مجموعه ای از علائم مرموز را بر پشت خود حمل می کند: میگرن، افسردگی، گیجی، افزایش خطر تصادف و غیره.
البته بسیاری از تأثیرات فوهن (föhn) مصون هستند، اما کسانی که از آن رنج می برند، خود را föhnfühlig، «حساس به فوهن» می دانند. حتی گزارشهای آب و هوای ویژهای برای افراد حساس وجود دارد که هشدار میدهند که باد نگرانکننده در راه است.
در سال ۲۰۰۷ میلادی، سارا اشتراوس، انسان شناس، با ساکنان لوکرباد، روستای سوئیس، مصاحبه کرد تا از تجربیات آنها با فوئن مطلع شود. در حالی که برخی از مصاحبهشوندگان او داستانها را چیزی جز هیپوکندری نمیدانستند، یکی از گفتگوکنندگان به او گفت: من سه سال در لوسرن بودم و همیشه میتوانستم تا ساعت ۶ یا ۷ صبح در اتاقم بگویم “امروز فوئن است” – این به این دلیل است که قبلاً حداقل دو تا سه بار صدای آژیر پلیس و آمبولانس را شنیده بودم .
با اطمینان می توان گفت، اوه، امروز هوای فوئن است. مطمئناً باد اثرات فیزیکی آشکاری دارد که می تواند باعث افزایش استرس ساکنان در زمان حضور آن شود. گزارشی از یک تحقیق در سال ۱۹۱۱یک روایت محلی ازفوئن را نشان می دهد: اگر تابستان است، هوا به طرز خفقانآوری گرم میشود، اگر زمستان هوای سرد و فضای یخزده تشکیل میشود. این باد اغلب با خشونت شدید می وزد، مگر اینکه پنجره های خانه افراد به سرعت بسته شود، وگرنه همه چیز در خانه به سرعت با لایه ای ضخیم ازگرد و غبار پوشانده می شود…همچنین میتوان با وحشت ناپدید شدن کامل برف را در چند ساعت دید.
دردامنه کوه؛ به روشنی یخها را می توان دید که به سرعت به آب تبدیل می شود. این باد دریاچه ها را به هم می ریزد، امواج وحشی ایجاد می کند و تهدید می کند که سقف خانه ها را خواهد کند.
باد در تابستان، میتواند با فرستادن جرقهها به آتشسوزیها دامن بزند. در زمستان، گرمای ناگهانی آن می تواند باعث ایجاد بهمن شود. بنابراین، آیا بیماری فوئن را می توان با فشار ناشی از قرار گرفتن در معرض هوای غیرقابل پیش بینی توضیح داد؟ یا چیزی خاص تر است: قرار گرفتن در معرض تغییرات ناگهانی در فشار هوا، شاید؟ علل زمینه ای مرموز هستند و برخی از دانشمندان مشکوک هستند که این پیوند چیزی بیش از یک تغییرات آب و هوایی است. با این حال، به طور عجیبی، بیماری فوئن یک پدیده بین فرهنگی است.اصطلاح “فوئن” اکنون هر بادی را در بر می گیرد که از دامنه کوهی که هوای خشک و گرم را با خود می آورد، می گذرد. و بسیاری از فوهن ها به علائم روانشناختی مشابهی گره خورده اند، و تا هر کجا که این باد می وزد عوارض آن نیز حمل میشود.
مترجم:احسان محرابی
گروه گزارش