“آژنگ نیوز”:در سال ۱۳۱۴بانک تعاون و کشاورزی ایران در گوشه ای از حیاط بانک ملی رسماً گشوده شد. البته این بانک در آن زمان بانک فلاحتی و صنعتی نامیده می‌شد. برای اینکه اهمیت این اقدام را در بیابیم، باید اشاره کرد که در آن روزگار بیش از ۸۰ درصد مردم کشور،در روستاها و از راه کشاورزی زندگی می کردند و بقیه هم کم و بیش زندگیشان مستقیماً به تولیدات کشاورزی بستگی داشت . بنابراین با توجه به آنکه کشاورزی، نقش و جایگاه مهمی در اقتصاد ایران برعهده داشت ،ایجاد بانک تعاون کشاورزی بعنوان یک موسسه مالی و اعتباری، به منظور تأمین نیازمندیهای اعتباری کشاورزان ضرورت داشت.
البته اگر در سال ۱۳۱۴ نزدیک به ۸۰ درصد مردم ما کشوردر روستا ها بودند. در دهه ۵۰ این رقم به کمتر از ۵۵ درصد رسید. ولی آن ۸۰ درصد یک جمعیت ۱۲ میلیون نفری را تشکیل می داد و حال آنکه این ۵۵ درصد موجود در دهه پنجاه ،یک جمعیت تقریباً ۱۹ میلیون نفری را در بر می‌گیرد. به عبارت دیگر اگر نسبت جمعیت روستانشین به جمعیت شهر نشین تقلیل هم پیدا کند به معنای کاهش قدر مطلق جمعیت روستا نشین نیست.
از طرف دیگر همین روزنامه ای که مطالعه می شود کاغذی یک محصول کشاورزی است. صندلی یا مبلی که اشخاص روی آن می نشینند اصل و اساس شب یک محصول کشاورزی است .لباسی که مردم به تن می‌کنند نیز یک محصول کشاورزی است .غذایی که خورده می شود یک محصول کشاورزی است .بنابراین چرخ بسیاری از صنایع دنیا به کمک محصولات کشاورزی می گردد به همین جهت بشر در هیچ دوره ای از زندگی خود فارغ از مسائل کشاورزی نبوده و نخواهد بود. از این رو مسائل کشاورزی و تأمین نیازمندیهای مالی و اعتباری کشاورزان باید به صورت دقیق و علمی و بنیادین مورد توجه قرار بگیرد.
قانون تاسیس بانک فلاحتی و صنعتی در خرداد ماه سال ۱۳۱۲ شمسی با سرمایه ۲۰ میلیون ریال به صورت سهامی از تصویب مجلس گذشت و در ۲۵ تیرماه همان سال نیز چنان که اشاره شد گشایش یافت.
در سال ۱۳۳۲ سرمایه بانک چندین برابر شد و عبارت “پیشه و هنر از نام بانک برداشته شد و این بانک به نام بانک کشاورزی ایران شناخته شد .در سال ۱۳۴۱ با گسترش فعالیت های این بانک نام آن نیز به بانک امتیازات کشاورزی و عمران روستایی تغییر یافت. اما سه سال بعد و در سال ۱۳۴۴ دوباره به نام بانک کشاورزی ایران برگردانده شد. سپس در حالی که سرمایه بانک سیر تصاعدی خود را طی می‌کرد ،به بانک تعاون کشاورزی ایران تبدیل گردید .
البته در آن زمان گروه هایی این اشکال را وارد می‌آوردند که چرا باید پول و اعتبار بین کشاورزان توزیع گردد .در حالی که این کار برای استقلال اقتصادی کشاورزان ضرورت داشت .مالکان همچنان در سطح روستاها فعال بودند. سلف خران و پیله وران به دلیل مشکلات اقتصادی کشاورزان، محصولات آنها را به قیمتی ارزان از آنان خریداری می کرند.
کشاورزان برای آنکه بتوانند نیازمندی های اساسی خود را از لحاظ تهیه بذر و سایر احتیاجات جاری کشاورزی و حتی گذراندن زندگی روزمره برطرف سازند، نیاز به حمایت مالی داشتند .البته تاسیس بانک صرفاً مشکلات کشاورزان را حل نمی کرد ،بنابراین فکر تاسیس نخستین شرکت تعاونی روستایی در سال ۱۳۳۶ به وجود آمد . در حقیقت بانک درصدد توسعه این شیوه بر آمد و امتیازات ویژه را در اختیار کشاورزان قرار داد که مایل به ایجاد شرکت‌های تعاونی بودند.
بدین ترتیب در مدت کوتاهی ۹۵۰ شرکت تعاونی روستایی پدید آمد که همه از راهنمایی ها و کمک های فنی و مالی بانک برخوردار بودند. با گسترش تعاونی های روستایی در سال ۱۳۴۰ سازمان مرکزی تعاون روستایی به وجود آمد که هدایت و سرپرستی و توسعه شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی را برعهده داشت. در چنین شرایطی بانک تعاونی کشاورزی به یک منبع اصلی تامین احتیاجات اعتباری شرکتها و اتحادیه‌های تعاون روستایی تبدیل گردید.
بانک برای پرداخت های خود در مصارف اساسی و زیربنایی از قبیل حفر چاه ، ایجاد سایر منابع آب ،احداث باغ ها و مزرعه های جدید ، ایجاد واحدهای پرورش دام و طیور، توسعه منابع تامین علوفه و ایجاد صنایع روستایی و غذایی، اولویت های علمی قایل شد. بدون آنکه از نیازمندیهای جاری و فصلی کشاورزان نیز غافل باشد .
مدیران این بانک نیز افرادی قابل توجه بوده اند.قاسم صور اسرافیل نخستین مدیر بانک کشاورزی شد. وی مدیر روزنامه صور اسرافیل از روزنامه های معروف دوره مشروطه و نیز نماینده مجلس و همچنین دارای سابقه وزارت پست و تلگراف بود.نفر بعد از او عبدالحسین هژیر هم دارای سابقه نخست وزیری بود.به این ترتیب افتتاح بانک تخصصی برای کشاورزی میتوانست برنامه ریزی برای این حوزه را به صورت متمرکز و حساب شده امکان پذیر سازد.
گروه تاریخ