“آژنگ نیوز”:بنای ربع رشیدی را «خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی» وزیر سلطان محمد غازان بنیاد نهاد. محل تأسیس آن دامنهٔ کوه‌های سرخاب و در منطقهٔ باغمیشهٔ تبریز بوده‌است.
بنا به اظهار خود رشیدالدین در این شهرک زیبای علمی ۲۴ کاروانسرا، ۱٬۵۰۰ مغازه، ۳۰٬۰۰۰ خانهٔ مسکونی به‌همراه حمام، کارخانه، ضرابخانه، اماکن آموزشی، درمانی و … ایجاد کرده‌است و از دورترین کشورهای جهان طالبان علم و دانش و فن به آن‌جا نقل مکان کرده و به تعلیم و تعلم و کسب تجربه و مهارت‌های شغلی می‌پرداخته‌اند.
فقط در بخش آموزشی و درمانی این مجموعهٔ علمی بیش از ۵۰ پزشک از کشورهای هند، مصر و چین عهده‌دار خدمت بوده‌اند. در سال ۷۱۸ هجری خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی با دسیسهٔ رقیبش تاج‌الدین علی‌شاه و در دورهٔ حکومت «سلطان ابوسعید» به قتل رسید و به‌دنبال آن این مجتمع دانشگاهی باارزش که در آن دوره از بزرگترین مراکز آموزشی جهان محسوب می‌شد، غارت و با خاک یکسان گردید.
شاردن جهانگرد نامی فرانسوی که در سال ۱۰۸۴ ه.ق به ایران سفر کرده بود آورده‌است: صد سال پیش شاه عباس کبیر دستور به تعمیر آن داد ولی شاهان دیگر صفوی توجهی بدان نکردند و دوباره ویران شد.
این اثر در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۹۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گروه تاریخ