“آژنگ نیوز”:آشنایی با مهارت‌های زندگی یک ضرورت اجتناب ناپذیر دنیای مدرن امروز است.یونیسف در سال ۱۹۹۳ مدلی برای پیش‌گیری از آسیب‌های روانی اجتماعی به جهانیان معرفی کرد که مهارت‌های زندگی نامیده می‌شود و عبارت‌اند از مجموعه توانایی‌هایی که موجب رفتارهای مثبت و سازگار گردیده و فرد را برای برخورد مؤثر با خواست‌ها و چالش‌های زندگی روزمره قادر می‌سازد و هم‌چنین توانایی اجتماعی و روحی فرد را افزایش می‌‌دهد. هر قدر مهارت‌های زندگی فرد بالاتر باشد، او بهتر می‌تواند سلامت روان و رفتار خود را حفظ کند و به شیوه‌ای کارآمد با مشکلات پیش‌رو، رو به رو شود و آن‌ها را حل کند.
آموزش مهارت‌های زندگی به کودک کمک می‌کند تا شیوه‌های بهتر و سالم‌تر زیستن را بیاموزد و شامل ده مهارت خودآگاهی، همدلی، ارتباط مؤثر، ارتباطات بین فردی، مقابله با هیجانات منفی و کنترل هیجان، تصمیم‌گیری و حل مسأله، تفکر انتقادی و تفکر خلاق است. این مهارت‌های به نوعی دو به دو با یک‌دیگر در ارتباط هستند مانند خودآگاهی و همدلی، ارتباط مؤثر با ارتباطات بین فردی، مقابله با هیجانات منفی و کنترل هیجان، تصمیم‌گیری و حل مسأله، تفکر خلاق و تفکر انتقادی.
مهارت خودآگاهی؛ با کسب این مهارت فرد می‌تواند خود را بشناسد و یا نقاط قوت و ضعف خود آشنا شود، از خود ت تصویری واقع‌بینانه داشته باشد و از نیازهایش آگاه شود و هم‌چنین می‌تواند با حقوق فردی، اجتماعی و مسؤولیت‌های فردی و اجتماعی‌‌اش آشنا شود. ارزش های زندگی مانند توسعه همه جانبه خود، پذیرش خود را دربرمی گیرد.
مهارت همدلی به این معنی است که فرد بتواند در شرایط متفاوت، دیگران و احساس‌های‌شان را درک کند. بتواند با نیازها و احساس‌های خود و دیگران توجه نشان دهد و در نتیجه، روابط اجتماعی بهتری با دیگران داشته باشد.
مهارت روابط بین فردی اعتماد واقع‌بینانه و هم‌کاری با دیگران را مشخص می‌کند و به فرد کمک می‌کند تا روابط دوستانه ای با دیگران ایجاد کند و به دوستی‌های ناسالم خاتمه دهد. این مهارت زندگی، شامل تعدادی از ارزش های زندگی مانند دوستی، صداقت و راستی را دربر می گیرد.
مهارت ارتباط مؤثر؛ با کسب این مهارت، فرد می آموزد نیازها و احساس‌های خودش را با دیگران در میان بگذارد و با توجه به در نظر گرفتن نیازهای دیگران، نیازهای خودش نیز برآورده شود و در نتیجه ارتباطی رضایت‌بخش شکل گیرد. این شاخص، یکی از مهمترین شاخص های ماست که بخش مهمی از ارزش های زندگی چون احترام به نظر دیگران، انعطاف، تحمل پذیری، دیگرپذیری، فروتنی و شکیبایی را در خود دارد.
مهارت مقابله با هیجان‌های منفی؛ انسان امروزی با فشارهای روزمره‌ای رو به رو است و اگر این فشارها بیش از حد به طول بینجامد بر زندگی افراد تأثیر منفی می‌گذارد و زمینه‌ساز بروز مشکلات جدی می‌شود. آموختن این مهارت به کودک کمک می‌کند هیجان‌های مثبت و منفی خود و دیگران را بشناسند و یاد بگیرد واکنشی نشان دهد که این عوامل مشکلی برای او ایجاد نکند.
مهارت مدیریت هیجان؛ هر انسانی در زندگی با هیجان‌های گوناگونی از جمله غم، خشم، ترس، خوش‌حالی، لذت، حسادت و موارد دیگر مواجه است و این هیجان‌ها بر زندگی او تأثیر می‌گذارد. این توانایی همان مدیریت هیجان است. برای کسب این مهارت فرد باید بتواند علاوه بر شناخت احساس‌ها و هیجان‌های خودش، احساس‌های دیگران را نیز درک و به نوعی این هیجان‌ها را کنترل و مدیریت کند.
مهارت حل مسأله؛ همه‌ی انسان‌ها هر روز یا مسایل ساده و پیچیده‌ای رو به رو می‌شوند. با کسب این مهارت فرد بهتر می‌تواند این مشکلات را حل کند.
مهارت تصمیم‌گیری؛ هر انسانی لحظه به لحظه در حال تصمیم‌گیری است. این مهارت به فرد می‌‌آموزد تا از بین راه حل‌های موجود بهترین را انتخاب کند و مسؤولیت پیآمد آن را نیز به عهده گیرد.
مهارت تفکر خلاق قدرت کشف، نوآوری و خلق راه کارهای جدید است و به فرد کمک می‌کند تا بتواند در موارد گوناگون راهی جدید و مؤثر بیابد.
مهارت تفکر انتقادی موجب می‌شود تا فرد موضوع مورد نظر را به خوبی مورد بررسی قرار دهد و پس از آن، در مورد رد یا پذیرش آن تصمیم‌گیری کند و فریب دیگران را نخورد و به سرانجام امور فکر کند.
پی نوشت: آموزش مهارت های زندگی در نظام آموزشی ما، چندین سال است که مطرح شده است اما تا به امروز جدی گرفته نشده است، شاید به این دلیل که بسیاری از معلمان، خود نیازمند چنین آموزشی هستند.
نوشته:محمد نجاتی
گروه گزارش
.