کتابخانه در دنیای مدرن

“آژنگ نیوز”:کتابخانه در دنیای مدرن کتابخانه بدون کتابهای داخل قفسه است که خودتان می توانید نسخه کاغذی آن را تولید کنید.شما چه ذهنیتی نسبت به کتابخانه دارید؟ سالنی نسبتاً وسیع با قفسه‌های متعدد که صدها و یا هزاران جلد کتاب را در خود جای داده‌است؟ اما پروژه‌ی تاسیس کتابخانه‌ای در دانشگاه پلی تکنیک فلوریدا انعکاس نسبتاً وسیعی در بین نشریات تخصصی و آکادمیک یافته‌است؛ چرا که در این کتابخانه حتی یک ‌جلد کتاب هم پیدا نمی‌شود.
دانشکده‌ی نوپایی در فلوریدای امریکا کتابخانه‌ای را تاسیس کرده که حتی یک جلد کتاب هم در آن وجود ندارد. این واقعیت چندان با تصوری که ما از کتاب و کتاخوانی داریم منطبق نیست اما واقعیت دارد. جالب اینجاست که این کتابخانه بی‌کتاب ۱۱ هزار فوت-مربع فضا اشغال کرده‌است .
در این کتابخانه نیز بیش از ۱۳۵۰۰۰ جلد کتاب قرار گرفته است. به گفته مسئول این کتابخانه آنها امکان پرینت گرفتن از کتابهای آکادمیک را (حتی با دستگاههای اسپرسو) مهیا کرده‌اند.
کاترین میللر مدیر بلندپرواز این کتابخانه می‌گوید که با تشویق هرچه بیشتر دانش‌آموزان به استفاده از اطلاعات دیجیتال قصد دارد تا شرایط را به توسعه سطح کاربری و استفاده از داده‌های دیجیتال مهیا کند.
البته این کتابخانه‌ اولین نمونه از این دست نیست. بقول آمریکایی‌ها بوک‌لِس پیش‌تر از این در مدرسه‌ای در تگزاس، کتابخانه‌ی ناسا، و همینطور Bexar County پیش از این فعالیت داشتند. اما تفاوت این کتابخانه جدید آنست که شما می‌توانید در حین مشاهده نسخه الکترونیکی کتاب در صورت تمایل آن را منتشر کنید و نسخه چاپ شده را تحویل بگیرید.

در این پروژه که با حمایت دانشگاه پلی‌تکنیک فلوریدا اجرایی شده است برخی از مولفان و اساتید این دانشگاه نگاه چندان به توفیق آن امید ندارند، حق کپی‌رایت تمام کتابها و حقوق قانونی ناشران و مولفان این آثار محفوظ است.
امروز دیگر همه کتابها و رسانه‌های الکترونیک را می‌شناسند. فارغ از نوع نگاه و سلیقه‌ای که ما به کتاب، روزنامه یا نشریات مورد علاقه‌مان داشته باشیم، باید بپذیریم که سهولت دسترسی، عدم تخصیص فضای فیزیکی، استفاده‌ی تعاملی و کاربری دینامیک کتابها و نشریات الکترونیکی به موازات هزینه پایین و سرعت بالای به‌روز آوری آنها هروز در حال تصاحب سهم بیشتری از بازار نشر و کتاب است.
اما خب بسیاری از مردم هنوز هم هستند که ترجیح‌ می‌دهند متون چاپ شده روی کاغذ را بخوانند. اصلا فارغ از مشکلاتی که ممکن است برای بینایی در خواندن کتاب روی صفحه‌های مانیتور پیش بیاید، لذت کتابخوانی برای خیلی‌ها در این نهفته است که حجم فیزیکی کتاب را در دستان خود لمس کنند، صدای ورق زدن صفحات آن را بشنود، با مداد زیر جملات خط بکشند، در کناره‌های صفحات حاشیه بزنند و… برای این‌چیزها نمی‌توان دلیل عقلانی پیدا کرد. اما بقول کری راسل کارشناس مطرح حوزه‌ی کتاب و نشر الکترونیک «در گذشته شما می‌توانستید، یک کتاب مرجع را بخرید و آن را برای دهه‌ها در کتابخانه خود نگهداری کنید. اما در یک سطح کلان و برای مجموعه‌هایی نظیر دانشگاهها و کتابخانه‌های عمومی، اینکار مستلزم صرف هزینه‌های بسیار زیادی خواهد بود. مشکلاتی نظیر مساحت محدود مکانی برای احداث کتابخانه، نظم بخشی به کتابها، و هزینه‌های حفظ و نگهداری کتب مرجع و تاریخی به اضافه نیروی انسانی زیاد دیگر در قرن بیست و یکم قابل تحمل نیستند. وقتی ما این امکان را داریم چرا از آن استفاده نکنیم.
شاید ما نیز می‌بایست کم‌کم سطح اعتیادمان به کتابهای چاپی روی کاغذ را پایین بیاوریم. چراکه اگر بخواهیم همزمان با تحولات جهان پیش برویم و امکان بهتر و بیشتر دیدن و دیده شدن را برای خود و دیگران مهیا کنیم، کتابهای دیجیتال غیرقابل چشم پوشی هستند.

گروه گزارش