به گزارش “آژنگ نیوز”ترکیب نوروزوموسیقی از دوران کهن رواج داشته است. به عنوان یک نمونه برجسته و مستند ،توجهی که نوروز در دوران ساسانیان از آن برخوردار بود، در موسیقی نیز منعکس است. در میان نام آهنگهای زمان ساسانی که شاعران ایرانی دورانهای متأخرتر منوچهری و نظامی آنها را ضبط کردهاند، نامهای نوروز و سازنوروز، نوروزبزرگ، نوروزقباد میآید. آنچه امروز از موسیقی مربوط به بهار و نوروز به دست ما رسیدهاست در چهار گروه اصلی قابل تقسیم است.
آیین نوروزخوانی
نوروزخوانی (بهارخوانی) از جمله آیینهای کهن ایرانی است. گمان میرود که مضمون این آیین در قبل از اسلام، علاوه بر توصیف طبیعت و بشارت بهار، در ستایش اهورامزدا، مدح شاهان، امیران، بزرگان و مردم گشادهدست و خوشرو بودهاست. نوروزخوانان خنیاگران گمنام و دوره گردی بودند که از حدود ۱۵ روز به عید مانده، بر در هر خانهای بهار را با شعر و آواز نوید میدادند. کار نوروزخوانان با آمدن بهار به پایان میرسید.
ترانههای نوروزی
این ترانهها توسط خنیاگران حرفهای اجرا میشده، معمولاً از پیچیدگی بیشتری در موسیقی برخوردار بوده و با چند ساز متداول در محل همراهی میشده است.به عنوان مثال نغمههای «باد بهار» یا «باد نوروز»، «ساز نوروز»، «نوبهاری»، «آیین جمشید»، «فرخ روز» به باربد نوازندهٔ معروف دربار خسروپرویز نسبت داده شدهاست.
ردیف دستگاهی و موسیقی قدیم ایران
امروزه در ردیف دستگاهی موسیقی ایران، چند گوشه با عناوین نوروز عرب، نوروزصبا و نوروز خارا در دستگاه راست پنجگاه و همایون اجرا میشود. قدر مسلم این گوشهها بازمانده و تداومیافتهٔ نمونههایی در موسیقی مقامی قدیم ایران هستند.
در منظومهٔ خسرووشیرین نظامی در فصل باربد مطرب، در ضمن ذکر ۳۰ لحن موسیقی دورهٔ ساسانی، نام «ساز نوروز» یا «یاد نوروز» یا «ناز نوروز» (لحن نوزدهم) آمدهاست.
نمایشها و خردهنمایشها همراه با موسیقی
کوسه برنشین: محتوای این نمایش بیرون راندن سرما و زمستان و استقبال بهار بودهاست.
آتشافروز: از دستههای نوروزیخوانان بهشمار میآیند. بازیگران دورهگردی بودند که با خواندن و رقصیدن و پرداختن به طنز و هجو و لودگی، ضمن سرگرم نمودن مردم، نوروز و بهار را نوید میدادند.
گروه خبر