در فرهنگ وبستر در مورد تعریف ساندویچ آمده که اگر در بین دو قطعه نان – گوشت –مربا-پنیر و غیره بگذاریم نوعی غذا به نام ساندویچ درست می شود. این غذا از چنان تنوعی برخوردار است که این فرهنگ جمله و غیره را در نهایت آورده است. در مورد اینکه چه کسی مخترع ان بوده و از کی ساندویچ مد شده نیز بحثهای متعددی مطرح شده اند. اما واقعیت این است که ساندویچ حکایت عجیب و شگفت انگیزی برای خودش دارد.برای ردیابی ساندویچ باید به قرن اول میلادی بازگشت.
قدیمی ترین مورد اشاره به سازنده ساندویچ در مورد فردی به نام الدر هیلل است. اما او با نان گاملا خشک این کار را میکرده در حالی که نانهای ساندویچی امروزین می توانند سسها را جذب کنندو در حقیقت خیلی نرم هستند.قبل از اختراع چنگال برداشتن غذا از بشقاب و قرار دادن آن در دهان کمی مشکل بود . به همین جهت اگر غذا را لای نان می گذاشتند طی مراحل غذا خوری اسانتر میگردید.
با رونق نانهای درشت که برای خوردن آن باید نان را برش میدادند- و یا نانها قابلیت جذب گوشت مخلوط به سس را نیز دارا بودند- ساندویچ خوردن جدی تر شد.
اما هنوز نام ساندویچ به این نوع خوردنی اطلاق نمی شد.تااینکه در سالهای 1718-1792سر و کله جان مونتاگو مشهور به ارل ساندویچ پیدا شد.مونتاگو از سران برجسته انگلیس بود که معمولا در مستعمرات انگلستان مثل قاره جدید الکشف آمریکا –استرالیا و نیوزلند فعالیت می کرد.او ضمنا از دوستان جیمز کوک کاشف هاوایی بود. این افراد وقتی کنار هم جمع میشدند- به شدت درگیر بازی قمار شده و ساعتهای متمادی وقت خود را صرف انجام این کار می کردند.ساندویچ وقتی متوجه غر غر شکمش میشد- در میافت که به شدت گرسنه است. اما از آنجایی که وقت نداشت! به مستخدمش دستور داده بود یک تکه گوشت لای دو تکه نان گذاشته و برایش بیاورد. عادت او به خوردن این نوع غذا باعث شد که غذایش هم به نام خودش یعنی ساندویچ شهرت پیدا کند.در حقیقت ساندویچ ترکیبی از گوشت نمک زده و دو تکه نان است اما بعدها مدلهای مختلف آن با ترکیبات مختلف نیز تولید شدند.این موضوع شاید افسانه بیاید – اما به هر حال ساخت ساندویج در دوران بعدی به همین سادگی نبود. تولید نان مناسب – استفاده درست از ترکیبات مواد غذایی میزان خمیر نان شکل نان و مسایلی دیگر باید رعایت میشد تا ساندویچ تولید شود.
مثلا ساندویچ کلاب در حقیقت ترکیبی از سینه جوجه پخته شده به علاوه گوجه فرنگی و کاهو است.این مواد به جای انکه در دو برش نان قرار بگیرند از 3 برش نان تشکیل شده اند.نام کلاب یا باشگاه هم از محل تولد اولین نوع از این ساندویچها امده است.در این دوران مردم در باشگاههای متعدد گرد هم آمده و ضمن برگزاری مراسم های فرهنگی به خوردن غذا نیز می پرداختند ساندویچ کلاب نیز محصولی از از یک باشگاه نیویورکی به نام ساراتوگا است. این نوع ساندویچ در سال 1894 رواج یافت.
اما حکایت ساندویچ سگ داغ یا همان هات داگ کمی جالب تر است. این سانویچ ترکیبی از سوسیس و نان است. بنابر این باید در مورد اینکه چه کسی سوسیس را تولید کرد در ابتدا کنکاش نمود.در این مورد ادعاهای مختلفی مطرح ایست . اما یک قصاب اهل المان به نام جان گئورگ هانر در حقیقت اولین مدل سوسیس های دودی را در سال 1852اختراع کرده است. استفاده از این سوسیس به سرعت رواج یافت . تا اینکه پایش به امریکا ی بازشد. در این دوران و در سالهای 1895 به بعد با توجه به افزایش کارگران که علاقه مند به غذای آماده و سریع بودند- استفاده از سوسیس و نان مورد توجه عموم قرار گرفت. فروشندگان این غذا سوسیس هار ا بر روی گاری های در حال حرکت سرخ کرده و به صورت داغ تحویل مشتری می دادند. این گاری ها توسط سگها حمل و نقل می شدند. از ان زمان ساندویچ هات داگ با این نام رواج یافت.
در میان اروپایی ها اول انگلیسی ها و سپس ایتالیایییها و فرانسوی ها به خوردن ساندویچ تمایل نشان دادند.
با تولید انواع ژامبون ویا همان کالباسهای امروزین ساندویچ همه گیر شد.به گونه ای که بعد از سال 1900 میلادی و وقوع انقلاب صنعتی در اروپا و شلوغ تر شدن سر کارگران ساندویچ به خوبی کارگران گرسنه را در حداقل زمان سیر میکرد.
نام ساندویچ بر روی مراکز زیستی انسانها نیز گذاشته شده است. شهر ساندویچ با 22 هزار نفر جمعیت در شمال ایالت ماساچوست آمریکا قرار دارد.این شهر ضمنا تاریخی هم هست زیرا در سال 1639 میلادی و حدودا 150قبل از انقلاب امریکا مردم در آن سکونت داشته اند. یک شهر دیگر نیز به نام ساندویچ می شناسیم که در انگلستان قرا دارد و در حقیقت زادگاه ارل ساندویچ است.آنها از سال 1660 در این مکان زندگی می کرده اند.
اما ارتباط سیگار برگ و ساندویچ هم نکته جالب دیگری است.کشور کوبا تنها 70 مایل با سواحل فلوریدا در آمریکا فاصله دارد.تا سال 1800 میلادی کوبایی های زیادی به فلوریدا رفتند . از آن پس در مورد این مهاجرت سخت گیری شد . اما بهر حال بین این دو منطقه وابستگی وجود دارد. در این منطقه از کوبا تولید اصلی سیگار برگ است . در در 21 کارخانه این محل روزانه 171 هزار عدد سیگار برگ تولید می شود.
رفت و آمد مردم ونیز تجارت سیگار در میان آنها موجب شده که در این دو کشور جداگانه یک نوع ساندویچ به نام ساندویچ کوبانا یا کوبایی نیز رواج یابد. از این منظر ساندویچ یک سمبل فرهنگی بوجود آورده است.به گونه ای که اگر کسی به کوبا برود و این ساندویچ را نخورد سفرش تکمیل نشده است.در این ساندویچ گوشت پخته شده در ترشی به همراه پنیر با نان بزرگ به کار رفته است.در این ساندویچ از سس مایونز-پیاز-کاهو و یا گوجه فرنگی اصلا استفاده نمی شود.
اما نکته جالب اینجاست که مردم کوبا اصلا نمی دانستند ساندویچ چیست. در سالهای بعد از 1600 میلادی سازندگان سیگار برگ از اروپا به این منطقه امدند. آنها کوبا را برای تولید سیگار مناسب دیدند. کارشان را آغاز کرده و ضمنا ساندویچ را هم به غذای مردم این منطقه اضافه کردند.
امروزه در سراسر دنیا این غذا رواج داردو تنوع آن نیز بسیار زیاد شده است.به همین جهت ساندویچ شناخته شده ترین ماده غذایی در نزد همه مردم دنیاست.
گروه تاریخ