تصویری تاریخی از نمد مالی و تولید این بافته زیر انداز( در میانه صفحه)به شیوه سنتی و ثبت لحظه ریختن آب داغ روی نمد در سال ١٣٣٠خورشیدی .نَمَد نوعی بافته سنّتی زیراندازی است که با پشم تولید میشود. در فرانسه به آن فوتر میگویند.
برای تهیه نمد (نمدمالی) عمل بافتن انجام نمیشود بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب درهم رفتن الیاف پشمی میشوند. دو خاصیت جعدیابی و پوستهای شدن ِ پشم امکان تولید نمد را فراهم میکنند.
پشمی که برای تولید نمد به کار میرود پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است. نمدمالی در استانهای مازندران، خراسان، سمنان، چهارمحال و بختیاری رواج دارد.
ابتدا نقش موردنظر را با پشمهای رنگی روی یک پارچه کرباس طراحی میکنند. سپس پشم حلاجی شده را روی تمام سطح پارچه قرار میدهند و پارچه کرباس را میپیچند. با ریختن آب جوش بر آن و فشردن مداوم کار، نمد تولید میشود. در ابتدای کار، پشم را با ترکههای نازک چوب میزنند تا الیاف آن کاملاً از یکدیگر باز شود. سپس آن را با کمان حلاجی میزنند تا الیاف پشم از یکدیگر جدا و حلاجی شود. بعد از این مرحله قالب نمد را در کف کارگاه پهن میکنند و پشم بیرنگ یا به رنگ دلخواه را با کمک پنجه، بر روی فتیلههای رنگی پشم میریزد تا به قدر لازم ضخامت پیدا کند. سپس مقداری آب جوش روی پشمها میپاشند تا کاملاً مرطوب شود. پس از این مرحله، با پا، پشم لوله شده را به جلو و عقب روی زمین حرکت داده و به اصطلاح نمد را ورز میدهند. علاوه بر پا گروهی از نمدمالان در این مرحله از ساعد دست و در حالت خمیده و افتاده روی لوله کار، به مالیدن نمد می پردازند. ابزار کار نمدمالی بسیار ساده و محدود به کمان حلاجی، وسیلهای چوبی و پنجهمانند (موسوم به پنجک) و قطعهای حصیر به ابعاد نمد مورد نیاز میباشد.
گروه تاریخ