“آژنگ نیوز”:دواخانه نظامی قدیمی ترین داروخانه تهران در کنار چند داروخانه دیگر بوده است .این داروخانه درخیابان چراغ برق “امیر کبیرکنونی” – تهران ،واقع شده بود.
دارو در ایران تا اوایل قرن بیستم به صورت داروهای گیاهی بود که به وسیله حکیم باشی ها و اطباء مجاز برای بیماران تجویز می گردید. در آن تاریخ توانایی تشخیص بیماری ناقص و ضعیف بود.به همین جهت دارو ها محدود به معجون ها ، برگ ها ،گل ها و ریشه های گیاهی بود. به تدریج به همان نسبتی که علم پزشکی پیشرفت کرد، اکتشافات جدیدی در نیز در مورد داروها به عمل می‌آمد .
به دنبال تغییر شرایط اجتماعی و ترویج داروهای شیمیایی به جای داروهای گیاهی ،داروخانه ها در شهرهای بزرگ و از جمله در تهران فعالیت خود را آغاز کردند .قدیمی ترین داروخانه های تهران شورین و کارنیک و نیز همین داروخانه نظامی هستند.البته بعد از سال 1324 تعداد داروخانه ها افزایش یافت به گونه ای که تعداد داروخانه های تهران در سال ۱۳۴۸ و آغاز دهه 50 شمسی به رقم ۵۰۰ داروخانه نزدیک شد .
دواخانه نظامی در حدود سال‌های ۱۲۳۹-۱۲۳۳ خورشیدی توسط ارتش ایران طی حراجی که در اتریش انجام شده بود ،خریداری گردید و تصدی آن به هادی خان سرتیپ سپرده شد. تمامی تجهیزات و لوازم دواخانه از اتریش خریداری شده و وارد ایران شده بود. این داروخانه در خیابان امیرکبیر (چراغ برق سابق) بود.
حدود ۳۰ سال بعد، پس از درگذشت هادی خان، خواهرزاده وی عبدالحسین خان نظامی که تحصیلات خود را در رشته داروسازی در دارالفنون به پایان رسانده بود، مسؤولیت داروخانه را بر عهده گرفت. چندی بعد، هنگامی که دولت ایران برای پرداخت حقوق کارکنانش بودجه‌ای نداشت،این داروخانه در ازای طلب دکتر عبدالحسین خان از طرف ارتش ایران به وی واگذار شد. اسناد و مکاتبات در ارتباط با طلب وی از وزارت جنگ در این موزه نگهداری می‌شود. همچنین دفاتر منظم دواخانه نیز که در آن تاریخ نسخه، نام طبیب، نام بیمار، ترکیب داروها، مواد، مقدار و قیمت همه آن‌ها ثبت شده نیز موجود است. این داروخانه اولین و تنها داروخانه‌ای بود که تمام احتیاجات ارتش ایران را تأمین می‌کردو از بدو تأسیس تمام موارد نیاز خود را مستقیماً به خارج از کشور سفارش داده و وارد می کرده است.
این واردات اکثراً از کشورهای فرانسه، سوئیس و آلمان بوده و از تعرفه گمرکی معاف بوده است.
میرزا عبدالحسین خان برای تنظیم مقدمات ایجاد بنگاه دارویی سپه مأموریت می یابد امّا وی بعد از مدتی در مقام استعفا از امور دارویی بر می آید ولی مورد قبول واقع نمی شود و قرار می شود پسر وی امیرهوشنگ خان نظامی برای تحصیل در رشته داروسازی به فرانسه برود. نامبرده پس از دریافت دکترا از دانشگاه پاریس از سال 1319خورشیدی مسئولیت اداره داروخانه را به عهده گرفت.
دکتر امیرهوشنگ نظامی آخرین وارث این داروخانه بود که پس از درگذشت وی، این داروخانه در سال ۱۳۷۱ خورشیدی به دانشکده داروسازی دانشگاه تهران منتقل شد.
در سال ۱۳۸۱خورشیدی با تلاش و پیگیری دکتر زرین‌دخت شرقی، همسر امیرهوشنگ نظامی، این داروخانه همراه با تجهیزات و با تمامی اسناد و مدارک، عکس‌ها، نامه‌ها و تجهیزات ساخت قرص و حب کلیشه‌های بروشورمربوطه به موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران اهدا شد و با استفاده از عکس‌های قدیمی و قطعات به‌جای‌مانده و هزینه شخصی زرین‌دخت شرقی به صورت اصلی خود بازسازی شد.(خانواده شرقی از دیرباز یعنی از زمان مرحوم جان محمد شرقی در تهران داروخانه ای به قدمت داروخانه نظامی را اداره می کرده اند)
این داروخانه پس از بازسازی در ۱۲ شهریور ۱۳۸۲ خورشیدی در محل موزه علوم پزشکی دانشگاه تهران افتتاح گردید.
گروه تاریخ