“آژنگ نیوز”: در مورد درخت چنار در ایران باستان اشارات متعددی در تاریخ بکار رفته است .این موضوع تقدس و جایگاه ویژه آن را بیشتر مشخص می کند.
ساموئل. ک. ادی، کتابی درباره آیین شهریاری در شرق فراهم آورده است که، ، لااقل، خواندن فصل مربوط به ایران آن برای هر علاقه مند به تاریخ فرهنگ ایران ضروری است.ادی، در این کتاب، مسایل بسیار جالب توجهی را درباره سنت های شهریاری در شرق مطرح می کند و، از آن جمله، درباره ارتباط شهریاران دوران مادی و هخامنشی با درخت و بخصوص درخت چنار مطالب بدیعی می آورد.
پادشاهان پارس پیوسته درخت چنار را گرامی می داشتند. در دربار ایران چنار زرینی همراه تاکی زرین بود که آنها را اغلب در اتاق خواب شاه می نهادند و چنار را به گوهرهای بسیار آراسته بودند و پارسیان آن را ستایش می کردند.
هنگامی که داریوش بزرگ در آسیای صغیر بود به او درخت چنار و تاکی زرین هدیه دادند و هنگامی که خشیارشا به جنگ یونان می رفت در راه چناری عظیم دید و فرمود تا آن را به زیورهای زرین بیارایند و آن را به نگهبانی به سپاهیان گزیده خود سپرد.
ظاهرا به دست آوردن آن درخت زرینی که در خوابگاه شاه بود معنای به دست آوردن سلطنت میداد.در ایران مظهر اصلی این غنای طبیعت ظاهرا چنار بوده است که هنوز هم به شکلی اسلامی شده برجای مانده است. اما در بسیاری از نوشته های کهن درباره ایران این درخت چنار با تاکی همراه است. برای این درخت انگور چه توجیهی داریم؟ ادی توضیحی خاص برای آن ندارد. قدیم ترین یادآوری درباره تاک، گفته هرودوت است که میگوید واپسین شاه ماد دختر خود را، که مادر کوروش شد، به خواب دید که از شکمش تاکی رویید و سراسر آسیا را پوشانید.
اگر توجه داشته باشیم که انگور در اساطیر ایرانی مظهری برای خون است و خون نیروی اصلی حیات است و اگر نیز توجه داشته باشیم که در دولت هخامنشیان بازمانده هایی از آیین های بومی کهن مادرسالاری برجای مانده بود که بر طبق آنها سلطنت از طریق زنان ادامه می یافت، می توان تاکی را که بر چنار می پیچد مظهر خون و دوام سلطنت هخامنشیان دانست. در واقع چنار مظهر شاه و تاک مظهر همسر او بود که از طریق او خون سلطنت دوام می یافت.
از همه این بحث چه نتایجی می توان گرفت؟
چنارهای عظیم و برکشیده و پرسال از دیر زمان در ایران مقدس بوده اند. این تقدس از آن رو است که این گونه درختان از همه درخت های منطقه عظیم تر و بسیار پر عمر بوده، و سایه گستری و سرسبزی بسیار دارند؛ و نیز، به علت آن که هر ساله پوست می اندازند به گمان مردم تازه و نوجوان می شوند. همچنین، براساس مردم شناسی تطبیقی می توان باور داشت که در اعصار بسیار کهن گمان بر آن بوده است که ارواح مردگان پر قدرت قبیله یا خدایان با پری ها در آنها می زیستند با این درختها مظهر آنان بودند.
بنا به عقاید مردم، چنارهای کهن برکت و پرمحصولی را به زمین و خانواده می بخشند و زنان را در بارداری و به سلامت داشتن فرزندان یاری می دهند و کار و کسب را رونق می بخشند.
برای ستایش این درختان سترگ، در دوره اسلامی، اغلب به این نتیجه رسیده اند که در پای این درختان، بزرگ مردی، امامزاده ای با مقدسی به خاک سپرده شده است.
ستایش چنار کهن و درخت های دیگر مانند سرو، خرما، انار و جز آنها خاص ایرانیان نیست و در فرهنگ اکثر اقوام جهان وجود دارد.
درخت چنار در ایران باستان مظهر انسانی نیروهای برکت بخشنده آسمانی بود، چنار کهن نیز مظهر نباتی این نیروها بود. البته این درخت در ایران باستان ظاهرا پیوسته به همراه یک درخت تاک بوده است .
شاهان هخامنشی، بنا به سنت آسیای غربی – مدیترانه ای، حافظ این مظهر گیاهی بودند، تنها تفاوت در ایران هخامنشی با آنچه فریزر نقل می کند در این است که این درخت در ایران مظهری زرین داشته است که در دربار نگهداری می شده است.
گروه گزارش