مسافرت از تهران به مشهد با اتوبوس قدیمی حکایت ویژهای بود ،زیرا در قدیم ھمیشه مسافرت ھای مردم آن زمان و از آن جمله سفرهای زیارتی و بویژه سفر به مشهد به صورت دسته جمعی بود تا در میانه راه از گزند ھا، آسیب ھای احتمالی و حمله راھزن ھا در امان باشند.
با دایر شدن شرکت ھای مسافربری و بکارگیری مینی بوس و و اتوبوس ، مردم ھنگام رفتن به مشھد به دفتر این شرکت ھا می رفتند و پس از بار زدن وسایل شان آماده سفر می شدند. البته با این که مسافرت با اتوبوس در آن زمان بسیار راحت بود اما در مقایسه با زمان حال مشکلات خاص خودش را داشت به گونه ای که گاهی تا 40 مسافر در این اتوبوس ھا سوار می شدند و ھمه وسایل خود، کوله بار سفر و حتی رختخواب را در راھروی اتوبوس می گذاشتند به طوری که راه رفتن در راھرو غیر ممکن می شد.
اتوبوس ھای قدیمی در جاده ھای شوسه و ناھموار آن موقع با سرعت 40 کیلومتر در ساعت حرکت می کردند و گاھی راننده در طول مسیر توقف می کرد و از شاگرد خود می خواست پیاده شود و سنگی که جلوتر و در مسیر اتوبوس قرار داشت، بردارد.
به طور معمول زمان حرکت از مبداء گاھی اوقات بعد از ظھر بود تا راننده شب به دلیل شرایط ناامن جاده ھای آن زمان، در مکانی توقف کند. سوخت لازم برای اتوبوس در گالن ھایی در داخل اتوبوس نگھداری می شد و اگر اتوبوس در بین راه خراب می شد راننده و شاگردش باید به تنھایی آن را تعمیر می کردند.
البته گاهی اوقات مجبور می شدند از مسافران نیز کمک بگیرند که در نتیجه شرایط سختی برای مسافران به وجود می آمد.
اما با این حال، سفر کردن با اتوبوس در زمان قدیم به مراتب بسیار بھتر از مسافرت با چھارپایان بود به ویژه اگر قرار بود این مسافرت ھا در فصل زمستان انجام شود سختی ھا صد چندان می شد چنان که روی تابلوی یکی از اتوبوس ھای آن زمان فردی شعری با این مضمون سروده بود.
“زتاسیس سرویس گیتی نورد مسافر شد آسوده از رنج و درد”
در زمان قدیم به طور معمول فقط روزی یک دستگاه اتوبوس به سمت مشھد حرکت می کرد و مسافران روز قبل از سفر بارھای شان را به راننده و شاگرد وی تحویل می دادند و بارھا روی اتوبوس بسته می شد. از آن جایی که در آن زمان دزد و راھزن زیاد بود مسافران پول و وسایل قیمتی خود را داخل بارھا می گذاشتند تا دم دست دزدان نباشد.
در آن زمان جاده تهران – مشهد بیشتر گلی و خاکی بود و حتی شوسه نبود و شن ریزی نشده بود. ھمین دلیل در چنین جاده ای اتوبوس ھا زود به زود خراب می شدند.اگر مسافران در بین راه به دزدان و راھزن ھا بر نمی خوردند و اتوبوس هم به موقع تعمیر می گردید، در نهایت مسافران به مشھد می رسیدند.
در مشھد نیز اطراف حرم، مسافرخانه ھایی وجود داشت که مسافران پس از تحویل گرفتن بارشان، آن را کنار پیاده رو می گذاشتند تا زن و فرزندشان از آن مراقبت کنند،
سپس خودشان به دنبال مکانی مناسب برای اقامت می گشتند و پس از پیدا کردن مسافرخانه، بارھا توسط گاری ھای خاصی به کمک باربران به سمت مسافرخانه حمل می شد.
گروه تاریخ