“آژنگ نیوز”:ماجرای پرداخت هزینه تحصیل فرزند مشارالملک از سوی دولت یکی از اقداماتی بود که نشان می دهد آنها از موقعیتشان بودجه عمومی را برای مصارف شخصی استفاده میکردند. .میرزا حسن خان مشار الملک پسر میرزا على اکبر است که در دوره ناصری کارمند وزارت خارجه بود. مشار الملک را دوستانش بواسطه سیاه چردگی بشوخی حسن سیاه یا حسن قره میگفتند ، او خدمت دولت را در وزارت خارجه شروع کرد و مقاماتی طی نمود سپس مدتی معاون وزارت دارائی و بعد وزیر دارائی شد.
پس از کودتای ۱۲۹۹ چندی وزیر دربار احمد شاه بود در دوره چهارم نمایندگی مجلس انتخاب گردید ولی به اتهام ترتیب یک توطئه برضد دولت در ۱۳۰۰از ایران تبعید شد. در ۱۳۰۳ و ۱۳۰۴ مدتی وزیر خارجه بود – در ۱۳۰۸ وزیر دارائی شد سپس تقی زاده برای کار نفت جای او را گرفت ، در ۱۳۱۶ به اروپا رفت و تا پایان عمر ( ۱۳۲۷) دراروپا میزیست او تحصیلاتی اندک وهوشی بسیار داشت، و خیلی مقتصد بود ، در طول مدت زندگی سرمایه کافی اندوخت و در زمره رجال سرمایه دار در آمد، با اینحال میبینیم در زمانی که معاون وزارت دارایی بود و بیش از هر کس به وضعیت فلاکت بار خزانه دولت آشنایی داشت و میدانست که دولت با گرفتن مختصر مساعده از انگلیس ها چرخ کار خود را بسختی می چرخاند چنین حالی او هزینه تحصیل فرزندان خود را بر بودجه مملکت تحمیل میکرد.
اینک متن نامه وزارت دارایی در این مورد .
۱۶ برج حوت ۱۳۳۴ نمره ۳۴۹۷۷/۲۸۹۱ – وزارت جلیله
امور خارجه مطابق تصویبنامه هیئت وزراء عظام بنمره ( ۱۶۴۵ ) مقرر است که یک هزار و ششصد و بیست تومان ۱۶۲۰۰ قرآن ) شهریه اولاد جناب آقای مشار الملک معاون کل وزارت مالیه تا مدتی که در فرنگ مشغول تحصیل هستند در بودجه سفارت لندن منظور و از عایدات نفت جنوب بتوسط کمپانی نفت جزو حقوق سفارت در لندن بجناب آقای وزیر مختار ایران تأدیه شود که بآنها عاید دارد ،
لهذا وزارت مالیه به آن وزارت جلیله اطلاع میدهد که مبلغ یکهزار و شش صدوبیست تومان را به اسم شهریه اولاد جناب آقای مشار الملک قدغن نمائید از سنه لوىثیل جزو بودجه سفارت لندن منظور دارند و شرحی که لازم است از اطلاع با این تفصیل بسفارت ایران در لندن مرقوم و بوزارت مالیه ارسال فرمایند که بضمیمه حواله که از این وزارت بعهده کمپانی نفت صادر می شود بسفارت ایران فرستاده شود که بکمپانی مزبور ابلاغ نموده و از جزو حقوق سفارت به اقساط مقرره این وجه را از کمپانی وصول و ایصال دارند. سواد مطابق اصل است – مهر دفتر محاسبات وزارت امور خارجه .
منبع: نشریه انجمن تاریخ به مدیریت ابراهیم صفایی
گروه تاریخ