“آژنگ نیوز”: حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی‌محمد وزیری از خاندان سادات عریضی بود و از اخلاف سیّدوزیر و یکی از نوادر نیکوکاران و روحانیون فرهنگ خواه و محیی آثار علمی و هنری شهر یزد، روز سوم اردیبهشت ماه ۱۳۵۶ به رحمت ایزدی واصل گردید.
🔹وزیری، نه تنها میان یزدیان به حسن خدمت و نشر مبانی دینی شهرت داشت، بلکه در حوزه های دینی و در افواه رجال علم و ادب، نامی بلند و عنوانی در خور حقیقت خواهی خود یافته بود و همه جا محترم بود و همه همیشه یاد بزرگواریهای او را به میان می‌آوردند و البته خواهند آورد.
🔸خدمت بزرگ و بی مانند وزیری، احیای مسجد جامع یزد است. این مسجد ویرانه ای به تمام معنی شده بود.
چندان که پدرم در سال ۱۳۰۵ش پس از مسافرتی به یزد درباره آن مسجد نوشت : «. . . قسمت عمده کاشی های رنگارنگ روح افزا از ستون ها، طاق نماها و مناره‌ها افتاده و به جای آنها آجرهای خاکی رنگ، منظره حزن انگیزی نمایش می‌دهد. حوض بزرگی که در جلوی آن بود با حالت خرابی و بی‌آبی خود، احساسات رقّت آمیزی در انسان بر می انگیزد …
خلاصه من از مشاهده این بنای عظیم مذهبی و ملّی که در حال خراب شدن است، انگشت حیرت به دندان گزیده و به رفیق خود گفتم: مسلمانان باید برابر سایر ملل دنیا خجالت بکشند که مساجد و ابنیه ملیه آنان به این حال ویرانی افتاده است …»
🔸تا اینکه مرحوم وزیری پس از شهریور ۱۳۲۰ قد علم کرد و یک تنه با همّتی کم مانند به تشکیل هیأتی از اخیار و دوستداران آثار باستانی پرداخت و با جمع آوری اعانه های مختصر، متدرجاً به مرمّت و تعمیر مسجد اهتمام کرد. طبعاً ناگزیر شد که دست طلب و تمنّای پیش هر کس که می‌شناخت، دراز کند.
با جمع کردن قران، قران، توانست که خشت به خشت مسجد را به حالت زیبای کنونیش در آورد.
سفرها به اصفهان و قم و نواحی دیگر کرد و در تهیه کاشی و آوردن استاد کاشی ساز حوصله ها به خرج داد. … در خرج کردن مبالغی که به خون دل جمع می‌کرد، ملاحظه و دقّت تمام مبذول می‌کرد که دیناری بی جا خرج نشود. از پای ننشست تا مسجد را بیآراست و خوب هم آراست، بدان حد که امروز یکی از سه چهار مسجد دیدنی درجه اوّل ایران به شمار می آید.
🔸همّتی قابل تحسین در جمع آوری نسخ خطی و کتب چاپی پراکنده در یزد مصروف کرد. هرکجا که کتابی سراغ می‌گرفت، بدان جا می‌رفت و با سماجت در به دست آوردن آن کتاب سعی می‌کرد.
اگر نمی‌توانست که کتاب را به رایگان بگیرد، آن را یا شخصاً و یا از محل وجوهی که در اختیار داشت، می‌خرید و بر گنجینه کتابخانه می‌افزود. بالاخره کتابخانه را به وضع کنونی رسانید.
🔸این کتابخانه در حال حاضر دارای کتب چاپی و نسخ خطی متعدّد و مقادیری سند و فرمان و نوشته های دیگر تاریخی است. این خدمت را ارزشی است معنوی که در خور تقویم و تخمین مالی نیست.
پنج جلد از فهرست کتب خطی این کتابخانه، توسّط آقای محمّد شیروانی فاضل گرامی، به اعانه انجمن آثار ملی چاپ شده است.
🔸وزیری، کتابخانه را به آستان قدس رضوی وقف کرد.
🔸وزیری، دارای ذوق ادبی و طبع شعری بود. ندرتاً شعر می‌سرود.
سال‌هایی که انجمن ادبی یزد، تحت ریاست مرحوم حاج شیخ محمود فرساد دائر بود، در آنجا عضویّت داشت. او در مذاکره و محاوره، اشعار زیادی را که از حفظ داشت، از بر می خواند و همیشه به شنونده، لذّت می‌بخشید.
آن مرحوم، مجموعه ای از نوادر و مطالب و اخبار و ظرائف جمع آوری کرده بود و مجلد اوّل آن به نام «مجموعه وزیری» به اهتمام فاضل بزرگوار آقای سیّداحمد اشکوری در قم به چاپ رسیده است.
از اهتمامات قابل تقدیر آن مرحوم، اقدام در طبع و نشر کتب مفید تاریخی و دینی بود که به عنوان نشریات کتابخانه وزیری آغاز کرد و دو سه مجلد از آن سلسله را منتشر ساخت.
مرحوم وزیری به سنی نزدیک به نود رسید و در کنار کتابخانه‌اى که بنیاد گذاشت به خاک سپرده شد.
گروه گزارش