“آژنگ نیوز”: همایش دوره‌بندی در تاریخ باهمکاری انجمن ایرانی تاریخ، در روزهای ۳۰ آبان و ۱ آذر با حضور جمع کثیری از استادان و پژوهشگران به دو صورت حضوری و مجازی در محل پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار شد.
دربارهٔ همایش دوره‌بندی در تاریخ
چند ماهی پیش از این و با تماسی از دوستِ جانی جناب آقای دکتر مهدی عبادی از برگزاری این همایش خبردار شدم. ایشان پیشنهاد داد که از منظر رشتهٔ خودمان، تاریخ و تمدن ملل اسلامی، مقاله‌ای برای این همایش تهیه کنم. از شما چه پنهان پس از تماس ایشان، دنبال راهی بودم که به‌قول جوانان امروزی بپیچانم و از شرکت در این همایش سر باز زنم. جدای از تنبلی و سرشلوغی، دلیل اصلی‌ام این بود که این همایش‌ها، بیشتر نمایش و دورهمی است و حاصل علمی چندانی ندارند. امّا ایشان مرا رها نکرد و ناگزیر دست به کار شدم و خلاصه‌ای بلند از مقاله را آماده ساختم. همین‌جا از ایشان سپاسگزارم که با پافشاری خود، مرا وادار ساخت برای نگارش مقاله چندین کتاب و مقاله سودمند را بخوانم، چه لذتی از این بالاتر!
سی‌ام آبان و یکم آذر ۱۴۰۳، در پژوهشکده تاریخ اسلام و با همکاری انجمن ایرانی تاریخ همایش «دوره‌بندی در تاریخ» برگزار شد. در این همایش «دوره‌بندی» نه تنها از منظر علم تاریخ و مورخان، بلکه از منظر دیگر علوم اجتماعی و انسانی و صاحب‌نظران این رشته‌ها نیز بررسی و کاویده شد.
در کنار دو نسل از تاریخ‌پژوهان ایرانی، شماری از صاحب‌نظران و استادان در فلسفه، جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و تاریخ علم نیز سخنرانی کردند. بیشتر سخنرانی‌ها حاوی نکته‌های تازه، ارزنده و آموزنده‌ای بود. «دوره‌بندی» یکی از موضوع‌های مناقشه‌برانگیز در مطالعات تاریخی است و از این‌روی در این همایش سخنان مخالف و بحث‌انگیز کم زده نشد. در میزگردها نیز گفت‌وگفت‌های تأمل‌برانگیزی در گرفت.
حتماً در آینده صورت کامل مقاله‌های ارائه شده در این همایش در قالب کتابی منتشر خواهد شد و برپایهٔ آن ناقدان می‌توانند کم‌وکیف این همایش را ارزیابی کنند. شخصاً برای من دانشجو و معلم تاریخ، به وارونهٔ تصور اولیه، این همایش، نمایش نبود و حرف‌های عالمانه و برآمده از تأملات و مطالعات عمیق چندین ساله و نکته‌های سودمند و روشنگرانه بسیاری داشت.
در پایان بایسته و شایسته است که از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش در پژوهشکده تاریخ اسلام که به‌خوبی از عهدهٔ برگزاری آن برآمدند، سپاسگزاری کنم. برگزاری شایسته این همایش بیش از همه مرهون کوشش‌های دبیر علمی آن دکتر حسن حضرتی بود که به‌عنوان عضوی کوچک از جامعهٔ مورخان و تاریخ‌پژوهان ایرانی از او سپاسگزارم.
▫️ معصومعلی پنجه
گروه گزارش