“آژنگ نیوز”: ویژگی‌های معماری ایلام قدیم تنها از طریق مهرها که اثار باستانی مکتوب به شمار می آیند قابل شناسایی هستند.
بنابراین تنها اطلاع ما از معماری(به‌ویژه شکل معابد)از نقشِ مُهرهایی است که از دورانِ اولیه‌ی ایلام به جای مانده، و آن یک نقش برجسته مربوط به نینوا در دوره‌ی آشوریِ متأخر است. در این نقش برجسته معبدی به‌صورتِ یک بنای مربع مستطیلِ بلند بر یک شالوده‌ی ایوان‌دار نشان داده شده، نمای جلو دارای روزنه‌هایی بوده است.
در قسمت پشت ممکن است پله‌هایی برای دسترسی به معبد وجود داشته است. در نمای آن دو چارچوبِ درِ بلند دیده می‌شود که درِ سمتِ چپی را یک پرده‌ی نی‌ایی آن را از نورِ آفتاب محافظت می‌کند. احتمالاً مدخلِ ورودی بوده است. و درِ سمتِ راست، شاید نمایی از یک در بوده است.(شکلِ بالا)
جالب‌ترین ویژگی این معبد، شاخ‌های بزرگی است که در دو طرفِ دیوارهای معبد نصب شده است، و این ما را به یکی از عجایب ساختمان معابد ایلامی متوجه می‌سازد. بعدها سنگ‌نبشته‌های ایلامِ میانی ثابت می‌کنند که این شاخ‌ها جزء مهمی از هر معبد را تشکیل می‌دادند، چون نماد الوهیت بود. یکی از پادشاهانِ ایلامی در سده‌ی دوازدهم(ایلام میانی)افتخارش این بوده که بیست معبدِ شاخی را فقط بازسازی کرده است.
منبع دکتر محمد ابراهیم زارعی، آشنایی با معماری جهان، تهران، فن‌آوران، چاپ بیستم(بازنگری و افزوده‌ها)۱۴۰۱، ص ۱۱۵
گروه تاریخ