“آژنگ نیوز”: بکار گیری نام ایران برای سرزمین ما قدمت بسیار زیادی دارد.با وجود اینکه ایران تنها نامی است که نزد ایرانیان بطور مستمر در طول هزاران سال بکار می رفته است و تنها در شاهنامه بیشتر از ۷۲۰ بار و در کتاب عبید زاکانی بیشتر از ۴۰۰ بار واژه ایران و ایرانا بکار رفته است. و نماد و رمز وحدت و تقدس به خود گرفته است اما اروپائیان تا اواخر سده هفده هیچگاه و یا بندرت این نام را بکار نبرده اند و در عوض همواره “پارس ” را هم چم و بجای ایران بکار می برده اند. در تمامی اسناد و قراردادها سده های گذشته بین ایران و دولتهای خارجی نیز در متن پارسی ایران و در متن خارجی پارس بکار رفته است.
✅ دولت ایران طی اعلامیه و یادداشتی رسمی روز ۶ دی ۱۳۱۳ شمسی از کشورهای جهان و از تمامی دولت های اروپایی و غربی خواست تا از بکار بردن Persia و معادلهای زبان های باختری نام ایران خوداری نموده و همانند همه ی ایرانیان و همه ی دولت های تاریخی ایران از نام و کلمه ایران استفاده بکنند البته لازم بذکر است این موضوع بیشتر متوجه کشور های باختری بوده است چرا که همواره در منابع عربی موجود و نیز منابع امپراطوری عثمانی نام ایران (و گاهی بلاد فارس) بکار برده شده است. در همین راستا بخشی از مقاله دکتر سعید نفیسی که در تاریخ ۱۰ دی ماه ۱۳۱۳ در تهران منتشر گردید در پی می آید : (( حق همین بود که ما از تمام دول اروپا خواستار شویم که این اصطلاح نادرست را ترک کنند و مملکت ما را همچنان که ما خود همواره نامیده‌ایم ایران و منسوب آن را ایرانی بنامند.))
ایران یا آریان به معنای سرزمین آریاها میباشد
چنانچه گیلان به معنای سرزمین گیل ها ٬دیلمان به معنای سرزمین دیلمی ها و اصفهان یا سپاهان به معنی مکان ومحل سپاهیان میباشد.
✅ قدیمی ترین اشاره به نام ایران و آریا از زبان داریوش بزرگ میباشد که در نوشته‌های نقش رستم و شوش از خود، چنین یاد می‌کند :
«منم داریوش، شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه سرزمین‌های همه زبان، شاه این بوم بزرگ پهناور، پسر ویشتاسب هخامنشی، پارسی، پسر یک پارسی، آریایی، از چهر آریایی (آریایی‌نژاد).»
(اومستد، ا.ت. تاریخ شا هنشاهی هخامنشی، ص 167)
از دیگر قدیمی ترین آثار مکتوبی که نام کشور ما را ایران معرفی کرده است:
ﺳﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪٔ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﺎﺑﮑﺎﻥ ﻭ ﺍﻭﺭﻣﺰﺩ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺭﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﺷﺎﻧﻪٔ ﺍﺳﺐ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﺎﺑﮑﺎﻥ ﺩﺭ ﻧﻘﺸﯽ ﮐﻪ ﻭﯼ ﻧﻤﺎﺩ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺍﻭﺭﻣﺰﺩ ﯾﺎ ﺍﻫﻮﺭﺍﻣﺰﺩﺍ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺩﺍﺭﺩ، ﮐﺘﯿﺒﻪٔ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﭘﺎﺭﺳﯽ ﻣﯿﺎﻧﻪ یاپهلوی ساسانی (ﺩﺭ ﭘﺎﯾﯿﻦ )، ﺯﺑﺎﻥ ﭘﺎﺭﺗﯽ یاپهلوی اشکانی (ﺩﺭ ﺑﺎﻻ) ﻭ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ (ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺩﻭ ﮐﺘﯿﺒﻪ) ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ . ﻧﻘﺶ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﯿﺒﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﺎﺟﮕﺬﺍﺭﯼ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﺎﺑﮑﺎﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ .
ﺗﺤﺮﯾﺮ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﻭ ﭘﺎﺭﺗﯽ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺳﻪ ﺳﻄﺮ ﻭ ﺗﺤﺮﯾﺮ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﻄﺮ ﺍﺳﺖ . ﮐﺘﯿﺒﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺫﮐﺮ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺴﺐ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺍﺳﺖ.متن کتیبه اردشیر بابکان به پهلوی پارتی با هزوارش ها :
✅ ﭘﺘﮑﺮﻱ، ﺯﻧﻪ ، ﻣَﺰْﺩﻳﺴﻦ، ﺍِﻟَﻬﺎ، ﺍﺭﺗﺨﺸﺘﺮﻱ،
ﻣﻠﮑﺎﻥ ﻣﻠﮑﺎ آﺭﻳﺎﻥ، ﻣﻨﻮﺷﻴﻬﺮ ﻣﻦ ﻳﺰﺗﺎﻥ، ﺑﺮﻩﻱ،
ﺍﻟﻬﺎ، ﭘﺎﭘﮏ ﻣﻠﮑﺎ ‘
ترجمه کتیبه به فارسی دری:
این پیکر خدایگان یزدان پرست اردشیر شاه شاهان. شاه آریان است.که نژاد از ایزدان دارد پسر خدایگان پاپک شاه.
و اما در کتیبه پهلوی پارسی واژه آریان به صورت فعلی یعنی ایران نگارش شده است.
در سنگ‌نبشه‌ی شاپور یکم ساسانی بر کعبه‌ی زرتشت ضمن بهره گیری از همان لقب برای پدرش،
✅ به خود عنوان shahan shah eran ud aneran به معنی:
«شاهنشاه ایران و انیران (غیر آریایی‌ها)»میدهد.
از همه مهم‌تر برای نخستین بار در سنگ‌نبشته‌ی سه زبانه‌ی شاپور یکم در کعبه‌ی زرتشت با واژه‌ی “ایرانشهر” (شهر=کشور) به معنی کشور ایران یا آریایی ها برمی‌خوریم.
از طرفی در دوران پس از اسلام نیز مورخین و شاعران ایرانی در تمام ادوار از نام ایران برای نامیدن این کشور یاد کرده اند و بارها نام ایران را در آثار و اشعار خود تکرار کرده اند.
✅ در کتاب تاریخ پیامبران و شاهان از «حمزه اصفهانی»، دانشمند سده‌ی 4 آمده است. او یک‌بار از مملکت «اریان» و هم «فرس» و به بیان دیگر «اریان» نام میبرد و میگوید که ایشان پارسسیان‌اند.(اصفهانی، حمزه. تاریخ پیامبران و شاهان، ص2)
شکل «اریان شهر» نیز به جای «ایران شهر» در کتاب التنبیه و الاشراف، تألیف «ابوالحسن علی مسعودی»، مورخ سده‌ی 4 نیز دیده شده است.(مسعودی، ابولحسن علی.التنبیه و الاشراف، صص 38-39)
منابع اولیه همچون میر خاوند تاریخ نویس دوران تیموری، محدوده ایرانشهر (ایران بزرگ) را از رود فرات تا رود سیحون توصیف می‌کنند.
✅از طرفی وقتی شاعری مانند نظامی از گنجه و نیز فردوسی از خراسان و اقبال لاهوری از کرانه های سند، مولوی در قونیه و رودکی در ماورالنهر همگی از ایران نام میبرند بنابراین مسلم است که گفته های مورخین فوق در خصوص حدودات جغرافیایی سرزمین ایران کاملا صحیح میباشد
ز جوش بحر آید کف به هستی
دو پاره کف بود ایران و توران
گروه گزارش