“آژنگ نیوز”: سرنوشت خلیفه بغداد در دوران آل بویه به گونه ای رقم خورد که در نهایت اسیر و بازیچه حکومت آل بویه بودند.بعد از آنکه آل بویه بغداد و عراق را متصرف شدند اختیارات خلیفه به کلی سلب شد فقط در خطبه هایی که خوانده میشد نام او را ذکر میکردند. معز الدوله در بغداد قدرت خلیفه را به کلی از میان برد. کار خلیفه در اثر غلبه دیالمه به اندازه ای به ضعف گرائید که هیچ کس به خود خلیفه و دستورهایش اعتنائی نداشت آل بویه برای اینکه خلیفه از اخبار و وقایع اطلاع پیدا نکند برید و پیک های خبربر را از ایشان قطع کردند.
در این دوره گذشته از اینکه اختیار خلیفه در دست پادشاه بود و به میل خود میتوانست وی را عزل و نصب کند امتیازات و اختیارات او نیز به تدریج از بین برده شد.از جمله دلائل بی اعتقادی عمادالدوله موسس سلسله آل بویه به خلیفه اینست که چون وی فارس را به تصرف آورد خلیفه با او قرار گذاشت فرمان ولایت فارس را با خلعت و لواء برای او بفرستد عمادالدوله در عوض هر سال هشت هزار هزار درهم هشت ملیون برای خلیفه به بغداد ارسال دارد. ابن مقله وزیر با رسول خلیفه که حامل فرمان وخلعت و لواء بود دستور داد تا پول را نگیرد فرمان و لواء را تحویل ندهد.
چون رسول نزدیکی های شیراز رسید عمادالدوله لواء وخلعت را مطالبه کرد رسول موضوع وجه را در میان کشید عمادالدوله بی آنکه پولی بدهد با خشونت همه آنها را از او گرفت خلعت را پوشید لواء را جلوی او بپا داشتند و به این نحو وارد شهر شد و رسول خلیفه در شیراز ماند تا وفات یافت. این خود دلیل آشکاریست بر اینکه عماد الدوله هیچ اهمیت و احترامی برای خلیفه و دستور او قائل نبوده است.همچنین در سال ۳۳۴ که سال تصرف بغداد از طرف معز الدوله است روزی پادشاه به حضور خلیفه المستکفى رسید و مطابق معمول نسبت به خلیفه ادای احترام کرد و روی کرسی نشست.
در همان وقتی که مشغول سخن گفتن با خلیفه بود طبق قراری که گذاشته بود و به عللی که مسکویه در تجارب الامم شرح داده دو سپاهی دیلمی از در داخل شدند و دست به طرف خلیفه دراز کردند و با صدای بلند شروع کردند سخنانی به زبان فارسی گفتن خلیفه به گمان اینکه میخواهند دستش را ببوسند دست خود را به سوی آنان دراز کرد آن دو نفر دیلمی دست خلیفه را گرفتند و او را به زمین کشیدند و پیاده تا خانه معزالدوله بردند.در قصیده ای که از زبان دمستک پادشاه ارمنستان برای مطیع خلیفه عباسی فرستاده شده به زبونی خلیفه در دست آل بویه اشاره شده است.
منبع
شاهنشاهی عضدالدوله دیلمی، علی اصغر فقیهی، ص ۴۱ تا ۴۴
گروه تاریخ