“آژنگ نیوز”:در جستجوی کتابهای کتابخانه مرو در زمان یزدگرد سوم فقط میتوان در منابع دیگر از سرنوشت آنها مطلع شد.
در کتاب تاریخ بغداد از کتابخانه ای در مرو گفتگو می شود که در هنگام گریختن یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی به نواحی شرقی ایران به آن حدود حمل شده بوده است آگاهی ما از این کتابخانه تنها منحصر به روایتی است که در همین تاریخ بغداد آمده و خلاصه آن این است که یحیی بن الحسن گفت وقتی من در رقه نزد محمد ابن طاهر ابن الحسین برکنار برکه ای نشسته بودم و من یکی از غلامان او را صدا زده و با وی به فارسی گفتگو میکردم، در این میان عتابی وارد شد او هم با من شروع کرد به فارسی سخن گفتن به وی گفتم تو چگونه این زبان را آموختی ؟
گفت من سه بار به این شهر آمده ام و کتابهای فارسی را که در گنجینه مرو است استنساخ کرده ام این کتابها از زمان یزدگرد به این طرف بدین مکان افتاده و تاکنون نیز موجود است.گفت من از این کتابها آنچه مورد نیاز بود بر نوشتم و چون به نیشابور آمدم و از آنجا نیز چندین فرسخ دور شده به دیهی که آنرا دو در مینامند رسیدم ناگهان به خاطرم رسید که حاجت خود را از یکی از کتابها بر نیاورده ام پس به مرو بازگشتم و چندین ماه در آنجا رخت اقامت افکندم. به او گفتم یا ابا عمر برای چه کتابهای فارسی را استنساخ کردی؟ جواب داد آیا معانی را جز در کتابهای فارسی میتوان یافت؟ لغت و بلاغت از آن ما و معانی از آن ایشان است.
منبع
فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عربی، محمد محمدی ملایری، ۱۳۹۶.
گروه گزارش