“آژنگ نیوز”:اطلاق نام تلگراف به سیم صاعقه در دوران قاجاریه و اوایل ورود این وسیله مدرن صورت گرفته بود.تلگراف از تله به معنی دور و گراف به معنی نوشتن،ساخته شده است.این ابزار در زمان ناصرالدین شاه قاجار وارد ایران شد و نخستین پیام با آن از دارالفنون به کاخ ییلاقی شاه فرستاده شد.روزنامه وقایع اتفاقیه شماره ۳۷۲ به تاریخ پنجشنبه ۲ شعبان ۱۲۷۴ ۲۷اسفند ماه سال ۱۲۳۶ خورشیدی )خبر پایان سیم کشی و آزمایش تلگراف در پنجشنبه هفته پیشِ آن زمان،در مدرسه دارالفنون را نوشت و اضافه کرد که دستور داده شده از عمارت سلطانی تا باغ لاله زار نیز سیم کشی انجام شود.
پیش از آن هم درباره تلگراف در جهان در این روزنامه مطالب گوناگون آمده و برای آن برابرهایی مانند چرخ الماس ،چرخ آتشی ،سیم آهن ،راه سیم و چرخ صاعقه و سیم چرخ صاعقه؛استفاده شده بود.مثلا روزنامه شماره ۲۹۳ سال ۱۲۷۳ هجری قمری(۱۲۳۵ خورشیدی)از آن با عنوان تلغراف نام برده و نوشته بود:راه سیم و چرخ آتشی که به جهت فرستادن پیغام در فرنگستان وهندوستان متداول شده …و تلغراف مینامند.. در قصیده ادیب الممالک فراهانی هم می خوانیم:زسیم صاعقه فرمان میر اعظم را /بگفت و خواندند و شنیدند مردمان یکسر.
اما درنهایت واژه تلگراف مانند پست و تلفن و رادیو در ایران پذیرفته شد و تلگراف خانه نیز از آن مشتق شد. فرهنگستان دوم ۱۳۵۸-۱۳۴۹)برای آن دورنگار و برای تلگرام (متن تلگراف)دورنگاشت را پیشنهاد کرد.فرهنگستان زبان و ادب فارسی در دهه ۱۳۷۰ دورنگار را برای فکس و متن آن تصویب کرد.
پژوهشگر:سمانه ملک خانی
گروه تاریخ