“آژنگ نیوز”:گوسفندان در کنار مجموعه باستانی کتیبه، سنگ‌نگاره‌ها و بقایای معماری کول فره مشغول چراهستند لطفا مزاحمشان نشوید!!؟
این اثر بی نظیر تاریخی بالقوه می‌تواند غنی‌ترین موزه باستانی در فضای باز باشد.اما اینک ظاهرا وبالفعل، عرصه تاخت و تاز و چراگاه احشام شده است .
یکی از مفصل‌ترین و گویاترین عرصه‌های تجلی فرهنگ، هنر، ایدئولوژی و فن‌آوری ایرانیان مجموعه بزرگ و مفصل سنگ نگاره و کتیبه معروف به «کول فره» در ۷ کیلومتری شمال شرق شهر ایذه باز مانده از حدود ۴۷۰۰ سال پیش و عصر ایلامی است.
این مجموعه شامل مفصل‌ترین کتیبه میخی ایلامی با محتوای دینی، اجتماعی، سیاسی و جغرافیای تاریخی و ۶ صحنه نقش برجسته مشتمل بر ۴۰۰ تصویر انسان است که در قالب موضوعاتی چون حمل خدایان، قربانی، نوازندگی، نیایش، بار عام و به عبارتی تاریخ اجتماعی آن عصر و زمانه به تصویر کشیده شده و به بهترین نحو ممکن سیمای فرهنگی، هنری و اعتقادی ایرانیان را در ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد تجلی می‌دهد.
بدون تردید مجموعه تاریخی کول فره در شمار واقعی‌ترین و گویاترین اسناد هویتی ایرانیان محسوب می‌شود و بهتر از هر راوی دیگری می‌تواند قابلیت ایرانیان را در عرصه هنر، سنگ تراشی، داستان‌پردازی، نگارگری، تعاملات اجتماعی، مراودات منطقه‌ای و سازگاری با محیط بیان کند.
🔹عرضه و معرفی این مجموعه به پژوهشگران و گردشگران داخلی و خارجی می‌تواند به مثابه رسانه‌ای صادق و گویا در ارتباط با هویت همه جانبه ملی باشد اما با کمال تأسف و شگفتی محوطه باستانی #کول_فره مانند محوطه باستانی بسیار مهم «شمی» رها شده و در معرض بدترین آسیب‌های طبیعی و انسانی است:
-بیشتر سنگ نگاره‌ها در هوای آزاد و در معرض برف و باران و مستعد فرسایش و تحلیل نقش‌ها است به گونه‌ای که برخی از آن‌ها به آستانه امحاء رسیده است.
-در حال حاضر محوطه باستانی کول فره چراگاه گله‌های متعدد گوسفند است و علاوه بر انباشت پهن و پخش بوی نامطبوع و فراوانی کک و دیگر حشرات است.
-در آن عرصه چوپانها برای هدایت گوسفندان معمولا سنگ پرتاب می‌کنند و ممکن است سنگ‌ها به نقش‌ها اصابت کند و به آن‌ها خدشه وارد کند کما اینکه آثار آن امر بر برخی سنگ‌نگاره‌ها مشهود است.
-عدم مراقبت از آن‌ها موجب شده است که بر روی برخی سنگ‌نگاره‌ها یادگاری نوشته شود.
-مجموعه فرهنگی-تاریخی کول فره منحصر به کتیبه و سنگ‌نگاره‌ها نبوده بلکه پژوهشگران آن محوطه را شهر معتبری از دوران ایلام می‌دانند که در آن معابد متعدد از جمله «معبد نارسینا»، منازل مسکونی، چاه‌ها و سیستم آبرسانی پیشرفته بوده، اکنون در میان توده‌های سنگ حاصل از انهدام فضاهای معماری، شالوده دیوارها و ستون سنگهای متعدد برجای مانده است.
گویا متولیان در گذشته قصد حفاظت و ساماندهی آن محوطه ارزشمند را داشته‌اند زیرا باصرف هزینه‌های سنگین راه‌های سنگ فرش منتهی به سنگ‌نگاره‌ها را احداث کرده‌اند اما در حال حاضر نه تنها فاقد تسهیلات رفاهی و راهنما است بلکه یک نفر نگهبان هم نیست تا از ازدحام گوسفندان و خرابکاران جلوگیری کند.
با صرف هزینه نه چندان زیاد می‌توان آن محوطه را به صورت یک سایت موزۀ پر محتوا در آورد و با فروش بلیط آن را در‌آمد زا کرد و رونق بخشید.
در بازدیدهایی که از یادمان‌های این چنینی داشتم بخصوص آثار ارزشمند و افتخارآمیز خوزستان، برایم این پرسش مطرح می‌شود که: چرا در پاسداری از اسناد هویتمان همت نمی‌کنیم؟!
این مجموعه تاریخی نفیس و ارزشمند پانزدهم دیماه ۱۳۱۰ به شماره ۱۳۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
نوشته:رجبعلی لباف خانیکی
گروه گزارش