“آژنگ نیوز”:محمد علی فروغی مشهور به ذکاءالملک فروغی نویسنده و سیاستمدار دوره پهلوی، اندکی کمتر از یکصد سال قبل یعنی در سال ۱۳۰۶ رسالهای نوشت با عنوان «اندیشهٔ دور و دراز». مطالب این رساله را چنانکه خود نوشته از سالها قبل در ذهن داشته و برای بعضی دوستانش هم نقل کرده بوده است. در این رساله سعی کرده به مدد قوهٔ خیال پیشامد احوال بشر در آینده و سیر مدارج ترقی را پیشبینی کند. از جمله در مقدمهٔ این رساله آرزوی برافتادن کتاب و مدرسه به شکل فعلی آن را کرده و نوشته خواندن و نوشتن زحمتی دارد که شنیدن و گفتن ندارد. فروغی که در سراسر عمر دغدغهٔ بهتر کردن تعلیم و تربیت رهایش نکرد بر این باور است که باید آموزش را دگرگون کرد تا مجبور نباشیم «اطفال بیگناه را در اول عمر و موقعی که خستگی سر و بدن و ملالت خاطر برای پرورش و نمو اعضا و فکر و روح آنها کمال مضرت را دارد گرفتار عذاب آموختن کنیم و میتوانیم این کار را برای موقعی که قوهٔ تعلمش رشد کرده و سهلتر و زودتر خواندن و نوشتن میآموزد بگذاریم و برای تحصیل علم و اطلاع، هم خواندن و نوشتن یگانه راه نخواهد بود.»
فروغی معتقد است باید از طریق ثبت و ضبط اصوات و قوهٔ شنفتن و تصویر معلم آموزش را انجام داد. چون «در این صورت لزوم نخواهد داشت متعلمین برای استماع درس معلمین در جای مخصوص که مدرسه یا محل کنفرانس نامیده میشود جمع شوند و برای این مقصود از شهر به شهر و دیار به دیار روند. در خانهٔ خود میمانند و در موقع معین با تلفون بیان معلم را میشنوند. به این طریق اولاً توفیر وقت و صرفهٔ مال بسیار از رفت و آمد معلمین و متعلمین به خانه و مدرسه و تهیهٔ لوازم مدارس از عمارت و میز و نیمکت و غیرها حاصل میشود. ثانیاً صحت و سلامت مزاج متعلمین بهتر خواهد بود؛ چه عدهٔ بسیار در یک عمارت جمع نشده و هوای کثیف استنشاق ننموده و امراض به یکدیگر سرایت نمیدهند، و از بسی مفاسد دیگر مادی و معنوی و مزاجی و اخلاقی مصون میمانند…» سپس مینویسد این کار با دیدن معلم و تصاویر و اشکال از راه دور توسط شاگردان کاملتر خواهد شد.
خداوندش به رحمت در رساناد که خیالاتش نیز با خیالات همه فرق داشت و قیمت عمرش با عمر دیگران یکسان نبود.
گیتی هزار سال اگر جستوجو کند
دیگر مگر نظیر تو را آرزو کند
نویسنده:محمد افشینوفایی
گروه گزارش