“آژنگ نیوز”:مراسم رونمایی از جلد دوم کتاب تاریخ شفاهی، تالیف: حسن علیزاد پروین-پنجشنبه ۲۸ دیماه- در دفتر مجله غروب برگزار گردید. این مجموعه تاریخ شفاهی شامل گفتگو با ۱۰ چهره فرهیخته آذربایجانی می باشد که انتشارات «آیدین» نشر آن را عهده دار بوده است.
گفتگو با این شخصیت ها- که پیش از این همگی انها در مجله غروب به صورت مسلسل منتشر گردیده بودند- به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: سید محمد الهی- حاج جواد برق لامع- اکبر تقی زاده- ابوالفضل جعفرلی- عزیز دولت ابادی- محمد مدرس- منوچهر ملک قاسمی- دکتر عجبشیرزاده- عبدالحسین ناهیدی اذر- و علی نظمی.
حسن علیزاد پروین- در ابتدای مراسم- درخصوص ضرورتهای تدوین تاریخ شفاهی گفت: کار مجموعه تاریخ شفاهی را از دهه ۸۰ شروع کردیم. دلیل کارمان هم مشخص بود؛ ما یک سری از شخصیت هایی را داشتیم که عمری در زمینه های مختلف فعالیت کرده و اثرگذار بودند ولی متاسفانه به مرور حیات خود را ترک می کردند. انها گرچه هر یک اثاری از خود بجا گذاشته بودند ولی این شخصیتها بسیاری از اسرار، تجربیات و اطلاعات را در درون خود داشتند که با مرگ خویش، ما را از این روایت ها محروم می کردند.
دبیر شورای سیاستگذاری مجله غروب ادامه داد: ما در این پروژه توانستیم با ۸۰ نفر گفتگو داشته باشیم که متاسفانه تاکنون ۳۰ شخصیت از این مجموعه را ازدست داده ایم. ما با ۳ سال کار مداوم، توانستیم ۱۴ هزار دقیقه تصویر ضبط شده داشته باشیم.
علیزاد پروین در پاسخ به اینکه ما در تاریخ شفاهی به دنبال چه چیز هستیم، اظهار داشت: تاریخ مکتوب نمی تواند چندان قابل اعتماد باشد چراکه تا قبل از انتشار، از فیلترهای مختلفی گذر کرده و نگرشهای سیاسی در انها تاثیرگذار بوده است. به عنوان مثال، اقای منوچهر ملک قاسمی- که در این کتاب مورد گفتگو قرار گرفته است- کتابهای تاریخی متعددی نگاشته. در یکی از این کتابهای تالیفی، با سند و مدرک ادعا می کند که پس از به دار کشیدن ثقه الاسلام، عده ای از مردم شهر، به همراه چند روحانی دیگر، به نزد کنسول روس رفته و از او بابت این اعدام تشکر می کنند! چرا که- به زعم این افراد- افراد اعدام شده امنیت شهر را مختل کرده بودند.
خب طبیعی بود که اداره ارشاد با چنین روایتی مخالفت داشته باشد به طوری که درنهایت واژه روحانیت حذف گردید. به هرحال ما از این نمونه های تاریخ مکتوب، نمونه های بسیاری داریم که دچار تغییر گشته اند اما در تاریخ شفاهی چنین حساسیت هایی اعمال نمی گردد.
- حاج جواد زنجیره امید جامعه بود
مهندس اکبر برق لامع، سخنران بعدی این مراسم بود. وی درخصوص پدرش- حاج جواد برق لامع- اظهار داشت: درباره شخصیت حاج جواد موارد زیادی گفته شده؛ علاوه بر تاجر و کارآفرین خوب، او را به عنوان یک خیر خوب هم می شناسند اما من با این صفت چندان موافق نیستم چراکه صفت خیری می تواند به همه افراد- به نوعی- اطلاق گردد. من حاج جواد را زنجیره امید جامعه می نامم. او حتی بدین دلیل حاضر نشد که بعد از مصادره اموال و دارایی های خود، در خارج از کشور اقامت گزیند چراکه می گفت هنوز خیلی از مردم جامعه به نوعی به من‌مراجعه می کنند و اگر من نباشم انها ناامید میشوند.
اکبر برق لامع درخصوص توقیف و مصادره اموال پدرش، می گوید: بعد از انقلاب، اموال مهندس توکلی- به عنوان وزیر دوره پهلوی- در ابتدا مصادره شد و پدرم تنهاترین فردی بود که در دادگاه نسبت به این مصادره اعتراض نمود. اما وقتی اموال و دارایی های خود پدرم هم موردمصادره واقع گردید، چندان واکنشی نشان نداد چراکه معتقد بود خداوند روزی چند تا اهن پاره! داده و حالا هم صلاح دیده که انها را باز پس بگیرد.
اکبر برق لامع به برخوردهای قهرامیز با پدرش در قبل از انقلاب هم اشاره کرده و می گوید: پدرم در قبل از انقلاب به مدت ۱۰ روز- به بهانه گرانفروشی- در زندان بسر کرده است. همبندهای وی نقل می کردند که وقتی حاج جواد وارد زندان شد، سجاده خود را پهن کرد و گفت؛ عجب جای ارامی برای عبادت است. - شخصیت های ما تنها با اثارشان صحبت می کنند
یاشار ناهیدی اذر، سخنران بعدی این مراسم بود. او اظهار داشت: علیرغم اینکه تاریخ شفاهی در جهان از سال ۱۹۴۵ شروع شده، اما در کشور ما عمر سه دهه ای دارد.
وی ادامه داد: در تاریخ شفاهی، گفتگو کننده باید با تمامی زوایای شخصیتی گفتگو شونده اشنا باشد.
ناهیدی آذر افزود: شخصیتهای ما تنها با اثارشان صحبت می کنند و تنها در تاریخ شفاهی است که فرصت می کنند از خودشان صحبت کنند.
او درخصوص پدرش- عبدالحسین ناهیدی آذر- هم سخن گفت: پدرم فعالیتهای اقتصادی خود را از صفر شروع کرد ولی بزودی توانست رییس دفترسازان استان گردد و درنهایت خیلی ها را به امر تولید دعوت کند.
وی در انتها افزود: پدرم در اجتماع و عرصه های پزوهشی و تحقیقی نیز نقش موثر و فعالی داشت.
گروه گزارش