“آژنگ نیوز”: آداب شبچلهی گیلانی فقط مختص به شب یلدا نیست بلکه یک آیین طولانی مدت در تمام زمستان است.
در فرهنگ مردمان گیلان، زمستان به دو چله تقسیم میشود: «پیله چله» یا چله بزرگ که از اول دی آغاز و تا ۱۰ بهمن ادامه مییابد و «کوچ چله» که از ۱۰ بهمن تا ۲۰ اسفند است.
به پیلهچله، پیله برار (برادر بزرگ) نیز میگفتند و معتقد بودند در این مدت هوا سرد و گزنده بوده و احتمال بارش برف زیاد است و برفی که پیلهچله میبارد، دیرتر آب میشود.
کوچیچله یا کوچبرار (برادر کوچکتر) نیز با بارش برف و کولاک همراه است، اعتقاد بر این بود که از آنجا که این ایام به بهار نزدیک است، سرمای زمین کمتر بوده و این برف زودتر آب میشود.
آب کونوس(ازگیل کال مانده در آب نمک)، آب خوج، انار، هندوانه، انواع مغزها، کوییکاکا، نان کشتا و …از خوراکیهای محبوب چلهشبِ گیلانیهاست.
فال پوست هندوانه نیز در شب چلههای قدیم گیلان طرفداران زیادی داشت، به این شکل که برش نازکی از پوست محل اتصال هندوانه به ساقه را میبریدند و آن را به چهار مثلت تقسیم میکردند، فالگیرنده، پوستها را در دست میگرفت و بعد از نیت از پشت سر خود به مقابل میانداخت. هرچه رویههای سبز بیشتر بود فال گیرنده نیز به مراد دلش نزدیک تر بود.
گروه گزارش