“آژنگ نیوز”: فرنگیس یگانگی؛ پایهگذار سازمان صنایعدستی ایران دکتر علینقی عالیخانی، وزیر اقتصاد در دههی ۱۳۴۰، در گفتوگو با تاریخ شفاهی ایران در هاروارد میگوید: «وقتی کار سازمان بررسیهای وزارت اقتصاد نظمی گرفت، تلاش کردم که شخصی را پیدا بکنم که بتواند وضعیت صنایع دستی را در ایران بهبود ببخشد به نام خانم فرنگیس یگانگی رسیدیم موضوع را به نخست وزیر اطلاع داده و نخست وزیر از ایشان برای مذاکره دعوت کردند. در جلسه به روایت خانم یگانگی«مرحوم منصور (نخستوزیر) گفت: فرنگیس خانم نمیخواهی کار مثبتی بکنی؟… نمیخواهی کاری خودت شروع بکنی؟ گفتم: تا چه باشد. گفتند یک چنین چیزی را ما میخواهیم شروع بکنیم چون علیاحضرت خیلی علاقه دارند و با آشنایی که من دارم تو آنقدر در مسافرتهایی که به هند و پاکستان و تمام آنجاها کردی، مجموعههایی که جمع کردی، اطلاعاتی که داری و علاقهای که داری… .
من به ایشان گفتم والله اگر میخواهید بهشکل فانتزی باشد که وزارت فرهنگ و هنر هست ولی اگر میخواهید صنایعدستی ایران تقویت بشود باید این را روی کار اقتصادی پیاده کرد، همانطور که ممالک دیگر کردند و بعضی از آنها سالی ۳۰۰ تا ۴۰۰میلیون دلار پول از این گیر میآورند. گفت خیلی خوب، آقای دکتر عالیخانی را میشناسی؟ گفتم نه. همان جا زنگ زد به دکتر عالیخانی… گفت که یک کسی اینجاست و دربارهی صحبتی که من قبلاً با شما کردم با ایشان صحبت بکنید. دکتر عالیخانی هم استقبال کرد.» فردای آن روز ساعت هشت صبح، فرنگیس (شاهرخ) یگانگی رفت وزارت اقتصاد که دکتر علینقی عالیخانی، وزیر اقتصاد، و معاونش، دکتر محمد یگانه، منتظرش بودند. «عالیخانی گفتند آقای منصور شما را معرفی کردند برای اینکه شما پستی میخواهید؟ من گفتم… از این خانمهایی نیستم که بعد از حقوق سیاسی صاحب پستی نشده باشم تا برای من پستی بتراشید، آقای منصور من را صدا کردند…»
خانم یگانگی میگوید در همان جلسه به دکتر عالیخانی گفتم من تا حالا کار دولتی نکردهام و نمیخواهم برای بقیهی عمرم هم بکنم، ولی اگر چنین کاری میخواهید برای صنایعدستی انجام بدهید باید امکانات لازم را فراهم کنید.
در آن زمان وضعیت صنایعدستی خوب نبود و این نگرانی وجود داشت که بخشی از صنایعدستی از بین برود و دولت قصد داشت تا از صنایعدستی حمایت کند، که بخش عمدهای از زندگی مردم مناطق روستایی و فقیر به آن وابسته بود.
دکتر علینقی عالیخانی، وزیر اقتصاد در دههی ۱۳۴۰، در گفتوگو با تاریخ شفاهی ایران در هاروارد میگوید: «وقتی کار سازمان بررسیهای وزارت اقتصاد نظمی گرفت، تلاش کردم که شخصی را پیدا بکنم که بتواند کارهای صنایعدستی وزارت اقتصاد را انجام بدهد.»
در کنار تلاش برای توسعهی تولید صنایعدستی و رفع مشکلات این بخش دکتر عالیخانی میگوید: «تصمیم گرفتیم که یک فروشگاه در خیابان تختجمشید درست بکنیم و فراوردههایی را که به این تولیدکنندههای صنایعدستی در جاهای مختلف سفارش دادیم در آن مرکز به فروش برسانیم که تسهیلی در کارشان فراهم بشود.»
فروشگاه صنایعدستی وزارت اقتصاد، بهگفتهی دکتر عالیخانی:«با استقبال عجیب مردم روبهرو شد، برایاینکه یک مرتبه کالاهایی را که در خانهها دیده میشد از زمان قاجاریه داشتند و از آن پس فکر میکردند برای همیشه در ایران از میان رفته، دومرتبه در بازار دیدند. و در واقع هم این کالاها هیچوقت از بین نرفته بود، ولی احیاناً شمار تولیدکنندگانش بهجای صدها یا هزاران نفر تبدیل شده بود به کمتر از ده نفر. بنابراین، این نوع فراوردههای دستی مورد علاقهی مردم بود.» این فروشگاه صنایعدستی کمکم کل منطقه را به فروشگاههای صنایعدستی تبدیل کرد و هماکنون یکی از مقاصد گردشگران داخلی و خارجی در دل پایتخت است.
گروه تاریخ