“آژنگ نیوز”: آل بویه را احیاکنندگان سنت حکومت های ایرانی می دانند. آل بویه نخستین سلسله ایرانی پس از اسلام است که عنوان شاهنشاه و سنت های شاهنشاهی ایران پیش از اسلام را زنده کردند.مدالی از رکن الدوله دیلمی با الگو و القاب ساسانی و به خط پهلوی وجود دارد که در روی سکه چهره تمام رخ آن با تاجی ساسانی است.نوشته های روی سکه به خط پهلوی متصل است که از خط پهلوی ساسانی متاخر تر است و معنی آن این میشود: «فرّه شاهنشاه (رکن الدوله) افزود» مشابه جمله‌ای که بر سکه های خسرو_پرویز است: «فرّه خسرو شاهنشاه افزود».
عضدالدوله نیز به پیروی از شاهان ساسانی به خود لقب شاهنشاه داد و روی سکه هایش نوشته می شد و در بسیاری موارد دیگر نیز به کار می رفت.پسرش بها الدوله نیز به خود لقب شاهنشاه داد.ابو نصر بن نباته از شاعران دربار عضدالدوله ضمن قصیده ای که در مدح عضدالدوله سروده به جاشینی او از پادشاهان ساسانی و تجدید مجد و عظمت شاهنشاهی ساسانی توسط وی اشاره نموده است.در قصیده ای که متنبی در سال ۳۵۴ در فارس در مدح عضدالدوله سروده لقب شاهنشاه دیده میشود.
عموم منابع معتبر تاریخی نسب خاندان آل بویه را به ساسانیان رسانده اند ولی در اینکه نسب آنان به کدام یک از شاهان ساسانی میرسد اختلاف است. ابن جوزی به نقل از ابن ماکولا نسب عضدالدوله را به شاپور پسر اردشیر می رساند.ابن خلکان نسب آنان را به بهرام گور می رساند.قلقشندی گوید که آل بویه نسبشان به یزدگرد میرسد. تقریزی جد اعلای آنها را بهرام گور می داند. این نباته و مهیار دیلمی، از شاعران آن عصر هم به نسب ساسانی آل بویه اشاره کرده اند.حتی اگر این انتساب ها جعلی و ساختگی باشد اما میهن دوستی شاهان این سلسله را نشان میدهد که خود را وارث سلسله ساسانی می دانستند. گویا نخستین شخصی که برای آل بویه نسب ساسانی ساخت ابو اسحاق صابی کاتب درباری عضدالدوله بود که نسب آنان را به بهرام گور رساند.
خلفای عباسی شاهان آل بویه خصوصا عضدالدوله را همانند شاهان ساسانی بزرگ میدانستند. مدالی از عضدالدوله منقوش به چهره وی با لباس و تاج شاهان ساسانی وجود دارد. او شعارهای شاهان ساسانی را بر روی سکه هایش میزد مثلا در پشت سکه هایش می نوشت: باشد که شاه فنا خسرو طولانی زندگی کند.پیش از او رکن الدوله پدرش نیز از چنین شعارها و نمادهای باستانی استفاده کرده بود و بیانگر ایران دوستی آنان و افتخار به ایران پیش از اسلام است.
عضدالدوله را در ایام سلطنت خود میخواست همانطور که در زمان ساسانیان تحفه وهدایا از روم برای شاهان ساسانی می فرستادند برای او نیز ارسال دارند. نه تنها پادشاهان روم شرقی برای او هدیه میفرستادند بلکه یکی از فرمانروایان بزرگ روم به او پناهنده شد و پادشاهان روم عضدالدوله رو به مانند شاهان ساسانی تصور مینمودند و او را پادشاهی بزرگ می دانستند. قدرت و عظمت عضدالدوله به حدی بود که یکی از بزرگترین فرمانروایان روم شرقی بنام ورد به او پناهنده شد.
منبع
علی اصغر فقیهی، شاهنشاهی عضدالدوله دیلمی، ص ۵۲ و ۵۳ و ۵۸ و ۲۳ و ۲۴ و ۲۵
تورج دریایی، تاریخ و فرهنگ ساسانی، ص ۱۸ تا ۲۲
گروه تاریخ