“آژنگ نیوز”: زبان و ادبیات پارسی در ابتدای دوران صفویه جایگاه ویژه ای داشت.شاه اسماعیل یکم موسس سلسله صفویه از پادشاهان علاقه مندان به زبان و ادبیات پارسی بود. در واقع، صفویان با اینکه زبان مادریشان ترکی بود اما سخت به زبان فارسی علاقمند بوده و شاه اسماعیل فارسی و ترکی شعر سروده خطایی تخلص می کرد. از جمله اشعار ترکی وی شعر زیر است:
باغداش قوروب اوتورسا نیگاریم فغان قوپار
دورسا، اوتورسا، فتنه اخیر زمان قوپار
لیلی زولفونون غمی، قیلدی پریشان عقلیمی
اؤیله مجنونام، کی مجنون گؤرسه هم مندن قاچار
و از جمله اشعار فارسی وی شعر زیر است:
خورشید من کجائی، تا گیرمت در آغوش
کز یاد من نرفته است، آن موی و آن بناگوش
رویت به پیش دیده است، در جوش و جنگ از آن روی
دریائی از محبت در سینه می زند جوش
شاه اسماعیل خود تشویق گر شماری از شاعران پارسی زبان بود. از جمله به قاضی علایی کرهرودی (م ۹۳۱) که شاعری فاضل بود سیور غالی واگذار کرد که پس از وی به اولاد و نوادگانش رسید زمانی هم که در سال ۹۱۷ از خرگرد جام باز می گشت، به باغ عبدالله هاتفی برخورد کرد و در را بسته دید. .از شاخ درختی بالا رفته وارد باغ شد! هاتفی تازه خبر دار شده به استقبال آمد. پس از مولانا بیتی چند از شعر خود خوانده، شاه تحسین بسیار نمودند و او را به نظم فتوحات شاهی مأمور گردانیدند. مولانا انگشت قبول بر دیده نهاد. در اصفهان نیز الف ابدال را به حضور طلبید و از او شعر شنید و وظیفه ای از همان شهر در باره اش معین کرد. اینها و نمونه های دیگر نشان از اعتنای شاه اسماعیل به شاعران فارسی زبان است.
شاه اسماعیل به فردوسی،شاعر حماسه سرای قرن چهارم و پنجم،احترام خاصی قائل بود و دلاوران و شاهان شاهنامه را می ستود.او خود شاهنامه می‌خواند و در میدان های نبرد،اشعار شاهنامه را با صدای بلند ترنم می‌کرد.وی در میادین جنگ،شاهنامه خوانها را تشویق می‌کرد و در خواندن اشعار حماسی آنها را همراهی می‌کرد و هدف وی،روحیه بخشیدن به سپاه خودی و پیروزی در برابر دشمنان دین و دولت بود.او به قدری به شاهنامه علاقه داشت که نام فرزندان خود را نام های شاهنامه نهاد ، فرزند ارشد او تهماسب و دیگر فرزندان او : سام ، بهرام ، ارجاسب ، مهین و شهنواز نام داشتند. همچنین دستور داده است تا تاریخ دوره خود را به روش شاهنامه فردوسی بیان کنند.بعدها در پست های جداگانه درباره شاهنامه خوانی و جایگاه شاهنامه در عصر صفوی که از درخشان ترین عصر های شاهنامه خوانی در ایران است توضیح خواهیم داد.
گروه تاریخ