“آژنگ نیوز”:مرحله سوم طرح بازنگری تپه باستانی سیلک با مجوز پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به سرپرستی جبرییل نوکنده و جواد حسین زاده ساداتی در حال انجام است.
جواد حسین زاده مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک با بیان اینکه در این مرحله پژوهش باستان شناختی و ساماندهی محیطی بخش مسکونی تپۀ جنوبی سیلک در دستور کار قرار داردگفت: سیلک به عنوان یکی از معدود تپه های باستانی ایران است که در درون بافت شهری قرار گرفته که این امر به مانند شمشیری دو لبه هم فرصت ها و هم تهدیدهایی را برای آن به وجود آورده است.
او افزود: حضور سیلک در درون بافت شهری کاشان و در کنار سایر آثار فرهنگی باعث شده تا سالانه نزدیک به صد هزار گردشگر از سیلک بازدید کنند که این خود هم موجب شناخت هرچه بیشتر سیلک در بین عموم مردم چه ایرانی و چه انیرانی می شود.
این باستان شناس تصریح کرد:اما نکتۀ انتقادی که از سوی بسیاری از شهروندان کاشانی و گردشگران که از نمایشگاه و موزۀ سیلک بازدید می کنند، مطرح می شود آن است که چرا در خود محوطه، چه تپۀ شمالی و چه جنوبی هیچ آثار ملموسی قابل بازدیدی وجود نداشته و عملا درک و فهم واقعی سیلک برای آنها امکانپذیر نیست.
حسین زاده اظهار کرد : یکی از اهداف مهم و البته در حوزۀ اجرایی این طرح، فراهم کردن بستری برای ایجاد محوطه موزه و نمایش آثار و یافته های به دست آمده به ویژه بقایای معماری برای عموم است چرا که طی چند سال اخیر با توجه به افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی، نیاز به نمایش آثار بر سرجایشان به شدت احساس شده و قطعا این کار یکی از ابزارهای مهم باستان شناسی برای ارائۀ دستاوردهای خود به طیف گسترده تری از عموم مردم است که در محوطه سیلک به خوبی قابل انجام است.
مدیر پایگاه میراث فرهنکی سیلک گفت:از طرف دیگر با توجه به اینکه زیگورات / سازه خشتی بزرگ سیلک جنوبی یکی از ایستگاههای پر بازید سیلک است با ساماندهی کیفیت بصری محیطی تپه جنوبی به ویژه سازه خشتی ارتقا پیدا خواهد کرد.
حسین زاده ساداتی افزود: محوطه سیلک از دو تپه به نام شمالی و جنوبی و چندین محوطه گورستانی تشکیل شده که از هزاره هفتم پیش از میلاد تا آغاز دوره هخامنشی ( بجز دوره مفرغ) آثاری از آن بدست امد که در بسیاری از موزه های بزرگ مانند موزه ملی ایران و موزه لوو به نمایش در آمده است .
او تصریح کرد:این محوطۀ باستانی با داشتن لایه های فرهنگی متعلق به دوران پیش از تاریخی ، آغاز عیلامی و عصر آهن به مانند میراثی گرانبها و خزانه ای اطلاعاتی است که می تواند در ردیابی و پیگیری تحولات رخ داده در جوامع انسانی به نحو شایسته ای برای باستان شناسان راهگشا باشد.
جبرییل نوکنده رییس کل موزه ملی ایران در ادامه گفت:سیلک یک محوطه موزه است که با کاوش جدید تلاش می شود علاوه بر پاسخگویی به ابهامات باستان شناسی، یک محوطه موزه زنده و پویا درآید با توجه به اینکه این محوطه ظرفیت های کم نظیر برای ارائه دارد می توان با طراحی و طرح محتوایی متناسب بستر های تعاملی با مخاطبین را در بازید محوطه ایجاد کرد.
او افزود : استاد ملک شهمیرزادی پس از مرحله نخست طرح بازنگری سیلک آرزو داشت سیلک را به کانون پژوهش های پیش از تاریخی منطقۀ مرکزی ایران تبدیل کند و از آن سو تبدیل به دانشگاهی میدانی برای پرورش نسل های متمادی باستان شناسان برای خدمت به این مرز و بوم شود که ما به این چشم انداز امیدواریم.
گفتنی است،نخستین پژوهش میدانی در این تپه در سال 1312 توسط رومن گیرشمن انجام شد همواره به عنوان یکی از کانون های مطالعات باستان شناسی پیش از تاریخ ایران مورد توجه مجامع علمی جهان بوده است.
رومن گریشمن با کاوش در تپه های سیلک شمالی و جنوبی و گورستان هزارۀ دوم و اول پیش از میلاد سیلک، و چاپ نتایج آن در دو مجلد مشخص کرد که این محوطه از هزارۀ ششم پیش از میلاد تا هزاره نخست پیش از میلاد مورد سکونت بشر قرار گرفته بود.
بنا به جایگاه جهانی تپه سیلک و در دومین مرحلۀ مطالعاتی شاهد حضور گروهی از باستان شناسان ایرانی از سال 1380 به سرپرستی زنده یاد دکتر صادق ملک شهمیرزادی به مدت پنج سال در تپه سیلک کاشان بوده ایم وی با بهرگیری از نسل جوان باستان شناس ایرانی و استفاده از علوم میان رشته ای توانست به موفقیت های زیادی در شناخت تاریخ و فرهنگ ایران دست یازد. تلاش های دکتر ملک شهمیرزادی و گروه ایشان، علاوه بر نتایج علمی پرباری که تکمیل کنندۀ نتایج گیرشمن در مورد محوطۀ سیلک بود، منجر به احیا و حفظ دوبارۀ این محوطه مهم شد و امروزه زنده بودن سیلک مدیون کار ایشان است.
گروه تاریخ