“آژنگ نیوز”:نویسندگان عربی نویس به پیروی از منابع ایرانی، خلق نظام مدال ساسانی را به باربد نسبت داند؛ موسیقیدانی برجسته که گاه در متون عربی او را فهلین نامیده اند. باربد موسیقیدان دربار خسرو پرویز بود که به سبب خلاقیت استثنایی و چیره دستی شگرفش شهرتی افسانه ای یافت. ادوارد براون که مقاله ای در شرح منابع ایرانی منتشر کرده است، مطالبی مبسوط به باربد و رودکی، شاعر بزرگ ایرانی، اختصاص داده شده است.
براون یکی از سه متن منتشر شده درباره باربد را به انگلیسی ترجمه کرده است که در آن چنین می خوانیم: «و در خصوص باربد خنیاگر، که مانند او در آن علم هنوز پدید نیامده است. او برای ضیافت های خسرو پرویز سیصد و شصت لحن ساخته بود و هر کدام ” را در یک روز می خواند؛ و کلام او نزد استادان موسیقی، که همگی خوشه چین خرمن اویند، حجت است.
براون نقل روایاتی درباره باربد را با آوردن حکایتی افسانه ای که در کتاب آثار البلاد قزوینی در توصیف دستاوردهای فوق العاده باربد آمده است ادامه میدهد. به گفته قزوینی، در قلمرو پادشاهی ساسانی ده فرد شاخص وجود داشتند که هر کدام به نوبه خود، حتی در ایران، بی مانند بودند. هشتمین این افراد، باربد خنیاگر، سرآمد نوع بشر در موسیقی و خنیاگر پادشاه خسرو پرویز بود. هنگامی که کسی میخواست موضوعی را به عرض پادشاه برساند، اما از خشم او بیمناک بود، با باربد سخن می گفت که قادر بود آنرا با موسیقی و کلام خود بیان کند.
در همین باره گفته اند خسرو پرویز اسبی زیبا به نام شبدیز داشت که بسیار برایش عزیز بود. پادشاه اعلام کرده بود که هر کس خبر مرگ شبدیز را بیاورد خونش ریخته خواهد شد. پس از مرگ اسب، باربد فراخوانده شد تا استعداد استثنایی اش را برای اعلان این خبر بد به پادشاه به کار گیرد. باربد این مأموریت را پذیرفت و به این منظور قطعه ای محزون از ساخته های خود را اجرا کرد. پادشاه که منظور این اجرا را به گمان دریافته بود فریاد برآورد: «وای بر تو، شبدیز مرده است!» و باربد می گوید: «پادشاه است که چنین می گوید»، و پادشاه می گوید: «دست مریزاد، چه هوشمندانه جان خود و یکی دیگر را نجات دادی..
در داستانی که درباره اسحاق موصلی، موسیقیدان مشهور عرب و خنیاگر خلیفه هارون الرشید آورده اند، آمده است که: معاصرانش او را با باربد قیاس می گرفته اند. اسحاق تبار عربی داشت خود مدعی بود که باربد را سرمشق قرار داده است. گفته اند که دختران آواز خوان خراسان به خواندن فهلویات/پهلویات (آوازهای منسوب به باربد) می پرداخته اند.
گروه تاریخ