“آژنگ نیوز”:بررسی و رسیدگی پیشینه شکستهای تاریخی در دوره ایران باستان بسیار عبرت آموز است.مثلا درباره حمله اعراب به ایران مطالب متعددی نوشته شده و همواره این پرسش مطرح است که چگونه یک گروه به تسبت کوچک نظامی توانسته اند ارتش ساسانی را شکست بدهند. در مورد این سوال باید اشاره کرد که اینگونه شکستها و نیز تصرف ایران دارای سابقه تاریخی یوده است. در دوران هخامنشی و حکومت کوروش صغیر این اتفاق قبل از ساسانیان رخ داده بود.
“در ارتش هخامنشی گروهی از سربازان مزدور یونانی وجود داشتند که این گروه در آن مقطع تاریخی توانستند ارتش ایران هخامنشی را شکست دهند.
البته حمله‌ی سربازانِ مزدور(در شورشِ کوروشِ کوچک)در نظرِ ایرانیان مسئله‌ای بود بی‌اهمیت و به زودی فراموش شد، ولی این حمله در حقیقت برای رویدادهای آینده بسیار هم پراهمیت بود.
یونانیان با چشمانِ خود ثروتِ فوق‌العاده‌ی اتباعِ امپراتوریِ ایران و نیز ضعفِ حکومتِ مرکزی را مشاهده کرده بودند. و از قدرتِ خویش در شکستِ ایرانیان در قلمروِ خودشان آگاه بودند.
گزنفون با دقت تشریح کرد که:
《امپراتوریِ شاه، از نظرِ وسعت و تعدادِ نفوس نیرومند است، ولی ضعفِ آن در عدمِ امکانِ ارتباط و راه‌های طویل و پراکندگیِ قوای آن، درصورتِ یک حمله‌ی ناگهانی از خارج است.
سربازانِ مزدورِ یونانی هنگامی که به میهنِ خویش بازگشتند، کشوری فقیر، دست به گریبان با یک بحران، جایی که اکثریتِ مردمِ آن نمی‌دانستند که شکمِ خود را چگونه سیر کنند. به هم‌میهنان خود از ثروت و غنای امپراتوریِ هخامنشی، از فراوانیِ آذوقه، گله‌های فراوانِ گاو و گوسفند، وفورِ طلا و نقره سخن‌ها گفتند. و به‌ویژه اظهار داشتند که چگونه به آسانی می‌توانند با اشغالِ قلمروی ایرانیان خود را از تنگدستی و بدبختی برهانند. بدین قرار است که تاریخ‌نویسان این مسافرتِ سربازانِ مزدورِ یونانی را به حق یک پیش‌درآمدِ مهمی برای حمله‌ی اسکندرِ مقدونی می‌دانند.“
منبع: داندامایف.محمد، تاریخ سیاسی هخامنشی، ترجمه‌ی فرید جواهر کلام، تهران، نشر فرزان‌روز، چاپ اول ۱۳۸۸، رویه‌ی ۳۷۴
گروه تاریخ