“آژنگ نیوز”:سفالگری یک صنعت قدیمی و البته ساده است،اما دستیابی به این صنعت هم برای بسیاری از جوامع مشکل بود. ایران سرزمین ما از اولین تمدنهایی است که با سفالگری و پختن گل آشنا بوده است.ظروف سفالی کشف شده در مناطق مختلف کشور حکایت از گسترده گی این صنعت دارد.اما متاسفانه چراغ این صنعت در سالهای اخیر به پت پت !افتاده است.نکته جالب توجه البته این است که تا از دهه ۲۰ تا دهه۵۰ وحتی۶۰نیز در تهران و شهرهای اطراف از جمله قم،ساوه و ورامین کارگاههای سفالسازی وجود داشت. این صنعت ارتباط بسیار نزدیکی با فرهنگ اجتماعی ماداشت. به عنوان مثال تولید قلکهای سفالی بیانگر عزت و احترام پس انداز و پول بود. زیرا با ذخیره پول در این محصولات سفالی پس از مثلا یکسال ؛مردم می توانستند زخمی از زندگیشان را درمان کنند. یا ساخت کاسه های سفالی لعابی برای خوردن آب خنک و گوارای شهر طراحی شده بود.
بنا بر آمار، در سال ۱۳۵۲ در تهران ۲۳ کارگاه بزرگ و کوچک سفالکاری وجود داشت.این کارگاهها بیشتر در نظام آباد،خزانه فرح آباد (بخارایی کنونی)وجاده شهر ری قرار داشتند. معروفترین کارگاهها به نامهای”آمیرزا اسماعیل”،”عرب” و “تهرانچی “شهرت داشتند.محصولات این کارگاهها با بهای اندکی در اختیار مغازه داران و فروشندگان قرار می گرفت. مردم هم از این وسایل زندگی که برای خوردو خوراک و آشپزی بسیار کارآمد بودند،استقبال می کردند.فروشگاههای سفال نیز در خیابانهای سیروس ،نظام آباد و مولوی بودند.
این صنعت دستاوردهای بسیاری برای شهر تهران داشت. مثلا خاک لازم برای سفالسازی از مزارع اطراف شهر برداشته می شد. صاحبان مزارع نیز با این امر موافق بودند. چون آنها می خواستند برای آبیاری زمینهایشان اصطلاحا آب بر زمینشان سوار شود. یعنی با برداشته شده خاک آب به مزرعه اشان برسد. سفالسازان نیز از طریق خاک برداری با یک تیر دو نشان می زدند. آنها به رونق کشاورزی و صنعت ؛کمک می کردند.از طرف دیگر سفال سازی یک هنر بود.این صنعت استاد کاران برجسته ای به جامعه عرضه میکرد. متاسفانه با گذشت زمان و نابودی این صنعت ضربات جبران ناپذیری به جامعه ما وارد آمد.
نویسنده:حسن محرابی
گروه تاریخ