“آژنگ نیوز”:مروری داریم بر تاریخچه کتابخانه ملی رشت .در خردادماه ۱۳۰۶ خورشیدی عده ای از دانش‌دوستان رشت، در جهت اعتلای دانش مردم و ارتقای سطح فرهنگ عمومی، جمعیتی به‌نام “جمعیت نشر فرهنگ گیلان” را با هدف تاسیس کتابخانه ملی تشکیل دادند.
ساخت این کتابخانه در زمین اهدایی شهرداری رشت شروع شد. در شروع کار ابتدا یک مهندس یونانی به‌نام دیمیتری از طرف جمعیت مأمور اجرای این پروژه شد، اما عملیات ساختمانی در همان ابتدا بدلیل کمبود اعتبار متوقف شد. سال بعد با کمک مالی مجدد اعضای جمعیت و اعانه‌های مردم، عملیات ساختمانی کمی سرعت پیدا کرد و طبقه اول آن با چهار باب مغازه ساخته شد ،ولی بار دیگر به‌سبب نداشتن بودجه ادامه کار متوقف شد.
اعضا جمعیت برای تامین مالی هزینه ساخت کتابخانه اقدام به چاپ قبض‌های اعانه کردند و هنرمندان جمعیت چند نمایش روی صحنه اجرا و از فروش بلیط پولی را جمع‌آوری کردند. علاوه بر این با مساعدت رئیس اداره مالیات، بخشی از مالیات صدور برنج از استان به جمعیت داده شد، ولی این مبالغ برای تکمیل این پروژه کامل نبود و باز هم ساختمان کتابخانه تکمیل نشد.
چند سال بعد، سرداراف، مهندس آلمانی شهرداری رشت از جانب سرلشکرفضل‌الله زاهدی، فرمانده وقت تیپ مستقل شمال، پس از تأمین اعتبار، مأمور ساختمان کتابخانه شد و در نهایت ساخت بنا تا سال ۱۳۱۳ شمسی ادامه داشت و در نوزدهم مهر ماه این سال همزمان با هزارهٔ فردوسی طوسی کتابخانه افتتاح گشت که ساختمان آن در سمت چپ تصویر دیده می شود.
در روز افتتاح کتابخانه تعداد کتاب ها ۱۷۵۹ جلد بود که همه آنها از طرف اعضای جمعیت و افراد نیکوکار و فرهنگ دوست شهر به کتابخانه اهدا شده بود.در شهریورماه سال ۱۳۲۰ ، زمانی که رشت در تصرف روس ها بود بسیاری از کتاب ها و منابع کتابخانه بوسیله سربازان روسی از بین رفت، بعد از رفتن روس‌ها هم مدتی ساختمان کتابخانه در اشغال قمارخانه‌ای به‌نام کلوپ شاهپور بود تا بالاخره با مساعی مرحوم بهاءالدین املشی که از بنیان‌گذاران اولیه کتابخانه بود، این ساختمان را از تصرف قمارخانه خارج کرد و در خدمت مردم قرار داد.
گزارش از : کامیار کاشانچی
گروه گزارش