تصویری از آرم کارخانه کبریت سازی “عنقا” که در سال هزارو سیصدو بیست و پنج خورشیدی توسط خانواده اداره چی گیلانی در رشت راه اندازی شده بود.
به گواهی اسناد، پیش از این کارخانه، در زمان احمد شاه قاجار حوالی سال ۱۲۹۵ خورشیدی اولین کارخانه کبریت سازی ایران به نام کبریت آل محمد(ص) در رشت تاسیس شد‌و دو سال بعد، در سال ۱۲۹۷ خورشیدی کارخانه کبریت سازی توکلی وسپس کبریت بی خطر ممتاز در سال هزارو سیصد خورشیدی در تبریز راه افتاند. همچنین نخستین کارخانه سیگار سازی ایران هم در رشت تاسیس شدکه در این رابطه هم میتوان به کارخانه سیگار سازی علی اکبر زاده اشاره کرد که در سال ۱۲۹۵ خورشیدی دایر شده بود.
گفتنی است که؛ در آن زمان هم ،از مضرات استعمال دخانیات وقلیان برای سلامتی انسان هشدار داده می شد. جالب است بدانید که،قلیان هم برای نخستین بار توسط یک حکیم گیلانی که به دربار هند راه یافته بود ابداع شد. حکیم ابوالفتح لاهیجی در دوره صفویه قرن دهم هجری بود که به همراه دو برادرش و شماری از ادیبان وشعرای گیلانی آن زمان ،از جمله شیخ حسن فومنی و نجاتی ماسوله به هندوستان کوچید و در دربار اکبر شاه از صاحب منصبان گردید.
وی از شعرا و همچنین پزشک زمانه خود بود. نوشته اند که؛ وقتی تنباکو به دربار هندوستان رسید، ابوالفتح پس از آزمایش، آن را زیان‌آور و مسموم‌کننده تشخیص داد، اما پس از چندی دود تنباکو را جهت خنک کردن و کاهش زیان آن از ظرف آبی گذراند و بدین گونه قلیان را اختراع کرد.
البته امروزه اثبات شده که؛ قلیان از سیگار هم مضر تر است و آب موجود در آن، در کاهش سموم آن تاثیری ندارد.
گروه تاریخ