خاموش کردن جهنمی که در آوریل ۲۰۱۹ از پشت بام کلیسای تاریخی نوتردام شکل گرفت ، تنها با امید به نجات این کلیسای جامع نمادین بود که انجام می گرفت.
الوارهای نیمه سوخته که بر روی ساختمان آویزانند و نیزاحتمال ریزش دیوارها ، معماران و کارشناسان حفاظت را در برابروظیفه ای دلهره آور قرار داده اند.با این حال تلاشهای امیدوار کننده ای بوجود آمده که با چوب جنگل های نرماندی،امکان بازسازی سقف عظیم ساختمان و نیز دیگر بخشهای آن را فراهم کنند.
کریس اشمیت ، مدیر پروژه بازسازی در بیانیه ای گفته: “ما از اینکه می توانیم داستان نجات کلیسای نتردام را تعریف کنیم بسیار هیجان زده هستیم.در روزهای اول پس از آتش سوزی ، هیچ کس مطمئن نبود که برج های ناقوس عظیم ، دیوارها یا تکیه گاه های ساختمان همچنان پابرجا خواهند ماند. روند کامل تشخیص آسیب و شروع به مرمت کلیسای جامع بزرگ ،متکی به ترکیب فن آوری های جدید و صنعتگری قرون وسطایی به طور یکسان است. “
در کنار برج ایفل و موزه لوور ، نوتردام پاریس یکی از نمادین ترین بناهای پاریس است.این کلیسای جامع بین سالهای ۱۱۶۳ و ۱۳۴۵ ساخته شده است.عصر روز ۱۵ آوریل سال گذشته،جریان دود از سقف کلیسای جامع گوتیک شروع به برخاستن کرد و بدین شکل آتش سوزی این بنای تاریخی آغاز شد.پاریسی ها در خیابان ها جمع شده و با وحشت مشاهده می کردند که شعله های آتش از پشت بام اوج گرفته ودر نهایت سقف کلیسای جامع فرو ریخت،این سقف جدید البته در اواسط دهه ۱۸۰۰هنگام مرمت ساختمان ساخته شده بود.
فیلمهای جدیدی که از این بنا تهیه شده جزییات خسارت ناشی از آتش سوزی را نشان می دهد: الوارهای نیمه سوخته آویزان در بالای ساختمان ، سوراخ های غول پیکر در سقف طاق که ترکیبی از چوب وسنگ آهک بود.همچنین انبوه سرب ذوب شده ازسقف تخریب شده، همه چیز را آلوده کرده است. وجود ماده سمی سرب ، به ویژه ، تعمیرات را به چالش می کشد. کارگران برای پاکسازی خرابکاری ها باید از تجهیزات محافظتی و دستگاه تنفس استفاده کنند. حتی شیشه های رنگ آمیزی کلیسای جامع که عمدتاً از صدمات وارده در امان نبودند ، با لایه نازکی از گرد و غبار سرب پوشانده شده اند. تمیز کردن آنها گاهی اوقات کارگران را با این واقعیت ساده می کند که شاید بعضی از پنجره ها بیش از ۱۰۰ سال است شسته نشده اند ،زیرا سرب به صورت یک لایه نازک از گرد و غبار به شیشه ، چسبیده بود.
وضعیت ساختمان پس از خنک شدن خاکسترها، از نظر خطرناک بودن تقریباً غیرقابل تشخیص است. این امکان وجود دارد که اگر قوسهای طاق خراب شود ، تکیه گاههای پشتیبانی کننده ساختمان در بیرون کلیسای جامع به دیوارها فشار وارد کرده و کل ساختار را خراب کنند. معماران مجبور بودند برای از بین بردن فشار و جلوگیری از سقوط احتمالی ، تکیه گاه های چوبی را برای محکم کردن بنا، در تکیه گاه ها بسازند. در این میان ، هنوز تعدادی از الوارهای آویزان در هنگام وزش باد بالای کلیسای جامع تاب می خورند و کل ساختمان را به صدا در می آورند ،صدایی که به کارگران هشدار می دهد امکان سقوط آنها وجود دارد و باید ساختمان ، تخلیه شود.
فراتر از چالش عظیم ایجاد ثبات در ساختمان ، تیمی که برای نجات نوتردام کار می کند ؛با این مشکل مواجه است که باید در وهله اول سرنخ هایی را درباره چگونگی ساخت ساختمان در روزگار قدیم جستجو کنند. به عنوان نمونه ، زمین شناس آزمایشگاه آزمایشگاه تحقیقات آثار تاریخی Lise Leroux ؛از میکرو فسیل های موجود در سنگ که از سقف طاق نوتردام،بدست آمده، برای ردیابی منبع سنگ در معادن قرون وسطایی بکار رفته دربنای نتردام و زیرکل شهر پاریس استفاده می کنند. این موضوع لزوم سفر به اعماق تونل های معدن را که بعداً به منجنیق معروف تبدیل شده اند ، ضروری می کند.
در همین حال ، کارشناسان چوب ، الوارهای”جنگلی” سوخته که قاب چوبی سقف سرب نوتردام را نگه داشته بودند را تجزیه و تحلیل می کنند. این سازه سقف از حدود۱۳۰۰درخت بلوط ساخته شده و در آتش سوزی به طور کامل از بین رفته است. به گفته کارشناسان، باید چوبهای بلوط جدیدی ازجنگل نرماندی تهیه شود. بلوط چوب محکمی است که از پشتیبانی ساختاری خوبی برخوردار است . سنای فرانسه در ماه مه سال ۲۰۱۹ لایحه ای را تصویب کرد که طبق آن سقف جدید باید با همان ساخت و سازهای سنتی بریده شود.
به گفته مسئولان ترمیم کلیسای نوتردام پاریس ، همه کارها بین مارس و اوایل ژوئن سال ۲۰۲۰ به دلیل همه گیری بیماری کورونامتوقف شدند. در حال حاضر ،کارگران هنوز در حال کار برای برداشتن الوارهای آسیب دیده از بالای کلیسای جامع هستند.این سقف تقریباً ۳۰هزار قطعه داشته و ۳۰۰ تن وزن دارد. به همین جهت ممکن است دهه ها طول بکشد تا کار کامل مرمت کلیسای جامع به پایان برسد.
ترجمه احسان محرابی
گروه تاریخ