کاخ کلات (کاخ خورشید) در سال ۱۱۵۱ هـ. ق، به دستور نادرشاه جهت اقامت و خزانه برای جواهرات و غنایم در کلات (نادر دژ) ساخته شده‌است. کلات به معنی قلعه و برج و بارو است .لازم به ذکر است ،قبل از اسلام تقریباً تمامی شهرها را به شکل کلات می‌ساختند که در آن‌ها مسئله نظام طبقاتی رعایت می‌شده‌است.
این بنا مربوط به سال‌های آغازین به قدرت رسیدن نادرشاه افشار می‌باشد. عملیات ساخت کاخ در تمام طول پادشاهی ادامه داشته و حتی تا آخرین سال‌های حیات نادرشاه یعنی سال ۱۱۶۰ هجری قمری در دست ساخت بوده‌است. زیرا کتیبه ثلث بسیار زیبای «سوره نباء» که در قسمت دور تا دور فضای گنبد نوشته شده به همین تاریخ اشاره دارد.
گروه تاریخ