“آژنگ نیوز”:نگاهی به تاریخ استفاده از تاکسی در تهران. تا سالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ خورشیدی تعدادی از اتومبیلهای شخصی بهعنوان کرایه در خیابانهای تهران به جابهجا کردن مسافر مشغول بودند. ولی هنوز درشکهها نیز جایگاه خود را داشتند و مورد استفاده قرار میگرفتند.
در سال ۱۳۲۵ ه.ش شرکتی به نام ب. ب. تاکسی (B. B. TAXI) با ۱۰ دستگاه اتومبیل فیات شروع بهکار کرده و با کرایه 5 قران مسافران را در تهران به مقصد میرساند.
این تاکسیها پاتوقشان بیشتر جلوی هتلها، سینماها و تئاترها بود و مانند آژانسهای امروزی فقط مسافران را بهصورت تک سرنشین یا احتمالا خانوادگی بدون آنکه مسافر دیگری را در بین راه سوار کنند به مقصد میرساندند.
استقبال مردم از این تاکسیها باعث شد که بعد از چند ماه شرکت بر تعداد خودروهای خود اضافه کرده و آن را به ۵۰ دستگاه برساند.
سازمان مستقل، تاکسیرانی
در همین سالها عده دیگری از مردم نیز به فکر ایجاد شرکتهای خصوصی تاکسیرانی افتادند از جمله خانم فخرالدوله (شاهزاده قاجار و مادر دکتر علی امینی نخستوزیر دوران پهلوی) که در سال ۱۳۲۶ه.ش با خرید ۱۰۰ دستگاه تاکسی و تحت اختیار قرار دادن آنها به ۱۰۰ شوفر و با تاسیس سازمانی مستقل، تاکسیرانی تهران را در کنترل خود درآورد.
اشرف الملوک، ملقب به فخرالدوله، نهمین دختر مظفرالدین شاه قاجار که با بهره گیری از ارثیه پدری و مدیریت خود، به یکی از ثروتمندترین زنان ایران تبدیل شد، اولین کسی بود که در ایران به فکر این افتاد که تاکسی و فرهنگ استفاده از تاکسی را در میان مردم ایران رواج دهد.
اگرچه برخی منابع تاریخی نوشته اند که فخرالدوله اولین فرد واردکننده تاکسی به تهران نبوده است و آن را به علی امینی فرزند پسر فخرالدوله نسبت داده اند.
اما در کتاب «اولین زنان» نوشته «عذرا دژم» هم به این موضوع اشاره شده است که فخرالدوله اولین کسی بوده که چنین فکری به سرش زده است.
حتی در قسمتی از تاریخ آمده است که او به پسرهایی که می خواستند متأهل شوند یک تاکسی برای امرار معاش هدیه می داده که آنها بتوانند از پس هزینه های زندگی خود بر بیایند و علاوه بر این، نان حلالی هم کسب کنند.
انواع خودروهای تاکسی
انواع خودروهای تاکسی در آن دوران مانند امروز نبود و نوع ماشینها بسیار متنوع بود از سال ۱۳۴۷ هـ..ش بود که کم کم همه تبدیل به یک مدل خاص به نام پیکان شدند و بعدها در دهه هفتاد نیز کمکم به رنو ۲۱ و هیوندا تبدیل و امروز نیز سمند و پراید جایگزین آنها شدهاند.
در آن زمان انواع و اقسام خودرو با گرفتن اجازه نامه از شهرداری تبدیل به تاکسی میشدند از جمله خودروهای فیات، مسکویچ، فورد، واکسال، آستین، شورلت، اپل، بنزهای ۱۷۰ و ۱۸۰ و ۱۹۰، دوج و… که همگی با رنگ کردن گلگیرهای جلو و عقب به رنگ سفید به عنوان تاکسی مشغول بهکار بودند.
یکی از نکات جالب در رابطه با رانندگان سواریهای کرایه این بود که تمامی آنها به هنگام رانندگی با خودروی خود باید کت و شلوار به تن میکردند.
همچنین آنها باید آرمی فلزی به صورت مدال را که تصویری از یک خودرو روی آن به صورت بر جسته منقوش بود روی یقه و سینه خود نصب میکردند.
گروه تاریخ