ابوالقاسم حالت،از طنز نویسی توفیق تا ترجمه الکامل ابن‌اثیر داری فعالیتهای گسترده ای بوده است.ابوالقاسم (عبدالله فرد ) حالت شاعر، مترجم و محقق توانای معاصر در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. وی پس از تحصیلات مقدماتی و متوسطه به استخدام شرکت نفت ایران درآمد و تا زمان بازنشستگی در خدمت این سازمان بود . ابوالقاسم حالت در جوانی به فراگیری زبانهای عربی و انگلیسی و فرانسه پرداخت و از سال ۱۳۱۴ ه.ق به شعر و شاعری روی آورد و به سرایش شعر در قالب کهن و تذکره نویسی همت گماشت . دیوان حالت که مشتمل بر قطعات ادبی، مثنوی‌ها، قصاید، غزلیات و رباعیات است، خود نمایانگر عمق دانش ادبی این محقق است . وی از سال ۱۳۱۷ همکاری خود را با مجله معروف فکاهی توفیق آغاز کرد و بحر طویل‌های خود را با امضای هدهد میرزا و اشعارش را با اسامی مستعار خروس لاری، شوخ، فاضل ماب و ابوالعینک به چاپ می‌رساند . ، همچنین اوو نزدیک به پنج سال هم سردبیر توفیق بود.علاقه به مسائل دینی سبب شد از سال ۱۳۲۳ هر هفته چند رباعی جدی که ترجمه‌ای از کلمات قصار حضرت علی (ع) بود در مجله «آئین‌اسلام» چاپ کند . وى تعدادى از اشعار فکاهی‌اش پس از رفتن رضاشاه، را در جزوه کوچکى با کمک کتاب‌فروشى مروج به چاپ رساند که، به گفته خود وى، احتمالا گلزار خنده نام داشته‌است .
حالت در ترانه‌سرایی نیز دستی توانا داشت و عموماً این ترانهها در قالب فکاهی، انتقادی علیه وضعیت سیاسی و اجتماعی آن زمان بود . حالت در آن سالها با نشریات امید، تهران مصور، قیام ایران، خبردار و پیام ایرانی نیز همکاری داشت و ملک‌الشعرا بهار او را به کنگره نویسندگان ایران دعوت نمود . حالت در زمینه موسیقی اصیل ایرانی نیز فعالیت داشت و سراینده نخستین سرود جمهوری اسلامی بود. وی پس ازانقلاب اسلامی بعد از مدتى کناره‌گیرى از طنزپردازى حرفه‌اى، از ۱۳۶۷ش با خورجین و سپس از نخستین شماره گل‌آقا در ۱۳۶۹ش با آن همکارى جدّى کرد. همکارى او با گل‌آقا تا آخر عمرش ادامه یافت . عمده آثار حالت، کارهاى طنز او و حاصل همکارى دراز مدتش با نشریات، از توفیق تا گل‌آقا است .
او بیست ماه در هند به دوبله فیلم به فارسى مشغول بود و در همانجا آشنایی‌اش با زبان انگلیسى را بیشتر کرد و بر این زبان تسلط یافت. همچنین او که کارمند شرکت نفت بود و در آبادان مسئولیت تهیه مطالب ادبى و طنز نشریات این شرکت را برعهده داشت، در تقریبآ سه سال رکودى که پس از ملى شدن صنعت نفت در کار اداره‌هاى وابسته به این شرکت ایجاد شد، عربى هم آموخت و از این زبان هم ترجمه کرد. وى پس از سفر به اروپا به زبان فرانسه هم علاقه‌مند شد و این زبان را نیز آموخت و از آن هم مطلبى براى نشریه تهران مصور ترجمه کرد .
از استاد بوالقاسم حالت آثار ادبی و فرهنگی فراوانی در زمینه‌های طنز، شعر و ادبیات و ترجمه باقی مانده که عبارتند از:
فکاهیات: دیوان ابوالعینک، دیوان شوخ، گلزار خنده، دیوان اشعار، پروانه و شبنم.
تالیفات: زن داری و گرفتاری، پابوسی و چاپلوسی.
حالت در حوزه ادبیات فارسى تحقیقاتى هم کرد، که حاصل آنها این سه کار است: چاپ کلیات سعدى (با ترجمه اشعار عربى آن به فارسى، تهران، تاریخ مقدمه ۱۳۴۵ش)، شاهان شاعر (در شرح احوال و گزیده آثار فرمانروایان سخنور، تهران، تاریخ مقدمه ۱۳۴۶ش)، و مشارکت در تصحیح و نوشتن مقدمه‌اى مفصّل بر دیوان سلمان ساوجى (تهران ۱۳۷۱ش).
همچنین او کتابى به نام پیروزمندان تاریخ (تهران ۱۳۷۰ش) درباره زندگى چهل تن از مشاهیر ایرانى و خارجى تألیف کرده است.
از حالت مقاله‌هایى نیز درباره زبان و ادبیات فارسى، تاریخ و جراید ایرانى در برخى از نشریات تهران از جمله تلاش، آینده و نشر دانش به‌چاپ رسیده است.
ترجمه ها: فرعون (الویز جارویس مک گرو)، منیوتوس مشاور نرون (میکاوالتاری)
حالت از زبان انگلیسى آثار گوناگونى به فارسى ترجمه کرده که از آن جمله است: زندگى بر روى می‌سی‌سی‌پى (تهران ۱۳۴۷ش)، زندگى من (تهران ۱۳۴۷ش)، هر دو از مارک تواین؛ جادوگر شهر زمرد (تهران ۱۳۳۸ش) و بازگشت به شهر زمرد (تهران ۱۳۴۹ش)، هر دو از لایمن فرانک باوم؛ و تاریخ فتوحات مغول (تهران ۱۳۶۳ش) از ج. ج. ساندرز .
حالت بخش زیادى از الکامل ابن‌اثیر را از عربى به فارسى برگردانده است. همچنین گزیده‌اى از سخنان پیامبر اسلام صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم، على علیه‌السلام، و حسین‌بن على علیه‌السلام را به فارسى و انگلیسى ترجمه کرده و آنها را در قالب رباعى به نظم درآورده است. برخى آثار او در این زمینه عبارت‌اند از: فروغ بینش یا سخنان محمد (تهران، بی‌تا.)؛ شکوفه‌هاى خرد یا سخنان حضرت على (تهران ۱۳۴۲ش)؛ کلمات قصار علی‌بن ابیطالب (تهران، بی‌تا.)؛ کلمات قصار حسین‌بن على علیه‌السلام .
حالت در سوم آبان ۱۳۷۱ در تهران درگذشت و در گورستان بهشت زهرا، در مقبره‌اى که مخصوص ادبا و مشاهیر است، در کنار قبر مجتبى مینوى و مهرداد اوستا به خاک سپرده شد.
گروه تاریخ