نمایشگاه آثار برگزیدهٔ پانزدهمین مسابقهٔ کاریکتور مطبوعات جهان، با وجود شیوع ویروس کرونا در پرتغال برگزار شد. موضوع اصلی این نمایشگاه، دفاع از آزادی بیان و آزادی مطبوعات بود.
فرانک هوپمانِ آلمانی که با طرحی از بوریس جانسون برندهٔ جایزهٔ بزرگ این نمایشگاه شده می‌گوید: «مشکل واقعا این است که روزنامه‌ها دائما کمتر از پیش کاریکاتور و طنز و مطلب فکاهی چاپ می‌کنند. مسأله بر سر آزادی بیان و آزادی مطبوعات است. اگر روزنامه‌ها بخواهند واقعا این را ندیده بگیرند، مانند برخی کشورها که به‌تمامی آزادی بیان را نادیده می‌گیرند، آنوقت مشکل بسیار بسیار بزرگی خواهیم داشت.»
آثار ارائه‌شده در این نمایشگاه همگی متعلق به سال ۲۰۱۹ هستند که در آن کاریکاتوریست‌ها حتی در ایالات متحده، هدف سانسور بودند.
آنتونیو آنتونس مدیر برگزاری این نمایشگاه می‌گوید: فشار بر آزادی مطبوعات، واقعا جوّ بدی برای کاریکاتور ایجاد کرده. بسیاری از کاریکاتوریست‌ها و کارتونیست‌ها اخراج شده‌اند، کار بعضی‌ها سانسور شده و تعدادی را هم دستگیر یا تبعید کرده‌اند. فکر می‌کنم آنهایی که کاریکاتور را دوست دارند همآنهایی هستند که آزادی را می‌پسندند پس باید به تلاش ادامه داد. چالش ما همراه کردن عموم مردم و مخاطبان است.
۲۸۰ کاریکاتور و کارتون برگزیده از میان ۱۰۰۰ اثر دریافتی، افزون بر آزادی بیان، به مسائل جاری جهان می‌پردازند، از تغییرات آب‌وهوایی گرفته تا بحران مهاجرت و جنگ تجاری میان چین و آمریکا.
کائو گومز، هنرمند برزیلیِ برندهٔ جایزهٔ دوم آن را به‌تصویر کشیده معتقد است: موضوع کاریکاتور من ظهور چین است که آمریکایی‌هایی را به دردسر انداخته، که با امپراتوری‌شان همیشه برتری داشته‌اند، اما بهای این جنگ تجاری را دائما دیگران، مثلا در آمریکای جنوبی می‌دهند، و عوارض جانبی این اوضاع نصیب کشورهای محروم می‌شود.
برخی آثار حاضر به وابستگی فزایندهٔ مردم به شبکه‌های اجتماعی اختصاص دارند و نقش این شبکه‌ها را در توزیع اخبار جعلی نقد می‌کنند. برای نخستین‌بار کاریکاتورهای منتشر شده به‌شکل آنلاین هم در این مسابقه پذیرفته شده‌اند، نظیر کاریکاتور کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، به قلم پدرو سیلوا از پرتغال.
پدرو سیلوا خود می‌گوید: در واقع هر روز کمتر از پیش نشریهٔ کاغذی چاپ می‌شود. پس برای آنها که طراحی و کاریکاتور و کارتون را دوست دارند، بیش‌ازپیش لازم است که به‌شکل دیجیتال کار کنند تا کارشان را مخاطبان بیشتری بینند.
نمایشگاه آثار برگزیدهٔ کاریکاتور مطبوعاتی جهان که بنا بود در ماه مه سال جاری برگزار شود، به دلیل شیوع کرونا تا ماه سپتامبر به تعویق افتاد. ویروس کرونا گرچه در آثار سال گذشته غایب بوده، اما قطعا در آثار سال آیندهٔ این مسابقه حضوری همه‌جانبه خواهد داشت.
گروه گزارش